انواع مهارت زندگی
ابعاد و دامنه تعاريف مهارتهاي زندگي، وسيع است و بر حسب هر تعريف از مهارتهاي زندگي، مهارتهاي خاصي براي آموزش مطرح ميشوند. چنآن چه منظور از آموزش مهارتهاي زندگي، شغليابي و ارتقاء كيفيت شغلي باشد. مهارتهاي خاص شغل يابي مطرح ميشود. چنآن چه هدف از آموزش مهارتهاي زندگي، انتقال از دوره نوجواني به بزرگسالي باشد، مهارتهاي خاص نوجواني مطرح ميشود. به همينترتيب با هدف كلي ارتقاء بهداشت روان سري عام مهارتهاي زندگي مطرح ميگردد. در تدوين برنامه آموزش مهارتهاي زندگي بر اساس نوع عام يا خاص برنامه، مهارتهايي عام يا خاص آموزش داده ميشود.
در واقع آموزش مهارتهاي زندگي مي تواند به دو صورت اجرا شود:
آموزش مهارتهاي زندگي عام: كه با هدف ارتقاء سطح سلامت و بهداشت روان و ايجاد رفتارها و تعاملات سالم، صورت ميگيرد كه شامل مهارتهاي پايهاي است.
آموزش مهارتهاي اختصاصي و ويژه: با هدف پيشگيري از يك آسيب مشخص مانند پيشگيري از سوءمصرف مواد، ايدز و … . در اين صورت مهارتهاي خاصي به گروه مخاطب ارائه ميشود. در صورتيكه در مهارتهاي عام، مهارتها براي تمامي جامعه، قابل استفاده و آموزش است.
در طبقهبندي فیرسچ (2009)، مهارتهاي زندگي به سه دسته تقسيم شدهاند:
مهارتهاي زندگي روزمره: مديريت امور مالي، اداره منزل، آگاهي نسبت به مسائل بهداشتي و سلامتي، آمادهسازي و مصرف غذا، خريد و مصرف كالا، مسئوليت شهروندي و … .
مهارت هاي اجتماعي/ شخصي: خودآگاهي، كسب استقلال، مسئوليتپذيري، روابط بين فردي، حلمسأله و …
مهارتهاي حرفه اي: نگهداري و پيدا كردن شغل، عادات صحيح حرفهاي، مهارتهاي خاص حرفهاي و ….
اسكانس، دبيرخانه كميسيون كسب مهارتهاي لازم ايالات متحده آمريكا، مهارتهاي ضروري براي محيط كار و زندگي روزمره را چنين ميداند:
مهارتهاي ارتباطات: كار كردن در گروه، آموزش ديگران، ارائه خدمت به مشتري، مذاكره كردن، كار كردن با مردمي كه از نظر فرهنگي متفاوت هستند.
مهارتهاي مرتبط با منابع: اختصاص زمان، پول، مواد و مكان.
مهارتهاي اطلاعاتي: جمعآوري دادهها، ارزيابي دادهها، انسجام و سازماندهي دادهها، تعبير و تفسير دادهها و استفاده از كامپيوتر.
مهارتهاي سيستمي: درك و فهم سيستمهاي جامعه، سازمآن ها و تكنولوژي، پالايش و اصلاح عملكرد، طراحي يا ارتقا سيستم.
مهارتهاي تكنولوژي: انتخاب ابزار و وسايل، كاربرد تكنولوژي براي كاري خاص و…
مهارتهاي ابتدايي: خواندن، نوشتن، رياضي، حساب، صحبت كردن و گوش دادن.
مهارتهاي فكر كردن: تفكر خلاق، حل مسأله، تصميمگيري، ديدن ديگران از منظر چشم ذهن، توانايي درك اينكه چگونه ياد ميگيرند، توانايي ارائه منطق و دليل.
ويژگيهاي شخصي:مسئوليتفردي، اعتمادبهنفس، عزت نفس، اجتماعپذيري، خودگرداني و انسجام.
بيل ك. پيك ليسمر و همكاران (1998)، چهار بعد كلي را براي مهارتهاي زندگي مشخص كردهاند كه هر كدام داراي اجزاء و مؤلفههايي هستند. اين ابعاد عبارتند از:
ارتباط بين فردي/ ارتباطات انساني كه شامل مشاركت فرد در فعاليتهاي اجتماعي، برقراري روابط صميمي بينفردي، بيان واضح و روشن تفكرات، ارتباطات غير كلامي و … را در بر ميگيرد. نتيجه اين ارتباطات افزايش عزت نفس و اعتماد به نفس است.
حل مسأله اجتماعي/ تصميمگيري كه شامل تشخيص مسأله، ارزيابي و تحليل اطلاعات، انتخاب راهحلها، تدوين هدف و … در شرايط زندگي روزمره و اجتماعي است.
رعايت بهداشت/ سلامتي بدن، بعد سوم مهارتهاي زندگي است. توجه به شيوههاي مطلوب تغذيه، كنترل وزن، آراستگي ظاهر، فعاليتهاي اوقات فراغت، كنترل فشارهاي روحي، جنبههاي فيزيولوژيكي مسائل جنسي، اجزاء اين بعد از مهارتها است.
داشتن هدف در زندگي/ رشد هويت كه حوزههاي فرعي هم چون آگاهي از هويت شخصي، افزايش و نگهداري عزت نفس، واضحسازي ارزشها، معنيداركردن زندگي، رعايت جنبههاي اخلاقي مربوط به اعمال جنسي و … را شامل ميگردد.
سازمان جهاني بهداشت (1994) با جمعبندي و خلاصهكردن مهارتهاي لازم براي رسيدن به سطح مناسبي از بهداشت روان و پيشگيري از آسيبهاي اجتماعي به طور عام، 10 مهارت اصلي را مطرح ميكند. اين مهارتها پايه اي بوده و وابسته به فرهنگ خاصي نميباشد.
منبع
دهنوی، رقیه(1396)، بررسی تاثیر کلاس های کارگاهی مبتنی بر چند رسانه ای بر مهارت های زندگی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه ناحیه سه کرمانشاه، پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید