کتابخانه‌های دانشگاهی

دانشگاه‌ها نقش بسیار مهمی در پیشرفت جوامع و هم چنین رشد آگاهی‌های اجتماعی دارند و اعتبار و عظمت آن‌ها، بیشتر بستگی به میزان توجه آن‌ها به پژوهش و اثر بخشی در عرصه‌های علمی دارد. موفقیت یک دانشگاه و جایگاه آن در میان دانشگاه‌های دیگر، در گرو انجام تحقیقات مهم و مجهز بودن به ابزار تحقیق، از جمله کتابخانه‌های غنی است.کتابخانه‌های دانشگاهی به عنوان ابزاری در خدممت برنامه‌های آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه‌ها سهم درخور توجهی در به ثمر رسیدن رسالت دانشگاه و موفقیت آن دارد.

کتابخانه‌های دانشگاهی شامل یک کتابخانه یا تعدادی کتابخانه است که به وسیله‌ی یک دانشگاه برای استفاده‌ی دانشجویان و استادان همان دانشگاه تأسیس می‌شود و مدیریت و نگهداری آن نیز با دانشگاه است و جزء کتابخانه‌های دانشگاهی محسوب می‌شوند.در دایرة المعارف کتابداری و اطلاع رسانی هدف از تأسیس کتابخانه‌های دانشگاهی نیل به هدف‌های دانشگاه یعنی حفظ، اشاعه و ارتقای دانش عنوان شده است و از این رو، هدف‌های آن هماهنگ با هدف‌های دانشگاه شکل می‌گیرد و معنی پیدا می‌کند. فراهم ساختن امکان پیشرفت تحصیلی دانشجویان، خدمت به استادان در امر انتقال دانش و اعتلای برنامه‌های پژوهشی گسترده‌ی دانشگاه و برگزاری دوره‌های عالی تحقیقاتی و تخصصی، منوط به تدارک منابع غنی و ارائه ی خدمات شایسته توسط کتابخانه‌های دانشگاهی است.

نقش کتابداران و اطلاع رسانان در مدیریت دانش

بدون تردید نزدیک‌ترین حرفه به مدیریت دانش، حرفه‌ی کتابداری و اطلاع رسانی است. متخصصان اطلاع رسانی و کتابداران به دلیل همین نزدیکی شغلی برای تصدی سمت جدید مدیریت دانش مطرح شده‌اند.  برخی از صاحب نظران حرفه‌ی کتابداری اعتقاد دارند، اگر مفاهیم و اصطلاحات و عملیات کتابداری را از مدیریت دانش خارج سازیم، چیزی به نام مدیریت دانش باقی نخواهد ماند.

کوئینگ، با اشاره به این که مدیریت دانش همان کتابداری یا حداقل زاده شده از بطن کتابداری است می‌نویسد: مدیریت اسناد همان کتابداری بود با چند جزء بیشتر، مدیریت منابع اطلاعاتی همان مدیریت اسناد بود با چند جزء بیشتر. اکنون مدیریت دانش همان مدیریت منابع اطلاعاتی است با چند جزء بیشتر.

کتابداران و مدیران دانش مهارت‌های مشترکی دارند، هردو در کار انتخاب، تهیه و اشاعه‌ی اطلاعات و ایجاد ارتباط بین اطلاعات و استفاده کنندگان و نیز آموزش استفاده کنندگان جهت استفاده‌ی مؤثر و بهینه از اطلاعات، فعالیت می‌کنند، هم چنین هردو، اگر چه ممکن است از اصطلاحات متتفاوتی استفاده کنند، از فن آوری های یکسانی بهره می‌گیرند.

ابل و اکسب، نیز اظهار می‌دارند، مدیریت دانش یک مدیریت اطلاعات قوی را می‌طلبد و شکی وجود ندارد که حرفه‌ی اطلاع رسانی واجد نظریه‌های پایه و مهارت‌های علمی برای تأمین این عنصر ضروری مدیریت دانش است.وظایفی که برای کتابداران در مدیریت دانش مورد تأکید قرار گرفته است در راستای مهارت‌های مدیریت اطلاعات آن‌هاست. به طور مثال، آموزش کاربران یکی از وظایفی است که کتابداران می‌توانند عهده دار شوند، زیرا کتابداران همواره نقش اصلی را در آموزش سواد اطلاعاتی داشته‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیش از نیمی از دلایل عدم موفقیت برنامه‌های مدیریت دانش به آموزش ناکارآمد کاربران مربوط می‌شود.

توانایی کتابدار در ارزیابی حجم عظیمی از اطلاعات و ارائه‌ی مرتبط‌ترین اطلاعات به کاربران یکی از نقش‌های کتابداران در مدیریت دانش است. یک تصمیم گیرنده در سازمان باید بتواند به اطلاعاتی که پیش رویش گذاشته شده تکیه کند و بداند که این اطلاعات توسط فردی گردآوری شده که نه تنها مهارت‌های تحلیل اطلاعات را داراست بلکه از دانش، فهم تجاری و مهارت‌های بازیابی نیز برخوردار است.

از دیگر مسائلی که کتابداران را مناسب‌ترین افراد برای مدیریت دانش مطرح می‌سازد، اهتمام آن‌ها به اشتراک دانش است. اشتراک دانش جزء اصول ارزشی حرفه‌ی کتابداری است و کتابداران پرچم داران ارائه‌ی اشتراک دانش هستند. کتابداران می‌توانند بعنوان رابط میان واحدهای مختلف سازمان عمل کنند و افراد را به یکدیگر متصل کنند، بطور مثال داونپورت و پروساک، دریافته‌اند که دانش کتابداران در اینکه چه کسی روی چه چیزی دارد تحقیق می‌کند آنان را قادر می‌سازد که از طرق مختلف، افراد را به یکدیگر متصل کنند. کتابدارن واسطه‌های کلیدی اشتراک دانش هستند.

منبع

جمشیدی،یعقوب(1391)، فعالیت‌های مربوط به مدیریت دانش در کتابخانه‌ها،پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته علم اطلاعات ودانش شناسی،دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی شیراز

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

0