اختلال شخصیت اجتنابی

 ویژگی­های اصلی اختلال شخصیت اجتنابی عبارتند از گریز دایم از جمع، احساس حقارت و حساسیت بیش از حد به نظرات منفی و انتقادات دیگران. این ویژگی­ها در اواخر کودکی یا اوایل نوجوانی ظاهر می­شوند و در انواع زمینه­های به چشم می­خورند، از جمله زمینه­های اجتماعی، شغلی و تعاملات  میان­فردی. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی از انتقاد، عدم تأیید و عدم پذیرش می­ترسند و همیشه فکر می­کنند که دیگران می­خواهند از آن­ها ایراد بگیرند و کارهایشان را تقبیح کنند. به علت این ترس­ها، مبتلایان به اختلال شخصیت اجتنابی، از مدرسه، کار و همه فعالیت­های اجتماعی اجتناب می­کنند و نمی­توانند با کسی دوست صمیمی شوند، مگر مطمئن باشند دوستانی که می­یابند هرگز از آن­ها ایراد نخواهند گرفت. این افراد معمولاً خجالتی هستند و از ترس مسخره شدن یا خجالت کشدن درباره خود هیچ حرفی نمی­زنند.

آن­ها اطلاعات و نظرهای مبهم را به شیوه منفی تفسیر می­کنند. مثلاً وقتی کسی می­گوید :من از کیفیت کار شما بسیار شگفت­زده شدم، آن را انتقاد و عدم تأیید تفسیر می­کنند، در حالیکه این جمله می­تواند به معنای ستایش و تعریف نیز تلقی شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی با غریبه­ها اصلاً راحت نیستند و به هر قیمتی سعی می­کنند از مواجهه با افراد غریبه دوری جویند. به همین دلیل، ریسک­پذیری ندارد، به فعالیت­های جدید دست نمی­زنند و حتی اگر ترفیع شغلی آن­ها باعث مسئولیت بیشتر و تعامل بیشتر با مردم شود، آن را رد می­کنند.افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی اعتماد به نفس ضعیفی دارند و از اینکه منزوی هستند و نمی­توانند از مزایای مراودات اجتماعی و روابط صمیمانه­ای که دیگران از آن­ها لذت می­برند بهره ببرند از دست خود عصبانی می­شوند. اختلال شخصیت اجتنابی با فوبیای اجتماعی خصوصیات مشترک زیادی دارد و اکثر کسانی که لیبل ابتلا به این اختلال را دریافت می­کنند، مبتلا به فوبیای اجتماعی نیز تشخیص داده می­شوند. تفاوت این دو در این است که افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی معمولاً در موقعیت­هایی که باید عملکرد اجتماعی خوبی داشته باشند، مضطرب می­شوند مثلاً سخنرانی در مقابل دیگران یا مصاحبه شغلی،اما در اختلال شخصیت اجتنابی به طور کلی تعاملات فردی و روابط اجتماعی و نیز انتقاد و عدم پذیرش احتمالی از سوی دیگر باعث ترس و اضطراب فرد می­شود.

بعضی شواهد نیز نشان می­دهد که اختلال شخصیت اجتنابی، به طور کلی با سایر رفتارهای اجتنابی مثل اجتناب از هیجان، عقاید جدید و رویدادهای غیراجتماعی، ارتباط دارد .بر خلاف افرادی که از دیگران پرهیز می­کنند؛ زیرا علاقه­ای به آنان ندارند و بر خلاف افرادی که به خاطر بزرگ شدن در یک فرهنگ و جامعه خاص، اصولاً خجالتی هستند و ترجیح می­دهند تنها باشند، افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی دوست ندارند تنها بمانند. برعکس آن­ها تشنه محبت و زندگی اجتماعی فعال هستند. آن­ها تماس­های اجتماعی را دوست دارند  ولی از آن­ها می­ترسند  و این دوگانگی ممکن است به شیوه­های مختلف خودش را نشان دهد. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال به دنبال درس و تحصیلات می­روند، لباس­های بسیار زیبا و گران­قیمت می­خرند یا در جامعه هنرمندان فعالیت بسیار زیادی دارند. نیاز آن­ها به تماس با دیگران و روابط میان­فردی معمولاً در تار و پود فعالیت­هایشان تنیده شده است. به این ترتیب، فرد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی ممکن است اشعاری در نکوهش تنهایی یا وصف نیاز انسان به انس و الفت بنویسد یا حفظ کند. یکی از مکانیسم­های دفاعی این افراد خیالپردازی است. آن­ها در خیالات خود آرزوهایشان را برآورده می­کنند تا حدی که تخیل و تجسم آن­ها گاهی به افراط کشیده می­شود.

افراد مبتلا به این اختلال در یک درو باطل­گیر می­افتند، از آنجا که مشغله ذهنی و نگرانی دایمی  آن­ها طرد شدن و تحویل گرفته نشدن است، به طور دایم گوش به زنگ علایم تحقیر و تمسخر از سوی دیگران هستند. این نگرانی باعث می­شود آن­ها تعداد بسیار زیادی از رویدادها را به حساب طرد شدن و تحویل گرفته نشدن بگذارند و این موضوع باعث می­شود از دیگران اجتناب کنند. به این ترتیب، مهارت­های اجتماعی آن­ها ممکن است ضعیف بشود و به خاطر مهارت­های اجتماعی ضعیف و غلط، دیگران ممکن است از آن­ها انتقاد کنند. به عبارت دیگر، ترس از انتقاد ممکن است به انتقاد منجر شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی معمولاً احساس می­کنند غمگین، نگران، مضطرب و ناراحتند، از دست خودشان عصبانی هستند و در سال­های پیری احساس حقارت و بی­عرضگی می­کنند .بعضی روان­شناسان بالینی اعتقاد دارند که اختلال شخصیت اجتنابی و فوبیای اجتماعی، اجزای مجموعه بزرگتری به نام طیف اضطراب اجتماعی را تشکیل می­دهند. بعضی شواهد نشان می­دهند: هر وقت اختلال شخصیت اجتنابی با فوبیای اجتماعی کاموربیدیتی دارد، شدت سمپتوم­های آن بسیار شدیدتر است و بین این دو اختلال ارتباط ژنتیک وجود دارد؛ زیرا وقتی فرد مبتلا به یکی از این دو اختلال تشخیص داده می­شود، احتمال اینکه یکی از اعضای درجه یک خانواده او نیز به یکی از این دو اختلال مبتلا شود، دو سوم افزایش می­یابد.

معیارهای DSM-5 برای اختلال شخصیت اجتنابی

فرد تقریباً در همه جنبه­های زندگی در حضور دیگران معذب است، احساس بی­کفایتی می­کند و نسبت به ارزیابی منفی دیگران از او به شدت حساس است. این وضعیت از اواخر نوجوانی و قبل از اوایل بزرگسالی شروع شده در شرایط و موقیعت­های مختلف حضور دارد و این حالت را چهار موردیا بیشتر، از موارد زیر نشان می­دهند:

• از شغل­ها و فعالیت­های حرفه­ای که در آن­ها به تماس اجتماعی و تعاملات اجتماعی زیاد نیاز است دوری می­کند؛ زیرا از انتقاد، ایرادگیری یا مورد قبول واقع نشدن می­ترسد.
• دوست ندارد با دیگران رابطه میان­فردی نزدیک داشته باشد مگر اینکه مطمئن باشد او را دوست دارند.
• حتی وقتی با کسی رابطه میان­فردی صمیمانه دارد، تودار است و با احتیاط حرف می­زند و عمل می­کند؛ زیرا می­ترسد شرمنده یا مسخره شود.
• در موقعیت­های اجتماعی دایم به این فکر است که هر لحظه ممکن است از او ایراد بگیرند یا عقایدش را قبول نکنند.
• در موقعیت­های میان­فردی جدید عصبی می­شود؛ زیرا احساس بی­کفایتی می­کند.
• احساس می­کند مهارت­های اجتماعی ندارد، جذابیت شخصی ندارد یا پایین­تر از دیگران است.
• معمولاً دوست ندارد ریسک شخصی کند یا در هر گونه فعالیت جدید شرکت کند؛ زیرا ممکن است به دیگران ثابت شود بی­کفایت است و در نتیجه شرمنده شود.

منبع

زاهدی عراقی،فریبا(1394)، روایی تشخیصی فرم بازسازی شده پرسشنامه شخصیتی چندوجهی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشکاه بوبوک دیدن نمایید