انگیزه نگهداری وجه نقد

کینز سه انگیزه نیاز به انجام معاملات ، انجام اقدامات احتیاطی و مقابله با شرایط دارای ریسک را سبب نگهداری وجه نقد می دانست. تحقیقات انجام شده در زمینه نگهداری وجه نقد توسط شرکت ها ، انگیزه انجام معاملات (وجود هزینه های معاملاتی) و انگیزه احتیاطی را بیشتر مورد تاکید قرارداده اند.انگیزه انجام معاملات بیشتر به دلیل هزینه بر بودن استفاده از سایر دارایی ها (بجزء وجه نقد) در انجام معاملات تجاری است. بر این اساس می توان گفت شرکت هایی که با کمبود منابع داخلی روبرو هستند، می توانند بافروش دارایی ها ، با ایجاد بدهی های جدید یا انتشار سهام جدید و یا با عدم پرداخت سود سهام نقدی منابع خود را افزایش دهند. بنابراین، انتظار می رود شرکت هایی که با هزینه معاملات بیشتری روبرو هستند ، مبالغ بیشتری از دارایی های نقدی را نگهداری نمایند.

از طرف دیگر ، انگیزه احتیاطی بیشتر در مورد مقابله با ریسک کمبود نقدینگی ، استفاده از فرصتهای تجاری و اجتناب از ورشکستگی است . بنابراین شرکت ها موجودی نقد را برای مواجهه با وقایع پیش بینی نشده نگهداری می نمایند و در صورتی که هزینه سایر موارد تامین مالی بسیار زیاد باشد ، برای تامین مالی سرمایه گذاری های خود از موجودیهای نقدی نگهداری شده استفاده می نماید.هزينه مربوط به نگهداري وجه نقد شامل سه مورد زير است :میلر آچاری و همکاران.

• كسب بازده پايين بدليل عدم استفاده از نقدينگي مازاد
• زيان هاي مالياتي ممكن
• پتانسيل بيشتر جهت سرمايه گذاري كمتر از ميزان بهينه بدليل هزينه هاي نمايندگي

با توجه به گفته هاي بالا ميتوان هزينه ها و منافعي را براي نگهداري وجه نقد در نظر گرفت لذا ميتوان براي هر شركت سطحي از وجه نقد را در نظر گرفت كه در اين سطح مزاياي نهايي نگهداري وجه نقد اضافي برابر است با هزينه نهايي آن . اين سطح در اصطلاح سطح وجه نقد بهينه ناميده ميشود .ما در اين تحقيق بدنبال بررسي علل اين موضوع هستيم كه چرا بعضي از شركتها وجه نقد كمتر و ديگر شركت ها وجه نقد بيشتري را با توجه به ساختار مديريتي خود نگهداري ميكنند .همانطور كه گفته شد سطح وجه نقد هر شركت به عوامل خاص بستگي دارد ، در تاثير دلايل نگهداري وجه نقد ،تعدادي از تحقيقات نشان دادند شركتهايي كه محدوديت مالي بيشتري دارند گرايش به نگهداري وجه نقد بيشتري دارند و همچنين شركتهاي بزرگتر جهت انجام امور مالي روزمره خود وجه نقد بيشتري نگهداري مينمايند.

• اولا تعيين كننده هاي وجه نقد و دارايي هاي نقدي شركت چه چيزهايي هستند؟
• دوما اینکه ایا مولفه های حاکمیت شرکتی که بعنوان عوامل کنترلی شرکت ها شناخته میشوند چه تاثیری بر انتخاب میزان این وجوه دارند؟

انگیزه معاملاتی:

دلیل اصلی نگهداری وجه نقد انگیزه معاملاتی می باشدخان و جینگ. شرکت ها برای انجام عملیات عادی و روتین خود نیاز به وجه نقد دارند و هدف شرکت از نگهداری وجه نقد پاسخگویی به اهداف معاملاتی و انجام فعالیت های جاری و روزمره می باشد. شرکت ها برای نیل به اهدافشان پرداخت هایی را انجام می دهند که شامل پرداخت بابت خرید، حقوق و دستمزد،هزینه های عملیاتی، هزینه های مالی، مالیاتها، تقسیم سود و بدهی ها می باشد راس.در بعضی مواقع مبالغ موردنیاز و زمان پرداخت ها از قبل شناخته شده است برای مثال شرکت از زمان پرداخت دقیق اصل و بهره وام ها در سررسیدشان مطلع می باشد اما گاهی مبلغ و زمان پرداخت به طور دقیق مشخص نیست کان. از طرفی نیز یکسری جریان های نقدی ورودی ( دریافت ها ) حاصل از عملیات فروش، فروش دارایی ها ، تامین مالی و بازده سرمایه گذاری ها و … به درون شرکت جریان دارد که آگاهی دقیق از زمان ورودشان وجود ندارد. دریافت ها و پرداخت های شرکت یک جریان دائمی دو طرفه است اما جریان های نقدی ورودی و خروجی کاملا بر یکدیگر منطبق یا همزمان نیستند.

اگر دریافت های نقدی و پرداخت های نقدی بتوانند به طور دقیق در جریان عملیات عادی بر یکدیگر منطبق شوند شرکت نیازی به نگهداری وجه نقد برای اهداف معاملاتی نخواهد داشت، به هر صورت به دلیل همزمان نبودن گاهی جریان نقد خروجی بیشتر از ورودی هاست و گاهی نیز ورودی ها بیشتر از خروجی ها می باشند. به منظور حصول اطمینان از اینکه شرکت می تواند به تعهداتش در سررسیدشان عمل کند در وضعیتی که پرداخت ها بیشتر از دریافت های جاری است باید مانده وجه نقد مناسب وجود داشته باشد. نیاز به موجودی نقد برای برآورده نمودن نیاز های نقدی روزمره و عملیاتی به عنوان انگیزه معاملاتی شناخته می شود و چنین مانده هایی مانده معاملاتی و عملیاتی نامیده می شود.بنابراین انگیزه معاملاتی به نگهداری وجه نقد برای برآورده نمودن تعهدات پیش بینی شده که زمانشان به طور کامل با دریافت ها همزمان نیست اشاره دارد خان و جینگ.  میزان نسبی وجه نقدی که توسط شرکت نگهداری می شود تحت تاثیر صنعتی است که شرکت در آن فعالیت دارد.

انگیزه احتیاطی:

برخی از شرکت ها در محیط هایی فعالیت می کنند که از عدم اطمینان بالایی برخوردار است. در محیط های نامطمئن هم جریان های نقدی ورودی و هم خروجی را نمی توان به طور دقیق مشخص نمود و قابلیت پیش بینی ورودی ها و خروجی ها مشکل می باشد بنابراین در چنین محیطی برخی نیاز ها هنوز نامشخص و مبهم است و ظهور پیدا نکرده اند. به عبارت دیگر به علت همزمان نبودن جریان های نقدی ورودی و خروجی و عدم اطمینان محیطی یک سری پرداخت های پیش بینی نشده در هردوره مالی وجود دارد. نیازهای نقدی پیش بینی نشده ممکن است در اثرعوامل زیر به وجود آید:

• کاهش تدریجی و غیر منتظره در وصول مطالبات از بدهکاران
• پرداخت صورتحساب هایی که برای تسویه زودتر از هنگام ارائه شده اند
• از دست دادن مشتریان یا ورشکستگی مشتریان مهم
• لغو برخی سفارشات کالاها از طرف مشتریان ناراضی
• افزایش غیر مترقبه در قیمت مواد اولیه

وجه نقدیکه برای پاسخ گویی به چنین نوسانات تصادفی پیش بینی نشده نگهداری می شود مانده احتیاطی نامیده می شود. به عبارت دیگر انگیزه نگهداری وجه نقد به صورت مانده احتیاطی در واقع برآورده نمودن تعهدات پیش بینی نشده می باشد. بنابراین مانده های نقدی احتیاطی این دلگرمی یا اطمینان را به وجود می آورد که وجوه نقدی برای حوادث یا اتفاقات غیره منتظره در دسترس است خان و جینگ. هرچه عدم اطمینان بیشتر باشد، امکان تحقق نیافتن جریان های نقدی ورودی و متحمل شدن پرداخت های اضافه بیشتر می شودو احتمال اینکه هر لحظه شرکت با کمبود وجه نقد برای پاسخگویی به وقایع غیر منتظره مواجه شود بیشتر می باشد. به عبارت دیگر اندازه مانده های احتیاطی بزرگتر خواهد بود.عامل دیگری که با اندازه چنین مانده هایی ارتباط دارد میزان دسترسی به اعتبار کوتاه مدت می باشد. داشتن روابط خوب بانکی و استفاده از تسهیلات آن ها و قدرت استقراض و دسترسی سریع به وجوه، نیاز به نگهداری مانده احتیاطی را کاهش می دهد.

انگیزه سفته بازی:

گاهی اوقات شرکت ها وجه نقد را به منظوربهره مند شدن از فرصت های سرمایه گذاری و موقعیت های سود آوربالقوه نگهداری می کنند. نگهداری کردن وجوه نقد برای این هدف انگیزه سفته بازی نامیده می شود.گاهی یک شرکت ها از طریق خرید سایر شرکت ها تمایل به رشد دارند و منتظر شناسایی فرصت های جذاب هستند و وجه نقد را برای این منظور ذخیره می کنند(فرصت های خارج از شرکت ) یا گاهی پیش بینی می شود فرصت هایی یا پروژه هایی با NPV مثبت در درون خود شرکت به وجود آید کان . انگیزه سوداگری کمک می کند تا واحد انتفاعی از فرصت های زیر برخوردار شود:

• فرصت خرید مواد اولیه در زمان کاهش قیمت با پرداخت سریع وجه نقد
• استفاده از تغییرات نرخ بهره از طریق بازخرید اوراق بهادار هنگامی که نرخ بهره موردانتظار کاهش می یابد.
• انجام هرگونه خرید دیگر با قیمت های مناسب.

به طور کلی انگیزه سودا گری بخش کم اهمیت تری از اولویت های شرکت برای نگهداری وجه نقد را تشکیل می دهد و انگیزه های معاملاتی و احتیاطی توجیه بیشتری برای نگهداری وجه نقد در شرکت را دارد و در آخر اینکه هر سه مانده فوق تحت تاثیر عدم اطمینان در مقدار و زمان جریان های نقدی قرار می گیرد.

انواع تئوري هاي نگهداري وجه نقد :

تئوري مبادله اي : فرض تئوري مبادله اي بر اين است كه شركت ها سطح بهينه نقدينگي خود را از طريق موازنه بين هزينه و منفعت نهايي نگهداري وجه نقد تعيين ميكنند دیتمار و مهارات.مزاياي بسياري براي نگهداري وجه نقد وجود دارد : اولا دارايي هاي نقدي با عملكرد به صورت ذخيره احتياطي جهت رويارويي با زيان هاي غير مترقبه و محدوديت در افزايش تامين مالي خارجي ،باعث كاهش احتمال مواجه شدن با بحران هاي مالي ميگردد .ثانيا :حتي در زمان وجود محدوديت هاي مالي نيز داشتن وجه نقد ،اجازه در پيش گرفتن سياست هاي سرمايه گذاري بهينه را ميدهد و در نهايت اينكه وجوه نقد  مي تواند بعنوان يك منبع داخلي تامين مالي ،نياز به تامين مالي خارجي پر هزينه و يا تحمل هزينه هاي نقد نمودن دارايي هاي موجود در زمان مواجه شدن با مشكلات مالي را كاهش دهد . هزينه نهايي نگهداري وجه نقد هزينه فرصت سرمايه است كه بدليل كاهش بازده بر اثر نگهداري دارايي هاي نقدي و عدم استفاده از ان در فعاليت هاي سودآور ايجاد ميگردد.

هزينه معاملات:شركتي كه با هدف حداكثر سازي ارزش فعاليت مي نمايد در زمان وجود هزينه معاملاتي ، هزينه نهايي و منفعت نهايي نگهداري وجه نقد را جهت تعيين يك ميزان وجه نقد به ……. ارزيابي مي كند.از يك سو عدم وجود صرفه اقتصادي در افزايش تامين مالي خارجي شركت ها را ملزم به نگهداري وجه نقد به عنوان سپر و يا بازدارنده اي در برابر تامين مالي پر هزينه از خارج شركت ميكند .اولر .از سوي ديگر هزينه نگهداري دارايي هاي نقدي ،كسب بازده كمتر بدليل عدم بكار گيري نقدينگي مي باشد . در حضور هزينه هاي نمايندگي يكي از منافع نگهداري دارايي هاي نقدي اين است كه اسانتر مي توان ان را به وجه نقد تبديل نمود.

هزينه هاي نمايندگي: هزينه هاي نمايندگي نقش بسيار مهمي را در ميزان وجه نقد نگهداري شده در شركت ها ايفا مي كنند .نتايج تحقيقات…………………………………….نشان داد كه حاكميت شركتي اثر زيادي بر ارزش دارايي هاي نقدي دارد .شركت هايي كه از لحاظ حاكميت شركتي در ضعف هستند اغلب ذخاير نقدينگي كمتري نگهداري مي كنند .

………..به بررسي رابطه بين حاكميت شركتي و ميزان نگهداري وجه نقد در بازار هاي امريكا پرداخته اند ،يافته هاي تحقيق آن ها نشان داد كه وجه نقد مازاد و حاكميت شركتي ضعيف گاه منجر به خرج نمودن سريع نقدينگي در خريد شركت هاي ديگر و هزينه هاي سرمايه اي ميگردد. شواهد تجربي نشان مي دهد كه شركتهايي كه حاكميت شركتي ضعيف دارند ،نيز اغلب ذخاير نقدي كمتري را نگهداري مي كنند و ارزش دارايي هاي نقدي در بازارهاي ايالات متحده به صورت مقايسه اي مي باشد .

تئوري جريان نقد ازاد:اين تئوري كه جنسي 1986 ارائه گرديد بيان ميدارد كه مديران شركتها تلاش مي نمايند كه نقدينگي هاي موجود را تا حد امكان افزايش دهند به اين دليل كه با اين كار دارايي هاي تحت كنترل خود را افزايش مي دهند و از اين راه قدرت نفوذ خود بر تصميمات سرمايه گذاري شركت را بيشتر خواهند كرد .

وجه نقد فشار جهت عملكرد صحيح را كاهش مي دهد و به مديران اين اجازه را مي دهد تا در پرو‍ژه هايي كه تناسب بيشتري با منافع خودشان دارد سرمايه گذاري نمايند .طبيعي است اين سرمايه گذاري ها لزوما در راستاي منافع شركت نيست.همچنين اينگونه به نظر ميرسد كه شركت هاي بزرگ در مقايسه با شركتهاي كوچك اطلاعات نامتقارن كمتري دارند. بنابر اين، شركتهاي كوچك ،با محدوديت هاي استقراض بيشتر و هزينه هاي تامين مالي بيشتري به نسبت شركتهاي بزرگ مواجه هستند .تا ان حد كه اندازه شركت نماينده اي معكوس براي ميزان عدم تقارن اطلاعاتي و نيز براي هزينه تامين مالي خارجي است .به همان ميزان بايد بين اندازه و دارايي هاي نقدي يك را منفي را انتظار داشته باشيم .در نهايت ،اندازه شركت ها نيز مي تواند بر هزينه هاي مورد انتظار تنگدستي مالي نيز موثر باشد ،مثلا :استدلال شده است كه در شركتهاي بزرگتر احتمال بيشتري وجود دارد كه تنوع بخشي بيشتر باشد و بنابراين تصفيه نمودن شركت در تنگدستي هاي مالي داراي احتمال كمتري است.

در شركت هاي كوچكتر احتمال اينكه هنگام تنگدستي مالي ،با توقف فعاليت مواجه شوند بيشتر است در چنين شرايطي ،از شركت هاي كوچك انتظار مي رود كه نسبتا وجه نقد بيشتري را به منظور جلوگيري از تنگدستي هاي مالي نگهداري نمايند .نماينده اي كه براي اندازه شركت در نظر گرفته شده است لگاريتم طبيعي كل دارايي ها ميباشد همچنين اينگونه به نظر ميرسد كه شركت هاي جوان در مقايسه با ديگر شركت ها رفتار متفاوتي داشته باشند ،از يك رو امكان دارد كه اينگونه شركت ها بدليل فعاليت به صورت گروهي وجه نقد كمتري را در نظر داشته باشند و از روي ديگر جوان بودن اين شركت ها موجب دشواري هايي در تامين مالي خارجي ميگردد ،بنابراين ميزان وجه نقد مورد نياز اين شركت ها كه هم داراي  فعاليت گروهي بوده و هم با محدوديت استقراض بيشتر و هزينه هاي تامين مالي خارجي بيشتري به نسبت ديگر شركت ها مواجه هستند مبهم مي باشد.

منبع

پارسامهر، نسیم(1393)، ارتباط بین ساز و کارهای کنترلی شرکت ها و میزان نگهداشت وجه نقد آن ها، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامي

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید