هم وابستگي چيست و هم وابسته كيست؟

هم‌وابستگی به عنوان یک مفهوم روان شناختی در اواخر دهه هفتاد از قرن بیستم در ایالات متحده آمریکا بیان شد. این مفهوم برای توصیف یک شخص یا اشخاصی که با شخص وابسته به الکل در ارتباط بودند؛ استفاده می شود. باید بين واژه­ی هم­وابستگي و وابستگي متقابل تمايز قائل شد. وابستگي متقابل نوعي وابستگي سالم و پويا است كه در يك رابطه بين دو نفر ايجاد مي­شود ولي هيچكس نيازمند آن نيست كه طرف مقابل را به خود نيازمند كند و احساس ناامني و نگراني در آن وجود ندارد. ولي هم­وابستگي رابطه­اي بيمارگونه است كه در ‌آن دو طرف محتاج  ونيازمند بودن طرف مقابل هستند و هر يك از نياز ديگري در جهت ارضاء نياز خود بهره مي­گيرد و معمولاً يكي يا هر دو نفر در اين رابطه درگير انواع اعتيادها و رفتارهاي وسواسي مي­گردد. به عبارت واضح­تر، هم­وابسته  معتاد به معتاد است و هم­وابستگي  اعتياد به اعتياد. نوروزی ، به سادگی، واژه­ی هم­وابستگی را چنين تعريف كرده:  هم­وابستگی ویژگی فردی است که به یک معتاد وابسته شده است. و …به زندگی با معتاد عادت کرده  و گاه حتی رفتارش باعث تشویق اعتیاد او هم می­شود.

آدمي همواره بدنبال آسايش و خوشبختي است، در هم­وابستگي در فقدان شديد اين خوشبختي، به دنياي خارج از خود متوسل مي­شود و چيزي غير از خود حقيقي را دنبال مي­كند و تمامي حواسش متمركز بر خارج از خود مي­شود. حال آنكه انسان بايد هوشيارانه مسئوليت زندگي، نيازها، باورها و خواسته­ها­يش را با خود حقيقي و باور به آن بپذيرد. اين جستجو در دنياي خارج و وابستگي به آن تا بدان جا كه خود دروغين ساخته مي­شود، زندگي ما را مختل و وضعيت ما را به، بي­خودي  مي­كشاند. در اين شرايط فرد دچار احساس پوچي، آشفتگي و رنج است. به گفته­ی ويتيفيلد ، در كتاب هم­وابستگي ما در درونمان يك بخش الهي داريم، اين بدان معني است كه قدرت مطلق در درون ماست و ما هم در درون آن هستيم .هم­وابستگي، بيماري گم­شدگي خود است كه ريشه­ی بيماري­هاي جسمي، رواني، عاطفي و روحي ما مي­شود. هم­وابسته­ها چنان مشغول  ديگران مي­شوند كه نيازها و رفتارهاي خود را بر پايه­ی نیاز و رفتار ديگران  مي­سازند و تماسشان را با آنچه در درونشان مي­گذرد از دست مي­دهند. هم­وابستگي شايع­ترين نوع اعتياد است .

در اصل، هم‌وابستگی به الگو های قابل تشخیص رفتاری و نگرش های شخصیتی موجود در اعضای خانواده یا همسران افراد الکلی اشاره دارد . در سال های اخیر ساختار هم‌وابستگی در معرض هر رویداد مزمن استرس زا در محیط خانواده مثل سوء استفاده جسمی، جنسی یا احساسی، غفلت، یا آسیب روحی مفرط، قرار گرفته است  .هم‌وابستگی به  الگویی از وابستگی دردناک به رفتارهای اجباری و مورد تایید دیگران در تلاش برای یافتن امنیت، ارزش شخصی، و هویت گویند .ما از زمان تولد با الگوهاي غلط از طرف خانواده، معلمان، دوستان، قهرمانان زن و مرد مي­توانيم الگوهاي رفتار هم­وابسته را ببينيم و بياموزيم. بدين ترتيب هم­وابستگي مي­تواند بيماري مسري و اكتسابی قرن حاضر باشد.

اغلب هم­وابسته­ها دچار مشکلات زیادی هستند از جمله: بی­تفاوتی عاطفی، افسردگی، اعتماد به نفس ضعیف، رفتارهای اعتیادی به غذا، قمار یا حتی مواد، مشکلات جسمی و نقص ارتباطی. تجزیه و تحلیل ها روی هم‌وابستگی و بررسی تفاسیر مختلف از هم‌وابستگی توسط آقای دیر و همکارانش انجام شد. آن ها به این نتیجه رسیدند که اکثریت محققان چهار ویژگی اصلی هم‌وابستگی را بیان می کردند:

•  گرایش بیش از حد ، تمرکز بر دیگران،
•  از خودگذشتگی و ایثار
•  تمایل بیش از حد برای کنترل افراد دیگر
•  پنهان کردن، سرکوب احساسات فرد، ناتوانی در ابراز احساسات .

 هم‌وابستگی ریشه در گسترش رفتارهای بقا در خانواده های ناکارآمد دارد. استافورد ، میزان هم‌وابستگی را بررسی کرده و روی اندازه هم وابستگی تحقیقاتی انجام داد و این امر را ارائه کرد که معیار های تشخیصی برای رسیدن به یک اتفاق نظر در ارزیابی صفات فردی هم وابستگی و اختلالات بسیار مبهم و مختلف هستند.

منبع

خطیبی،شهلا(1394)، اثر بخشی واقعیت درمانی در تمایز یافتگی وهموابستگی زوجین ناسازگار ،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی ،دانشگاه خوارزمی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید