گام های مورد نیاز برای توسعه کاربری های فناوری اطلاعات در سازمان ها

  • توسعه و تدارکات زیرساخت های مورد نیاز
  • منابع انسانی و مهارت های مورد نیاز
  • مهندسی مجدد فرایندها
  • سخت افزار وسیستم مدیریت پایگاه داده
  • شبکه های ارتباطات الکترونیکی درون و برون سازمانی
  • مقدمات سازمانی (برنامه ریزی ، ساختار سازمانی ، افزایش قابلیت های مدیریتی و انسانی …..)
  • ایجاد سیستم های یکپارچه درون سازمانی (سیستم های تولید و خدمات ، تدارکات ، بازاریابی ، فروش و مالی )
  • استقرار سیستم های کاربردی پیشرفته
  • حرکت به سوی کسب و کار الکترونیک.

عوامل یا موانع موثر بر توسعه فناوري اطلاعات:

عوامل مؤثر بر توسعه فناوري اطلاعات به دو دستة عوامل بازدارنده يا موانع و عوامل پيش‌برنده يا موفقيت تقسيم مي‌شوند. موانع كاربرد فناوري اطلاعات، عواملي هستند كه باعث شكست كامل كاربرد اين فناوري مي‌شوند يا پس از كاربرد، باعث رها شدن يا توقف آن مي‌گردند. موانع ممكن است موجب دست نيافتن به هدف‌ها يا ايجاد پيامدهاي ناخواسته نيز شوند. در مقابل عوامل موفقيت، عواملي هستند كه باعث موفقيت كامل توسعه وكاربرد فناوري اطلاعات و تداوم آن مي‌شوند، يا از ايجاد پيامدهاي ناخواستة آن جلوگيري مي‌كنند. پژوهش‌هاي پيشين نشان مي‌دهند پاره‌اي از عوامل مؤثر بر توسعه وكاربرد فناوري اطلاعات تأثيري دوسويه دارند؛ بدين معنا كه وجود آنها باعث موفقيت و نبود آنها مانع كاربرد اين فناوري به شمار مي‌رود. عواملي نيز هستند كه «بودن» آنها به موفقيت در كاربرد اين فناوري منجر مي‌شود، اما «نبودن» شان الزاماً باعث شكستِ آن نمي‌شود. عواملي نيز وجود دارند كه «بودن»آنها به شكست در كاربرد اين فناوري منجر مي‌شود، اما «نبودن» آنها الزاماً باعث موفقيت‌شان نمي‌شود. نتايج پژوهش‌هاي پيشين‌گاه به اين تفاوت‌ها اشاره دارند و گاهي نيز آن را تصريح نمي‌كنند.

 عوامل موفقیت استقرارسیستمهای اطلاعاتی

  1. درگیری مستقیم مدیریت ارشد سازمان درکاربرد فناوری اطلاعات:

 درگیری مستقیم مدیریت ارشد سازمان رادر کاربرد فناوری اطلاعات به عنوان یکی از عوامل موفقیت آن به شمارمیآید. درگیری مستقیم مدیریت ارشد،شامل ارتباط مستقیم مدیریت با مجریان کاربردهای فناوری اطلاعات درسازمان ومشارکت در قرایند کاربرد این فناوری از مرحله نیاز سنجی تا اجراء است.

  1. وجود فردی مسئول برای کاربرد فناوری اطلاعات درسازمان:

وجود فردی مسئول برای کاربرد فناوری اطلاعات درسازمان که هر پروژه یا تمام پروژه ها را در سازمان از ابتدا تا انتها دنبال کند و از دستیابی به هدفهای پروژه اطمینان حاصل کند، از عواملی به شمار میرود که در موفقیت کاربرد این فناوری، کلیدی تشخیص داده شده است  .

  1. الویت داشتن فناوری اطلاعات در سازمان:

الویت داشتن فناوری اطلاعات در مقایسه با دیگر نیاز های سازمان از عواملی است که برای موفقیت کاربرد این فناوری مطرح شده است. وجود چنین الویتی باعث می شود که منابع کافی به کاربرد این فناوری اختصاص داده شوند. این الویت از نظر اعضا باید واقعی باشد. به عبارت دیگر هنگامی که محدودیتی وجود داشته باشد، کاربرد های فناوری اطلاعات در الویت تخصیص منابع قرار داشته باشند.

  1. تقسیم پروژه های بزرگ فناوری اطلاعات به مراحلی که امکان تحویل و استقرار جداگانه هر مرحله برای ان وجود داشته باشد:

 یکی از عوامل کلیدی موفقیت ، تقسیم پروژه های بزرگ و پیچیده کاربرد های فناوری اطلاعات به مراحلی که امکان تحویل و استقرار جداگانه هر مرحله وجود داشته باشد. بر این اساس، چنین پروژه هایی به صورت رشد یابنده به انجام رسند.

  1. وجود نظام انگیزشی پشتیبان کاربرد فناوری اطلاعات:

 وجود نظام گزینشی پشتیبان کاربرد فناوری اطلاعات است. از انجایی که فناوری اطلاعات به عنوان عاملی برای تغییر شناخته می شود، مدلهای تغییر در تضمین موفقیت کاربرد آن قابل استفاده می باشند.  پاره ای از این مدلها که مدلهای فرایندی به حساب می آیند، وجود تشویق را برای تثبیت رفتارهای همسو با هدفهای تغییر لازم می دانند .

  1. وجود مشاوران واجد شرایط برای سازمان در زمینه فناوری اطلاعات:

 تامین منابع از بیرون سازمان در حوزه فناوری اطلاعات نیازمند کار با عرضه کنندگان و پیمانکارانی است که قاعدتاً از لحاظ دانش فنی در سطحی بالا قرار دارند. به همین دلیل ایجاد ارتباطی موثر میان سازمان، عرضه کنندگان و پیمانکاران در موفقیت کاربرد فناوری اطلاعات اهمیت زیادی دارد که به عنوان حلقه واسط و تنظیم کننده ارتباط سازمان با پیمانکاران و عرضه کنندگان عمل کنند، از جمله عوامل مهم موفقیت در کاربرد فناوری اطلاعات مطرح شده است. این مشاوران بویژه باید از لحاظ علمی و فنی در حوزه فناوری اطلاعات به سازمان کمک کنند که در مذاکره درباره پروژه های کاربرد فناوری اطلاعاتی که به وسیله پیمانکاران و عرضه کنندگان بیرونی انجام می شوند و همچنین کنترل آنها با موفقیت عمل می کنند.

  1. مشاهده پذیری نتایج کاربرد فناوری اطلاعات در سطح سازمان:

مشاهده پذیری یکی از ابعاد مدل «اشاعه نوآوریها» است که «راجرز» ارائه کرده است. بر اساس این مدل، عامل مذکور به میزان مشاهده پذیری نتایج یک نواوری برای دیگران اشاره می کند. نتایج برخی ایده ها به آسانی قابل مشاهده برای دیگران و قابل بیان برای آنان است؛ در حالی که نتایج برخی دیگر را به دشواری می توان به دیگران نشان یا توضیح داد. براساس مدل « راجرز» ادراک اعضائ یک سیستم اجتماعی از مشاهده پذیری یک فناوری بر میزان اشاعه آن تاثیر مثبت دارد. تاثیر مثبت این عامل در کاربرد فناوری اطلاعات، پیش از این در بخش دولتی نیز به اثبات رسیده است.

  1. وجود نگرش مثبت در سازمان نسبت به کاربرد فناوری اطلاعات :

 نگرش مثبت نسبت به کاربرد فناوری اطلاعات در سازمان و در میان کاربران، یکی از عوامل کلیدی به شمار می رود. نگرش مثبت نسبت کاربرد فناوری اطلاعات، نوعی باورداشت کاربران نسبت به محاسن کاربرد این فناوری و احساس موافقت با آن است. تاثیر این نگرش بر قصد کاربرد فناوری اطلاعات در پژوهشهای متعددی به اثبات رسیده است.

  1. یادگیری از تجارب سازمانهای موفق در کاربرد فناوری اطلاعات:

 سازمانهای دولتی سازمانهایی می باشند که روابط میان آنها بیشتر دارای ساختاری مشارکتی و همکارانه است. این همکاری فرایندی است که در آن، سازمانها هدفهای خود را دنبال می کنند و با حفظ استقلال، فعالیت های خود را به سمت موضوع یا نتیجه مشترکی جهت می دهند .یکی از این موضوعها خلق دانش است که در بافتی سیال و تحول یابنده صورت می گیرد. بنابراین سازمان رسمی به شکل سنتی با خشکی و انعطاف ناپذیری آن، وسیله ای نامناسب برای یادگیری به حساب می آید. از این گذشته در حوزه های پیچیده و توسعه یافته و در جایی که تخصص در سطحی وسیع توزیع شده است، نوآوری را بیشتر می توان در شبکه ای از سازمانهای یادگیرنده یافت نه در تک تک سازمانها. بنابراین یکی از عواملی که باعث می شود سازمانها به همکاری با یکدیگر روی آورند، یادگیری استسازمانها با یادگیری از یکدیگر و استفاده از تجارب هم می توانند به موفقیت دست پیدا کنند.

  1. تناسب و همخوانی کاربرد فناوری اطلاعات با هدفهای سازمان:

 این عامل علاوه بر مطالعات انجام شده در بخش دولتی در بخش غیر دولتی نیز تاکید شده است.

  1. تناسب و همخوانی کاربرد فناوری اطلاعات با استراتژیهای سازمان:

تناسب و همخوانی کاربرد فناوری اطلاعات با استراتژیهای سازمان از دیگر عواملی است که تاثیر آن بر موفقیت کاربرد این فناوری از طرف اعضای پانل کلیدی تشخیص داده شده است. این عامل علاوه بر مطالعات انجام شده در بخش دولتی در بخش غیر دولتی نیز مورد تاکید بوده است.

  1. کنترل پروژه های کاربرد فناوری اطلاعات در طول توسعه و استقرار آنها:

 رویکردی علمی و فنی به کنترل پروژه های کاربرد فناوری اطلاعات و استفاده از نرم افزارهای کنترل پروژه در این زمینه، برای موفقیت کاربرد این فناوری کلیدی تشخیص داده اند. کنترل پروژه ها می تواند دستیابی به هدفها، تکمیل پروژه، تخصیص منابع، شناخت و گزارش مشکلات را تضمین کند. اهمیت این عامل علاوه بر بخش دولتی پیش از این در بخش غیر دولتی نیز به اثبات رسیده است

  1. قابلیت استفاده فناوری اطلاعات برای کاربران:

« آزمون پذیری» یکی از ابعاد مدل « اشاعه نو آوریها» است که « راجرز» ارائه کرده است .بر اساس این مدل، این عامل به میزان آزمون پذیری و قابلیت استفاده و تجربه کردن یک نوآوری اشاره می کند. افراد با تجربه کردن یک نوآوری و در یافتن اینکه در شرایط بخصوص مربوط به هر فرد چگونه کار می کند، در حقیقت به آن معنا می بخشند. بر اساس مدل« راجرز» ادراک اعضای یک سیستم اجتماعی از آزمون پذیری یا قابلیت استفاده از یک فناوری بر میزان اشاعه آن تاثیری مثبت دارد. تاثیر مثبت این عامل در کاربرد فناوری اطلاعات، پیش از این در بخش دولتی نیز به اثبات رسیده است.

  1. وجود قوانین و مقررات مناسب:

 قوانین و مقررات مناسب برای کاربرد فناوری اطلاعات از جمله عوامل کلیدی موفقیت تعیین شده است. قوانین و مقررات مناسب، آنهایی می باشند که برای کاربرد این فناوری محدودیت ایجاد نکنند و از لحاظ مالی و معادلاتی متناسب با ماهیت پروژه های مربوط به آن باشند.

عوامل شکست

  • استفاده از مدیران فاقد کفایت برای پروزه های کاربرد فناوری اطلاعات:

 پروژه های کاربرد فناوری اطلاعات نیز مانند دیگر پروژه ها بدون داشتن مدیران واجدشرایط با احتمال شکست مواجه می باشند استفاده از مدیران بدون کفایت را برای پروژه های کاربرد فناوری اطلاعات  به عنوان عاملی کلیدی برای شکست آنها مطرح شده است. از نظر آنان اگر مدیران پروژه های کاربرد فناوری اطلاعات فاقد تواناییهای کنترل پروژه، هماهنگی با مدیران عمومی سازمان و جلب حمایت مدیریت ارشد باشند، این پروژه ها با احتمال شکست مواجه خواهند شد.

  • نامشخص بودن فرایند های سازمان:

کاربرد های فناوری اطلاعات شامل خودکارسازی، آگاه سازی و دگرگون سازی به صورت سلسله مراتبی می باشند که با خودکارسازی آغاز می شوند. خودکارسازی فرایند های سازمان چه با هدف خودکار کردن فرایندهای موجود صورت پذیرد و چه با هدف مهندسی مجدد آنها، مشخص نبودن فرایندهای کاری سازمان باعث شکست در کاربرد فناوری اطلاعات می شود.

  • نبود سازوکاری مناسب برای کاربردی کردن طرحهای فناوری اطلاعات:

طرحهای فناوری اطلاعات به عنوان گونه ای از نوآوریها همانند آنها در معرض شکست قرار دارند. از این رو نبود سازوکارهای لازم برای کاربردی کردن این طرحها را در سازمان از عوامل شکست کاربردی فناوری اطلاعات در سازمانهای دولتی ایران دانسته اند. این سازوکارها شامل فرایندی روشن برای دنبال کردن کاربرد طرحهای فناوری اطلاعات و چگونگی تصمیم گیری درباره کاربرد یا توقف طرحهای فناوری اطلاعات است.

مشکلات ایران وکشورهای درحال توسعه درزمینه فناوری اطلاعات وارتباطات:

در سالهای اخیر کشورهای در حال توسعه به اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند توسعه ملی پی برده اند و در سیاست گذاری خرد و کلان خویش ، جایگاه ویژه ای برای آن در نظر گرفته اند با این حال ، اثربخشی سیاست های فناوری اطلاعات و ارتباطات در یک کشور تضمین کننده اثربخشی آن در کشور دیگر نسبت و از این منظر می توان کشورهای مختلف را با توجه به ویژگی های مختلف آنها مورد ملاحظه قرار داد. به طور کل در کشورهای در حال توسعه در زمینه  فناوری اطلاعات و ارتباطات می توان به موارد زیر اشاره کرد :

  • ضعف در زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات
  • دسترسی به کالا و خدمات مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات
  • انحصار در شبکه های مخابراتی
  • عدم یکپارچگی بین واحدهای روشی در زمینه فناوری
  • کار فرمایی بخش دولتی
  • نامطلوب بودن ساختار و سبک مدیریتی
  • کوشش دولت ها برای تهیه سرمایه لازم برای ارائه خدمات عمومی ابتدایی
  • ضریب پایین نفوذ اینترنت
  • مشکلات دولت ها در بهره گیری از کارکنان در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات
  • بسیاری از مشاغل قادر به پذیرش فناوری های جدید نیستند و این مشکل و یا با بی میلی باید بررسی شود.

موانع پذیرش فناوری نوین:

  • ذهنیت مالکان:برخی از مالکان تمایلی به نوآوری ندارند.
  • ابعاد سازمانی : برای برخی از کارها روش های سنتی کفایت می کند ، اطلاعات مشتریان بر پایه روابط شخصی است
  • قاومت در برابر تغییر : کارکنان تمایل ندارند روش های سنتی را کنار بگذارند و به دلایل عدم تمایل به یادگیری و احساس نا امنی از تغییر از فنآوری جدید استفاده نمی کنند.
  • حذف کاربران در به کار گیری فناوری های جدید باعث استفاده ناقص از تجهیزات می شود.

منبع

غلامی ماتک، محدثه(1391)، تاثیر سبک رهبری بر پذیرش تکنولوژی اطلاعات توسط کارکنان، مدیریت دولتی ، دانشگاه آزاد اسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

0