ابعاد مختلف عزت نفس

عزت نفس ابعادی را دارا است به این شرح  :

• بعد اجتماعي: مشتمل بر عقايد فرد در مورد خودش به عنوان يك دوست براي ديگران است. به طور كلي، فردي كه نيازهاي اجتماعيش برآورده شود احساس خوبي در اين زمينه خواهد داشت.
• بعد آمورشگاهی: عزت نفس، مبتني بر مقدار ارزشي است كه نوجوان به عنوان يك دانش‌آموز براي خود قائل است. ارزيابي پيشرفت و توانايي تحصيل آسان نيست، مي‌توان گفت كه اگر دانش‌آموز، با توجه به معيارهاي مورد قبول جامعه، پيشرفت تحصيلي خوبي داشته باشد از عزت نفس تحصيلي برخوردار است.
• بعد خانوادگی: فردي كه احساس مي‌كند عضو با ارزشي در خانواده است و از محبت و احترام، به ويژه از ناحيه والدين برخوردار است، در اين زمينه عزت نفس بالايي خواهد داشت.
• بعد فردی: تصور جسماني، تركيبي از ويژگي‌هاي جسماني و توانايي‌هاي بدني است. عزت نفس فرد در اين زمينه، بر اساس رضايت از وضعيت جسماني و ويژگي‌هاي ظاهري‌اش مبتني است. دختران، بيشتر به خصوصيت بدني و پسران به توانايي جسمي (قدرت جسماني) اهميت مي‌دهند.
• بعد كلي: در اين جا ارزيابي و تصور كلي فرد ازخود و يا خويشتن است و اساس ارزيابي فرد در همه زمينه‌ها است.

انواع عزت نفس

فرد بمنظور آنكه اقتدار شخصي لازم را به دست آورده و رضايت و غنايي كه استحقاقش را دارد تجربه كند به سه نوع عزت نفس نياز دارد :

• عزت نفس رفتاري؛ كه به معناي قابليت و توانايي در عمل كردن و انجام دادن كار ها است. از كار هاي ساده و معمولي تا كار هاي پیچیده و مشكل تر.
• عزت نفس احساسي – عاطفي ؛ به معناي توانايي در تسلط و به كنترل در آوردن دنياي احساسي و عواطف است. اين كه فرد بداند چه احساسي دارد، معناي آن ها را بفهمد و بتواند انتخاب احساسي درستي بكند و از خود در مقابل درد و رنج روحي و لطمه ها و صدمه هاي عاطفي محافظت كند و بداند كه چگونه روابطي صميمي، سالم و ماندگار خلق نمايد.
• عزت نفس روحي و معنوي ؛ همانا اعتماد و ايمان فرد به جهان هستي و كل آفرينش و موجودات است. اين ايمان روحي زندگي، هدف و نهايتي مثبت را در پي خواهد داشت.

شیوه های افزايش عزت نفس رفتاري  

براي افزايش اين نوع از عزت نفس بايد به چهار مشخصه آن توجه داشت. كه عبارتند از:

•  اعتماد و ايمان به قابليت و توانايي در عمل كردن .
•  داشتن استمرار، مداومت و پشتكار در راه رسيدن به هدف
•  اعتماد و ايمان به قابليت و توانايي خود را، از سر راه برداشتن موانع و مشكلات
•  اعتماد و ايمان كامل داشتن به قابليت و توانايي كمك خواستن از ديگران در صورت لزوم .

شیوه های افزايش عزت نفس احساسي – عاطفي

اين نوع از عزت نفس پنج ويژگي دارد كه بايد به آن ها توجه كرد. از جمله  :

•  اعتماد و ايمان داشتن به درك و فهميدن و تماس با احساسات .
•  اعتماد و ايمان داشتن به توانايي بيان احساسات و بيرون ريختن آنچه در درون مي باشد.
•  اعتماد وايمان داشتن به قابليت و توانايي دربرقراري ارتباطي دوستانه،محبت آميز وبا معني با سايرانسانها.
•  اعتماد و ايمان داشتن به توانايي يافتن عشق، درك متقابل عشق و شور و حرارت در تمامي موقعيت هاي زندگي خـود، بـه خصـوص موقعيت هاي دشوار و بهره بردن از آن.
•  اعتماد و ايمان داشتـن به دارا بودن چيزهاي ارزشمند و فوق العاده براي تقديم به ديگر انسان ها.

شیوه های افزايش عزت نفس روحي – معنوي

اين نوع از عزت نفس سه خصوصيت دارد كه بايد به آن ها توجه كرد :

• اعتماد و ايمان داشتن به اين كه جهان هستي و موجودات، پديده هايي اسرارآميز واعجاز گونه اند كه همواره رو به تحول و تكامل دارند و جريان هستي خود به خود، به سوي خوبي و كمال پيش مي رود.
• اعتماد و ايمان داشتن به نظم برتر نظام هستي و ايمان به اين كه معني و مفهومي در آن نهفته است.
• اعتماد و ايمان داشتن به اين كه شما نيز انساني هستيد كه مظهر، نمود و مخلوقي از خداوند، روح و هوش برتر يا هر چيز ديگري كه آن را مسئول و مبدأ آفرينش وخلقت جهان هستي مي دانيد، هستيد . بنابراين عزت نفس واقعي آن است كه در سه زمینه رفتاري، احساسي و معنوي ، احساس عزت نفس داشته باشيد؛ به طوري كه علاوه بر احساس اقتدار شخصي، از تعادل و تناسب خوبي نيز در زندگي خود بهره مند باشيد.

منبع

صالحی،سلیمه(1393)، سبک های اسنادی با پیشرفت تحصیلی و عزت نفس در دانش‌آموزان دبیرستان ها، پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاد اسلامی هرمزگان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید