اختلال هراس خاص

ویژگی های تشخیصی هراس خاص بر مبنای ملاک های تشخیصی DSM-5

یکی از ویژگی های کلیدی این این اختلال این است که ترس و اضطراب به طور مشخص مربوط به یک موقعیت یا شی مشخص می باشد (ملاک الف)، که معمولا به عنوان محرک هراس آور^، اطلاق می شود. طبقات موقعیت ها و یا اشیا مورد ترس به عنوان تصریح کننده مطرح می شود.بسیاری  افراد از اشیا یا موقعیت های مربوط به بیش از یک طبقه یا محرک هراس آور، ترس دارند. برای تشخیص هراس خاص، پاسخ باید، متفاوت از پاسخ ترس بهنجار و زودگذری که معمولا افراد تجربه می کنند، باشد. جهت در نظر داشتن ملاک های تشخیصی، ترس و اضطراب باید قوی و شدید باشد؛به معنای مشخص (ملاک الف). میزان ترس تجربه شده ممکن است به نسبت موقعیت یا شی مورد ترس، متفاوت باشد و ممکن است در حالت انتظار یا مواجه واقعی با شی یا موقعیت بروز پیدا کند. همچنین، ترس و اضطراب علایم حمله وحشت زدگی کامل یا محدود را داشته باشد,یعنی حمله وحشت زدگی مورد انتظاریکی دیگر از ویژگی های هراس خاص، این است که ترس و اضطراب زمانی که افراد با محرک هراس آور مواجه می شوند، برانگیخته می شود ( ملاک ب).

اگرچه افرادی که فقط گاهی در مواجه با موقعیت یا شی مضطرب می شوند بطور مثال : از هر پنج پرواز با هواپیما، تنها یک بار مضطرب شود با عنوان هراس خاص تشخیص داده نمی شوند. با این وجود، ممکن است درجه ترس یا اضطراب بیان شده، در شرایط متفاوت مواجه با شی یا موقعیت هراس آور متفاوت باشد ؛ از انتظار اضطراب تا یک حمله وحشت زدگی کامل، که این می تواند به علت تعدادی از عوامل بافتاری مختلف از جمله حضور دیگران، طول مدت مواجهه، و دیگر عناصر تهدید کننده مانند دشواری گریز برای افرادی که دچار ترس از پرواز هستند؛ باشد. ترس و اضطراب اغلب بین کودکان و بزرگسالان به صورت متفاوت بیان می شود. همچنین، همچنین ترس و اضطراب بلافاصله بعد از مواجهه با شی یا موقعیت هراس آور اتفاق می افتد.

افراد بطور فعال از موقعیت یا شی هراس آور اجتناب می کنند و اگر فرد نتواند اجتناب کند، شی یا موقعیت در وی ترس و اضطراب بسیاری را بر می انگیزد(ملاک ج). اجتناب فعال ، به این معناست که افراد به طور آگاهانه به شیوه ای رفتار می کند که از تماس با شی یا موقعیت هراس آور پیشگیری کند و یا تماس را کاهش دهد؛ همانند فردی که ترس از ارتفاع دارد به جای پل ها، از تونل های در مسیرخود استفاده می کند و یا از پذیرفتن کار در مکانی که محرک هراس آور وجود دارد، اجتناب می کند. رفتارهای اجتنابی اغلب قابل مشاهده است، اما در برخی از مواقع کمتر قابل مشاهده است؛ همانند فردی که از مار می ترسد از مشاهده تصویری که اشکالی شبیه به مار دارد اجتناب می کند. اغلب افراد با هراس خاص، سالها است که این اختلال رنج می برند و مسیر زندگی شان را به شیوه ای طراحی کرده اند که هر چه بیشتر از شی یا موقعیت هراس آور اجتناب کند ؛همانند فردی که با هراس خاص از طبقه حیوانات تشخیص داده شده است و برای اجتناب از حیوان هراس آور، به منطقه ای نقل مکان می کند که آن حیوان وجود نداشته باشد.

ترس یا اضطراب بدون تناسب با خطر واقعی شی یا موقعیت، و یا بسیار شدیدتر از آن چیزی که در نظر گرفته می شود، است( ملاک د). اگرچه افراد با هراس خاص اغلب واکنش هایی بدون تناسب دارند، به علاوه آنها تمایل دارند که خطر موقعیت هراس آور را زیاد برآورد کنند، و همچنین قضاوت درباره بدون تناسب بودن ترس باید توسط بالینگر انجام داده شود. بافت فرهنگی اجتماعی افراد همچنین باید مد نظر گرفته شود. برای مثال ترس از تاریکی ممکن است در بافتی که خشونت پیش رونده وجود دارد، قابل توجیه باشد، و ترس از حشرات ممکن است در محیطی که حشرات جزیی از رژیم غذایی است، بی تناسب باشد. ترس، اضطراب یا اجتناب به طور مداوم وجود دارد و باید حداقل 6 ماه یا بیشتر به طول انجامد( ملاک ه)، این ملاک به افتراق بین این اختلال از ترس های گذرا که بین مردم به ویژه کودکان معمول است، کمک می کند. با این وجود، ملاک طول مدت باید به عنوان یک راهنمایی کلی در نظر گرفته شود که مجاز به برخی از درجات انعطاف می باشد. هراس خاص باید باعث آشفتگی و ناتوانی معنادار بالینی در عملکرد اجتماعی، شغلی، یا دیگر حوزه های مهم بشود( ملاک ز).

ویژگی های مرتبط حمایت کننده از تشخیص اختلال هراس خاص

افراد با هراس خاص اغلب افزایش در برانگیختگی جسمانی در انتظار یا در طول مواجهه با شی یا موقعیت هراس آور، تجربه می کنند. با این وجود، پاسخ جسمانی به موقعیت ها و اشیا هراس آور، متفاوت است. در حالی که افراد با هراس های موقعیتی، محیطی و حیوانات معمولا برانگیختگی سیستم عصبی سمپاتیک را نشان می دهند، افراد با هراس خون- تزریق- صدمه، اغلب واکنش غش و ضعف و یا واکنش نزدیک به ضعف و غش را دارند که با افزایش ابتدایی کوتاه مدت ضربان قلب و فشار خون و به دنبال آن با کاهش ضربان قلب و افت فشار خون مشخص می شود. الگوی سیستم عصبی اخیر برای هراس خاص، بر آمیگدال و سایر ساختارهای مرتبط، بیشتر از سایر اختلال های اضطرابی تاکید دارد(DSM-5,2013).

همه گیری اختلال هراس خاص

در ایالات متحده شیوع 12 ماهه عمومی برای هراس خاص، تقریبا %7-%9 بوده است. میزان همه گیری در کشورهای اروپایی بسیار شبیه با ایلات متحده می باشد( تقریبا %6)، اما این میزان در کشورهای آسیایی، آفریقایی، و آمریکای لاتین کمتر است(%2-%4)(DSM-5,2013). همه گیری 12 ماهه هراس خاص در نمونه های اجتماعی %8.7 تخمین زده شده است و میزان همه گیری تمام عمر این اختلال %12.5 در جمعیت عمومی بوده است، میزان همه گیری در کودکان %5 بوده است و در افراد بین سنین 13-17 سال %16 می باشد. میزان همه گیری در افراد سالمند پایین تر می باشد( تقریبا %5-%3). زنان بیشتر از مردان تحت تاثیر این اختلال هستند که میزان آن تقریبا 2 بر 1 می باشد، اگرچه این نسبت ها درباره انواع محرک های هراس آور، متفاوت می باشد. به این معنا که هراس خاص حیوانات، محیط طبیعی، و موقعیت ها، معمولا توسط زنان تجربه می شود، در حالی که هراس خون- تزریق- صدمه در هر دو جنس به طور مساوی تجربه می شود.

ملاحظات تشخیصی مربوط به فرهنگ

در ایلات متحده، آسیایی ها، لاتینی ها به طور معنادار میزان کمتری از هراس خاص را نسبت به سفیدهای غیر لاتین، آفریقایی آمریکایی ها، و بومی های آمریکا، گزارش کرده اند. به علاوه برای داشتن میزان کمتر همه گیری هراس خاص، بسیاری از کشورهای غیر آمریکایی، به ویژه آسیایی ها و آفریقایی ها، محتوای هراسی، سن شروع، نسبت های جنسیتی متفاوتی را نشان داده اند.

نتایج عملکردی اختلال هراس خاص

افراد با هراس خاص الگوی مشابهی از آشفتگی های عملکرد روانی اجتماعی را نشان می دهند و کیفیت زندگی کاهش یافته ای را به عنوان افرادی با سایر اختلال های اضطرابی  و اختلال های سومصرف الکل و مواد، همراه با آشفتگی در عملکرد شغلی و بین فردی دارند. زمانی که فرد با هراس مشخص با این موقعیت و یا شی هراس آور مواجه می شود، فشار هیجانی شدید را تجربه می کند که ممکن است منجر به محدود کردن موقعیت یا حمله وحشت زدگی موقعیتی بشود. درصد قابل توجهی از افراد جمعیت عمومی از هراس خاص رنج می برند، با این حال تعداد کمی از افراد به دنبال درمان می روند. در سالمندان، آشفتگی ها در حوزه وظایف مراقبتی و فعالیت های داوطلبانه ممکن است دیده شود.

همچنین، ترس از سقوط در سالمندان ممکن است منجر به کاهش در تحرک و عملکرد جسمانی و اجتماعی بشود و به دریافت حمایت های خانگی رسمی و غیر رسمی بینجامد. آشفتگی و اختلال ها که توسط هراس خاص به وجود می یابد با افزایش تعداد اشیا وموقعیت های مورد ترس، افزایش می یابد. اگرچه، افرادی که از 4 شی یا موقعیت می ترسند، اختلال های بیشتری را در نقش های اجتماعی و شغلی و کاهش در کیفیت زندگی را نسبت به افرادی که تنها از یک شی یا موقعیت می ترسند، نشان می دهند. افراد با هراس خون-تزریق- صدمه اغلب بی میلی نسبت به دریافت مراقبت های پزشکی را زمانی که نگرانی های پزشکی وجود دارد، نشان می دهند. به علاوه، ترس از استفراغ ممکن است منجر به کاهش در رژیم غذایی دریافتی بشود.

 اختلال اضطراب اجتماعی ، هراس اجتماعی

 ویژگی های تشخیصی اختلال اضطراب اجتماعی بر مبنای ملاک های تشخیصیDSM-5

ویژگی ضروری اختلال اضطراب اجتماعی، ترس یا اضطراب مشخص و شدید از موقعیت های اجتماعی است که فرد توسط دیگران مورد ملاحظه قرار می گیرد. در کودکان ترس و اضطراب باید در محیط همسالان اتفاق بیفتد و تنها محدود به تعامل با بزرگسالان نیست ( ملاک الف). هنگامی که در این موقعیت ها قرار می گیرد، افراد از این می ترسند که به طور منفی مورد ارزیابی قرار بگیرند. افراد نگران هستند که به صورت مضطرب، ضعیف، دیوانه، احمق، ترسناک، غیرقابل دوست داشتن، به نظر برسند.

افراد از این می ترسند به نوعی عمل کنند که علایم اضطراب آنها ازجمله شرمندگی، لرزش، عرق کردن، لکنت داشتن در هنگام صحبت کردن، معلوم شود و به طور منفی توسط دیگران ارزیابی شوند( ملاک ب). برخی افراد می ترسند که دیگران را برنجانند و یا در نتیجه مورد طردشدگی واقع شوند. ترس از رنجش دیگران- به طور مثال به وسیله خیره نگاه کردن به دیگری، یا معلوم شدن علایم اضطراب-  ممکن است ترس غالب در افرادی باشد که از فرهنگ های جمع گرا هستند. افراد با ترس لرزش دستان ممکن است از خوردن، آشامیدن، نوشتن در جمع خودداری کنند؛ افراد با ترس از عرق کردن ممکن است از مصافحه کردن یا خوردن غذاهای تند اجتناب کنند؛ افراد با ترس سرخ شدن صورت ممکن است از عملکردهای اجتماعی، نورهای روشن یا گفت وگوهای صمیمانه خودداری کنند.

موقعیت های اجتماعی اغلب ترس و اجتناب بسیاری را برمی انگیزد (ملاک ج). با این حال، افراد که گاهی در موقعیت های اجتماعی مضطرب می شوند، ممکن است با اختلال اضطراب اجتماعی تشخیص داده نشوند. با این وجود، میزان و نوع ترس و اضطراب ممکن است در موقعیت های مختلف، متفاوت باشد ؛ انتظار اضطراب یا حمله وحشت زدگی. انتظار اضطراب ممکن است در پیشاپیش وقوع موقعیت آتی اتفاق بیفتد همانند: نگرانی روزانه از هفته ها قبل درباره مواجه شدن با یک موقعیت اجتماعی. در کودکان ترس و اضطراب ممکن است به وسیله گریه کردن، کج خلقی، انزوا، در آویختن یا کناره گیری از موقعیت های اجتماعی بروز پیدا کند. افراد اغلب از موقعیت اجتماعی هراس انگیز اجتناب می کنند. موقعیت ها با ترس و اضطراب بسیار شدید تحمل می شود(ملاک د). دامنه اجتناب ممکن است بسیار گسترده،همانند مهمانی نرفتن، اجتناب از مدرسه رفتن یا محدود ؛ همانند در طول سخنرانی کردن، منحرف کردن توجه به دیگران، محدود کردن تماس چشمی.

ترس و اضطراب بدون تناسب با خطر واقعی به طور منفی ارزیابی شدن یا نتایج این گونه ارزیابی های منفی، باشد (ملاک ه). گاهی اوقات، اضطراب ممکن است بیش از حد نباشد، زیرا با خطر واقعی همراه است ؛همانند مورد اذیت و آزار دیگران قرار گرفتن. با این وجود، افراد با اختلال اضطراب اجتماعی اغلب پیامدهای منفی موقعیت های اجتماعی را بیش تخمین می زنند، هرچند که قضاوت بدون تناسب بودن باید توسط بالینگر انجام داده شود. در قضاوت برای بدون تناسب بودن، باید بافت اجتماعی فرهنگی در نظر گرفته شود. برای مثال در برخی فرهنگ ها، رفتاری ممکن است از نظر اجتماعی اضطراب برانگیز باشد در حالی که در برخی دیگر از فرهنگ ها به عنوان یک رفتار مناسب در موقعیت اجتماعی در نظر گرفته شود.

طول مدت آشفتگی باید بیشتر از 6 ماه باشد (ملاک و). این معیار کمک می کند تا این اختلال را از ترس های اجتماعی گذرا که بین مردم به وِیژه کودکان، معمول است، متمایز شود. با این وجود معیار طول مدت باید به عنوان یک راهنمایی کلی، با درجاتی از انعطاف، در نظر گرفته شود. ترس، اضطراب، اجتناب باید به طور معنادار در مواجهه با مسایل روزمره زندگی فرد، عملکرد شغلی و تحصیلی، یا فعالیت ها و روابط اجتماعی بروز پیدا کند و یا از نظر بالینی به طور معنادار باعث اختلال و آشفتگی در عملکرد اجتماعی، شغلی یا دیگر حیطه های مهم زندگی شود( ملاک ز). برای مثال افرادی که از صحبت کردن در جمع می ترسند، اگر بطور روزمره با این فعالیت مواجه نشود و اگر فرد بطور معنادار درباره آن آشفته نشود، ممکن است تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی را نگیرد. با این وجود، اگر افراد از موقعیت های شغلی و تحصیلی که مورد نیاز است به خاطر علایم اضطراب اجتماعی، اجتناب یا غفلت کند، ملاک ز محقق می شود.

منبع

قلندری،فاطمه(1393)، بررسی شیوع اختلال های اضطرابی و عوامل جمعیت شناختی مرتبط با آن،پایان نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی بالینی،دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی سمنان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید