الگوی اطلاع یابی ایزنبرگ و برکویتز

ایزنبرگ  و برکویتز،  این الگو را به عنوان رویکردی کلی به مسئله گشایی اطلاعاتی، شامل شش گام یا مرحله منطقی ارائه کرده اند. ترتیب مرحله ها با کاوش تغییر می کند، اما گذر از هر مرحله برای حل یک مسئله اطلاعاتی لازم است:

تعریف مسئله: جستجوگر نیازمند به تعریف مسئله از دیدگاه اطلاعاتی است. او قبل از به کارگیری راهبردهای جستجوی اطلاعات به تعریف ملزومات اجرایی، نوع نیازهای اطلاعاتی و مسائلی از این قبیل نیاز دارد. ایزنبرگ و برکویتز اشاره می کنند که بیشتر مردم زمان کمی به تعریف موضوعات خود اختصاص می‌دهند. آنها یکسره به راهبردهای جستجوی اطلاعات و نه تشخیص نوع نیاز اطلاعاتی می پردازند. با تعریف و فهم مسئله اطلاعاتی، جستجوگران به طور مطلوبی به سمت راه حل ها حرکت می کنند.

راهبردهای جستجوی اطلاعات: از زمانی که جوینده، مسئله اطلاعاتی را به خوبی تعریف کرد باید در مورد مناسب ترین منابع اطلاعاتی تصمیم بگیرد. راهبردهای اطلاع یابی شامل تصمیم گیری هایی است و در عصر اطلاعات، پرسشی که جستجوگران باید پاسخگو باشند این است که بهترین راهبردهای یافتن اطلاعات چیست و نه اینکه بپرسند آیا می توان اطلاعاتی درباره این موضوع یافت؟ در هنگام ملاحظه راهبردهای جستجوی اطلاعات باید قواعد مختلفی در گزینش منابع اطلاعاتی مانند دقت، صحت، سادگی استفاده، موجود بودن، جامعیت و اعتبار را در نظر داشت.

مکان یابی و دستیابی: مکان یابی و دستیابی در راهبردهای جستجو اطلاعات مندرج هستند. این مهارت ها شامل استفاده از ابزارهای دسترسی (بانک های کتابشناختی و نمایه های چاپی)، ترتیب مواد در کتابخانه ها، بخش های کتاب و راهبردهایی برای کاوش در فهرست های پیوسته است. در برنامه های آموزشی سنتی کتابداری در دانشگاه ها، بر مهارت مکان یابی و دست یابی تأکید شده است. این برنامه ها مهارت های خاص مورد نیاز برای استفاده از ابزارهای دسترسی را آموزش می دهند. مشکل آموزش مهارت های خاص این است که دانشجویان فهم درستی از چگونگی انتقال این مهارت ها در وضعیت های جدید ندارند.

کاربرد اطلاعات: با یافتن اطلاعات مورد نیاز، جستجوگران می توانند مهارت های جدیدی را برای استفاده از اطلاعات به کار گیرند. این مهارت ها شامل: تعامل، گفت و گو، خواندن، گوش دادن، مرور، پرسش کردن و بازتاب اطلاعات است.  جستجوگران نباز به این دارند که درباره ارزش اطلاعات تصمیم گرفته و اطلاعات لازم را استخراج کنند.

ترکیب: ترکیب، کاربرد اطلاعات یافته شده برای مسئله تعریف شده است. ترکیب شامل ساختاردهی مجدد و بازبندی اطلاعات به شکل های جدید و متفاوت است. گاهی ترکیب اطلاعات واضح است، مانند ارتباط دادن اجزای یک چرخه. برای موارد دیگر مثل نوشتن مقاله، ترکیب، جزء اصلی کاوش است و شامل ترکیب اطلاعات، استخراج جزئیات برجسته، سازماندهی مجدد و واکاوی اطلاعات است. به این معنی ترکیب عبارتست از تبدیل اطلاعات یافته شده به دانش.

ارزیابی: ارزیابی، آزمودن فرآیند مسئله گشایی اطلاعاتی است و تعیین کننده مطلوبیت و کارایی فرآیند است. ارزیابی تعیین می کند که آیا اطلاعات یافته شده با مسئله تعریف شده سنخیت دارد؟ در این مرحله پرسش های خاصی مطرح می شود نظیر مسئله اطلاعاتی برطرف شد؟ آیا نیاز رفع شده؟ آیا وضعیت بهبود یافت؟ اگر جواب منفی باشد فرآیند دوباره آغاز می شود.

منبع

محمدی،بهمن(1393)، مقایسه رفتار اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه، پایان نامه کارشناسی ارشد، کتابداری واطلاع رسانی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید