اعمال و کارکردهای شناختی

هدف شناخت معنا سازی است. هر فردی برای ایجاد معنایی خاص، مانند کشف راه حل مسأله، حقیقت تازه یا درک و فهم روشن­تر و قضاوت درباره موضوع به تفکر می­پردازد. برای تولید معانی مختلف، هم راهبردهای عمومی پیچیده، مانند حل مسأله، تصمیم­گیری و مفهوم آفرینی وجود دارد و هم راهبردهای ویژه، مانند مهارت­های تفکر برتر؛ برای مثال، فرد برای تصمیم­گیری یادرگیرشدن در هر راهبرد اصلی تفکر انواع اطلاعات، ادراک و تخیلات را دریافت و پردازش می­کند.

جمع­آوری شده به وسیله حواس مختلف، تخیلات، تصورات و اندیشه­های تولید شده گذشته را در حافظه ضبط و بازیافت می­نماید و برای استفاده مفید دروندادها آنها را به روش­های مختلف دستکاری و پردازش می­کند؛ سپس با آنها و درباره­ی آنها به طور استقرای و قیاسی و گاه استعاره­ای استدلال کرده، با تحلیل داده­ها،آنهارا قسمتی از ساختار ذهنی خود می­سازد و برای کشف یاایجاد اتصال یا طرحواره و همبستگی بین دو یا چند درونداد واندیشه­های حاصل شده به طور خلاقانه به آن­ها وحدت می­بخشد.او بطورانتقادی برای قضاوت درباره­ی دقت، ارزش و اعتبار دروندادها، طرحواره­ها، معانی و همبستگی­های دریافت شده یا کشف شده را آزمایش می­کند.کارکردهای هدفمند تفکر، مانند حل مسأله وانتخاب با تولید و بسط یک مفهوم، به تمام این اعمال وابسته است.

راهبردهای اصلی تفکر یا فزایندهایی که حلقه­های بیرونی الگو را می­سازد، عناصر اصلی در تجویز اجرای اهداف راهبردی است. وقتی متفکر در جهت خاصی به سوی هدف تفکر پیش می­رود، اعمال حلقه­های داخلی الگو مانند یادسپاری و بازیافت مفاهیم، استدلال و پردازش و تفکر خلاق و انتقادی به صورت ترکیب­های مختلف با هم درگیر می­شوند و نتیجه­ی چنین تعاملی ایجاد تعدادی معنا یا حقیقت است که قبلاً وجود نداشت.

اعمال و کارکردهای فرا شناختی

معنا سازی فقط به مجموعه­ای از اندیشه­های ساده­ی ترکیب شده اطلاق نمی­شود، بلکه همواره با بکارگیری راهبردها و مهارت­های تفکردرتحلیل وترکیب دروندادها وابسته است و عملی فراشناختی محسوب می­شود.در فرآیند معنا سازی را کنترل می­کنند.مهمترین اعمال فراشناختی باید خارج از چهارچوب ذهنی خود قرارگیردوآگاهانه فعالیت­های ذهنی خود را در تحقق و دستیابی به اهداف تعیین شده ارزیابی کند،برای مثال،وقتی که باید تصمیمی اتخاذ شود فرد ماهر و متخصص آگاهانه به سوی هدف گام برمی­دارد،اوپیش ازبرنامه­ریزی،راهبردهای مختلف راباهم مقایسه کرده،راهبردهای مناسب راانتخاب می­کند.

اوآگاهانه اعمال تفکر را سازماندهی و بر چونگی فعالیت­ها وتحول آنها نظارت می­نماید و موانع رسیدن به هدف­ها را بررسی می­کند.فرد ماهر و متخصص در فرآیند تفکر انعطاف­پذیر است.او برای غلبه بر موانع اطلاعات، منابع غنی­تری را جستجو می­کند و به منظور استمرار حرکت و دستیابی به اهداف تفکر خود را تنظیم و بر آن نظارت می­کند. همچنین بسیاری از اعمال مناسب و مورد نیاز را که ممکن در برنامه­ریزی منظور نشده باشند، وارد برنامه کرده، به طور مستمر اعمال فکری خود راارزشیابی می­کند. تفکر درباره­ی تفکر عملی سهل و آسان نیست،بسیار مشکل و پیچیده است؛ به همین دلیل چگونگی به کارگیری آن نشان دهنده ویژگی افراددارای تفکر سطح بالاست .

 منبع

اللهیاری،مریم(1392)، بررسی میزان انطباق محتوای کتابهای فارسی دوره دوم ابتدایی ،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی وعلوم اجتماعی،دانشگاه آزاداسلامی تهران

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید