الگوی اطلاع یابی چو
چو، دتلور و ترنبال ، براي جستجوي اطلاعات در وب الگوی جامعتري ارائه كردهاند. آنها وب جهانی را به عنوان يك نظام اطلاعاتي فرامتن موجود از طريق شبكههاي بيشمار مجسم ميكنند. آنها ميگويند فرد ميتواند حركت در وب را از يك يا چند صفحه مطلوب آغاز كند (جستجوي آغازين)؛ پيوندهاي فرامتني را براي رسيدن به منابع اطلاعاتي مرتبط ـ هم به سمت عقب و هم جلوـ پيبگيرد (پيونديابي)؛ صفحات وب منابع منتخب را به طور اجمالي بررسي كند (مرور)؛ منابع مفيد را براي ارجاع يا بازديدهاي آتي نشانهگذاري كند (تمايز)؛ از طريق خدمات وابسته به پست الكترونيك از اطلاعات و پيشرفتهاي جديد آگاه شود (نظارت)؛ و از ميان منابع معرفيشده، يك منبع يا پايگاه را در يك موضوع خاص جستجو كند (استخراج).
اما به نظر آنها، تنها ويژگيهاي الگوی اليس نميتواند پاسخگوي كامل جستجو در وب باشد. بدين منظور، مراحل الگوی اليس را با حالتهاي بررسي اجمالي اگولار ، تركيب و الگویی جديد عرضه كردهاند .
بررسي هدايتنشده: در اين حالت، انتظار ميرود نمونههاي زيادي از مرحله آغاز (هنگامي كه جويندگان كار را در سراصفحههاي پيشگزيده، صفحه يا پايگاه مطلوب مثل پايگاههاي خبري يا روزنامه، شروع میكنند) و پيونديابي (توجه به مطالب مورد علاقه (اغلب تصادفي) و پيگيري پيوندهاي فرامتني) مشاهده شود. پيونديابي اغلب درطي بررسي هدايتنشده اتفاق ميافتد. پيونديابي بهصورت بازگشتي (بهعقب) امكانپذيراست، چون موتورهاي جستجو شايد صفحات ديگري را مكانيابيكنند كه كاربر را به پايگاه كنوني ارجاع دهد.
بررسي مشروط: دراين حالت، انتظار ميرود فعاليتهاي مرور، تمايز و نظارت رايج باشد. اين تمايز را بررسيكننده به هنگام انتخاب پايگاهها يا صفحه وب مرتبط اعمال ميكند. پايگاهها ممكن است براساس بازديدهاي شخصي پيشين يا توصيههاي ديگران از يكديگر متمايز شوند. اغلب پايگاههاي متمايز شده نشانهگذاري ميشوند. بررسيكنندگان به هنگام بازديد از پايگاههاي متمايزشده، محتوا را با ملاحظه فهرست مطالب، نقشههاي سايت يا سياهه مقولات و ردهها مرور ميكنند. كاربران ممكن است با مراجعه منظم به پايگاههاي متمايز شده يا با خلاصهبرداري از محتواي آنها، بر اين پايگاهها نظارت داشته باشند.
جستجوي غيررسمي: دراين حالت، انتظار ميرود تمايز، استخراج و نظارت ويژگيهاي غالب باشد. به علاوه، با توجه به شناخت كاربر از ربط، كيفيت، پيوستگي و … جستجوي غيررسمي احتمالاً از شمار اندكي از صفحات وب متمايز شده، صورت پذيرد. استخراج نسبتاً غيررسمي است؛ بدين معنا كه جستجوي اطلاعات بايد در پايگاه(هاي) منتخب متمركز شود. اگر فرد كانالهاي روزآمدسازي يا عاملان نرمافزاري ايجادكند كه اطلاعات را براساس كليدواژهها يا سرعنوانهاي موضوعي بيابد، ويژگي نظارت فعالتر ميشود.
جستجوي رسمی: دراين مرحله، انتظار ميرود عمليات استخراج همراه با فعاليت تكميلي نظارت رخ دهد. درجستجوي فعال، از موتورهاي جستجويي استفاده ميشود كه وب را بهطور نسبتاً جامع زير پوشش قرار ميدهند و مجموعهاي از امكانات جستجوي قدرتمند را فراهم ميآورند. فرد براي استفاده از تمام اطلاعات، زمان بيشتري را به جستجو اختصاص ميدهد تا قابليتهاي جستجوي پيچيده را فرا گيرد. جستجوي رسمي ممكن است دو مرحلهاي باشد:
- جستجوي چند پايگاهي: براي شناسايي مآخذ مهم
- جستجوي درونپايگاهي: استخراج احتمالاً با فعاليت نظارت تقويت ميشود.
نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه افراد استفادهكننده از وب به عنوان بخشي از كارشان وارد چهار حالت اطلاعيابي ميشوند. هر حالت از طريق نيازهاي اطلاعاتي، دامنه و تلاش اطلاعيابي و هدف استفاده از اطلاعات، از هم متمايز ميشود.
منبع
محمدی،بهمن(1393)، مقایسه رفتار اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه، پایان نامه کارشناسی ارشد، کتابداری واطلاع رسانی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی علامه طباطبایی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید