« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »انواع سازگاری و مفاهیم آنها
انواع سازگاری
اسکات، انواع سازگاری را به این صورت تبیین می‌کند:
- سازگاری تحصیلی
- سازگاری بین فردی یا اجتماعی
- سازگاری خانوادگی.
سینها وسینگ، نیز سازگاری را به صورت :
- سازگاری آموزشی
- سازگاری اجتماعی
- سازگاری عاطفی توصیف کرده‌اند.
مفهوم سازگاری تحصیلی
محیط اجتماعی آموزشی وسیعتر از محیط خانواده و بیش از آن تابع دگرگونی‌های جامعه است و دارای اختلاف زیادی با محیط خانه می‌باشد. از این رو در نظریات،عادات و عقاید دینی افراد تأثیر به سزایی دارد. زیرا محیط آموزشی پلی است که افراد از آن گذشته و پایه دنیای وسیع جامعه می‌گذاردند. سازگاری دارای جنبه‌های مختلفی است و به ابعاد مختلف زندگی از جمله زندگی تحصیلی تأثیر می‌گذارد. قائل شدن مرز روشنی بین انواع سازگاری کار ساده‌ای نیست و انواع تمایزهایی که در فنون پژوهشی مطرح می‌شود، چندان صریح و واضح نیستند، ولی حیطه‌های کلی برای سازگاری می‌توان بیان کرد مثلاً سازگاری در انتقال در محیط با موقعیت جدید، سازگاری در روابط بین فردی،سازگاری در موقعیت‌های آموزشی که به این نوع سازگاری، سازگاری تحصیلی گفته می‌شود .
سازگاری تحصیلی بعنوان یکی ازابعاد کلی سازگاری روانی، اجتماعی مورد توجه پژوهشگران تعلیم و تربیت بوده است و تلاشهای زیادی در راستای تعیین عوامل موثر بر آن از سوی محققان به عمل آمده است. مفهوم وسیع سازگاری تحصیلی مشتمل بر خیری غیر از صرف توان بالقوه تحصیلی است . سازگاری تحصیلی مجموع واکنش‌هایی است که توسط آن یک فرد ساختار خود را برای پاسخی موزون به شرایط محیط مدرسه و فعالیتهای که آن محیط از دانش‌آموز می‌خواهد، تغییر دهد. در نتیجه هر عاملی که این پاسخگویی را در محیط جدید با مشکل مواجه کند، زمینه‌ای برای ناسازگاری او در این محیط فراهم خواهد ساخت . سازگاری آموزشی قسمتی از سازگاری اجتماعی است. در واقع سازگاری در محیط آموزشی را می‌توان مجموعه واکنش‌هایی دانست که توسط آن، فرد ساختار رفتاری خود را برای پاسخ موزون به شرایط جدید و به فعالیت‌هایی که آن محیط از او می‌خواهند تغییر می‌دهد .
مولفه‌های سازگاری تحصیلی
از دیدگاه بارو؛مولفه‌های سازگاری تحصیلی به قرار زیر می‌باشد:
سازگاری با دوره تحصیلی: منظور از این مفهوم میزان رضایت دانشجو در حالت کلی از نظام دانشگاهی وبه ویژه ازرشته تحصیلی خوداست. همچنین این مفهوم علاقمندی دانشجو به تحصیل واین که ادامه تحصیل رامنطقی می‌داندو از درس خواندن لذت می‌برد یا نه را بررسی می‌کند.
بالندگی و رسایی هدفها ؛ سطح آرزوها و تمنیات: این مفهوم به تمایلات و تلاشهای فرد برای رسیدن به اهداف،اهداف آموزشی و اهداف زندگی فرد و احساس او از ارزشهای مرتبط با اهداف اشاره می‌کند. در این مقوله مشخص می‌گردد که چه چیزهایی برای فرد مهم هستند و احساس مسئولیت فرد در برابر وظایف اصلیش چگونه است.
کارآیی فردی یا برنامه‌ریزی و استفاده مطلوب از زمان: این مقوله تأثیر برنامه‌هایی که دانشجو طرح‌ریزی می‌کند و آن رادر زندگی روزمره خود به کار می‌برد را بررسی می‌کند. برنامه‌ریزی دانشجو چگونه است و آیا می‌تواند از وقت خود به بهترین نحو استفاده کند؟
مهارتها و تمرینهای مطالعه: ویژگی‌های رفتار مربوط به مطالعه دانشجو در منزل و در کلاس درس اشاره می‌کند. همچنین متون مطالعه توأم با توانایی دانشجو برای حل مشکلات مربوط به تکالیف درسی، در نظر داشتن چارچوب مطالعه، یادداشت‌برداری، به یاد سپردن در حین مطالعه و استفاده از کتابخانه.
بهداشت روانی: این مقوله موقعیت‌هایی که به سازگاری عاطفی دانشجو مربوط می‌شود را بررسی می‌کند. نشانه‌های رایج ناسازگاری روانی مانندنوسانات خلقی،افسردگی، دلتنگی برای خانواده از دست دادن اتکا به نفس،اشتغالات فکری، بیهوده و جزئی، احساس ناایمنی و شکست مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مناسبات فردی با افراد دانشکده و همدوره‌ای‌ها: توانایی دانشجو در چگونگی ارتباط با مدرسین و سایر دانشجویان و نگرش او نسبت به آنهاست و میزان ارتباط و اعتماد متقابل دانشجو به موقعیت اجتماعی وی در گروه، احترام موجود بین او و اساتید و به طور غیرمستقیم با همدوره‌ای‌ها و در کل نحوه تعاملات او با همدوره‌ای‌ها.قابل ذکر است که بایکر و سیریاک، انگیزه برای یادگیری، انجام اعمالی برای برآورده ساختن الزامات و نیازهای تحصیلی، داشتن درک واضحی از اهداف تحصیل، رضایت کلی از محیط تحصیلی را بعنوان برخی ازمولفه‌های سازگاری تحصیلی معرفی کرده‌اند .
عوامل موثر بر سازگاری تحصیلی
نظریه‌های یادگیری و موفقیت تحصیلی ،ریت کلایف، و تینتو، دو نوع از عوامل را مشخص نموده‌اند که بر ادامه یا توقف تحصیلی دانشجویان در دانشگاه موثرند:
- عوامل تعاملی که به تجربیات قبل از ورود به دانشگاه مربوط می‌شوند.
- عواملی تعاملی که به تجربیات بعد از ورود به دانشگاه مربوط می‌شوند.
یکی از مهمترین عوامل فردی آمادگی دانشجو برای ورود به دانشگاه است که به هدفهای تحصیلی و شغلی و بعضی تصمیم‌گیری‌ها برای شغل مربوط می‌شود. تعدادی از مطالعات از این موضوع که عوامل فردی بر پشتکار تحصیلی تأثیر می‌گذارند، حمایت می‌کنند. نگرش‌های دانشجویان درباره رفتن به دانشگاه و ارزشها و حسن اراده و حس استقلال تأثیر مستقیمی‌بر پیشرفت تحصیلی دارند .
یکی از معروفترین مدل‌های ارائه‌شده در زمینه سازگاری تحصیلی از سوی، با عنوان تناسب شخص- محیط، ارائه شده است. بر اساس مدل مذکور، چنانچه ویژگی‌های فردی دانشجویان مانند تجارب آموزشی قبلی، مهارتها، انگیزه و قصد ورود به رشته تحصیلی،با الزامات و شرایط آموزشی- تحصیلی دانشگاه هماهنگ بوده و منجر به ایجاد تجربه‌ای خوشایند و مورد انتظار شود سازگاری و عملکرد تحصیلی ارتقاء می‌یابد، اما اگر فردی پس از ورود به دانشگاه خود را با الزاماتی فراتر از توانایی‌هایش روبه روببیند و یا احساس کند که شرایط تحصیلی موجود با خواسته‌ها، علایق و ترجیحات او همخوانی ندارد،تجربه منفی در او ایجاد می‌شود که علاوه بر عوارضی مانند کاهش عملکرد تحصیلی و سرخوردگی ممکن است به ترک تحصیل نیز منجر شود.
مدل‌سازگاری تنیتو در نتایج و بررسی‌های بعدی مورد حمایت قرار گرفته است . دنیز،هامارتا ،واری، سازگاری تحصیلی را با برخورداری از مهارتهای ارتباطی موثر و موفقیت در تعاملات اجتماعی محتمل‌تر دانسته‌اند. دانش‌آموزانی که دارای مهارتهای ارتباطی موثر هستند،ارتباطات را به عنوان وسیله‌ای در حل مشکل دانسته و در زمینه تحصیل،به گونه‌ای سازگارتر عمل می‌کنند . توانمندی‌ها و شایستگی‌های اجتماعی و هیجانی از عوامل تعیین‌کننده و تأثیرگذار بر سازگاری تحصیلی محسوب می‌شوند.
منبع
فوادی،افسانه(1394)، تاثیر مدیریت زمان بر تنظیم هیجان در طی امتحان و سازگاری تحصیلی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی تربیتی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید