انواع برنامۀ درسی
برنامۀ درسی دارای انواعی است و متخصصین برنامهریزی درسی نظرات مختلفی در این زمینهدارند که به آنها میپردازیم؛ کلاین ، ۷ سطح برنامۀ درسی را نام میبرد که عبارتاند از برنامۀ درسی ایده آل، اجتماعی، رسمی، نهادی، آموزشی، اجرایی و تجربهشده. در سطح آموزشی تصمیمات اساساً بر اساس شرایط و مقتضیات کلاس درس خاصصورت میپذیرد و به همین دلیل، این سطح اجرایی تر و مشخصتر است. تصمیمگیری درسطح کلان درس بر عهدۀ معلم است. برنامۀ درسی اجرایی حاصل مشاهدات و ثبت و ضبط کلیۀ فرآیندهای تعاملی در حین اجرای برنامۀ درسی در کلاس درس است. در اینجا برنامۀ درسی اجرایی یا عملیبا توجه به آنچه که در کلاس درس عملاً اجرا میشود و نیز با توجه به ارتباط متقابل معلم و دانشآموزان تعریفمیشود. نهایتاً برنامه درسی تجربهشده به تجربیات دانشآموزان از طرحهای از پیش تنظیمشده و تعاملهای حاصل از کلاس درس اشاره میکند. هر دانشآموز بر مبنای علایق، ارزشها، توانمندیها و تجارب قبلی خود دست به انتخاب می زند؛بنابراین برنامۀ درسی منحصربهفرد و شخصی برای هر یک از دانشآموزان شکل میگیرد که به آن برنامۀ درسی تجربهشده میگویند. ماریس ، هم مانند آیزنر، به سه برنامۀ درسی آشکار، پنهان و پوچ اشاره میکند. دارلینگ ، برنامۀ درسی را به برنامۀ درسی رسمی، غیررسمی و پنهان تقسیم میکند. وی معتقد است برنامۀ درسی پنهان ضلع مثلث برنامۀ درسی رسمی مدارس است و اضافه میکند که آنچه در مدارس اتفاق میافتداز قبل طراحیشده و یا نشده باشد، جزء برنامۀ درسی است.
تقسیمبندی دارلینگ ، کلی تر از تقسیمبندی لانگ استریت و شین است ولی انواع برنامه تقسیمبندی استریت و شین را دربرمی گیرد. دارلینگ هم مانند آیزنر، پاستر و استریت و شین در تقسیمبندی خود به برنامۀ درسی پنهان اشاره دارد. مهر محمدی ، هم مانند آیزنر، پاستر، استریت، شین و دارلینگ در تقسیمبندی خود برنامۀ درسی پوچ را هم مطرح میکند. وی برنامۀ درسی پنهان را یادگیریهایی میداند که در چارچوب اجرای برنامۀ درسی تصریح نشده و به دلیل حضور در بطن و متن فرهنگ حاکم بر نظام آموزشی، دانشآموزان تجربه میکنند. وی اضافه میکند تجربههای یادگیری که به این وسیله حاصل میشود عمدتاً در قالب مجموعهای از انتظارات و ارزشها تبلور مییابد و کمتر معطوف به حوزۀ دانستنیها یا شناخت است ولی برنامۀ درسی پوچ دعوت آشکاری است به توجه دقیق و عمیق به مواد و موضوعهای درسی یا فرآیندهای ذهنی که در سایۀ گزینش و تصمیم برنامۀ درسی از دستور کار نظام آموزشی حذفشده و لذا دانشآموزان از آموختن تجربههای مرتبط با آنها محروم می مانند. بدین ترتیب مهر محمدی، قائل به تفاوت بین برنامۀ درسی پنهان و برنامۀ درسی پوچ است. تمامی صاحبنظران حوزۀ برنامۀ درسی در تقسیمبندی خود از انواع برنامۀ درسی هم به برنامۀ درسی رسمی یا صریح اشاره دارند و هم به نوعی به برنامۀ درسی پنهان اشاره دارند.
منبع
جامه بزرگی،مریم(1392)، بررسی وجوه تقابل سبک زندگی لیبرالیستی بااسلام،پایان نامه کارشناسی ارشد،گرایش تعلیم وتربیت اسلامی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی علامه طباطبایی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید