همکاری بین کتابخانه‌ای در انواع کتابخانه‌ها

همکاری کتابخانه‌ها در دانشگاه وروکلاو

دانشگاه وروکلاودر سال 1702به عنوان آکادمی لئوپولدینا ، تاسیس شده است. از نُه دانشگاه لهستانی،  امروزه عنوان سوم را به خود اختصاص داده است. و مهمترین نهاد آموزش عالی در لهستان، و در شهرهای ورشو وکراکو، می‌باشد. این کتابخانه برای اطمینان از اثر بخشی خدمات، حفاظت و حمایت از مجموعه‌ی کتابخانه دانشگاه و برای آموزش کارکنان و توسعه حرفه‌ای سامانه اطلاعات کتابخانه دانشگاه، کار همکاری با کتابخانه‌های عمومی و ملی و همچنین مدارس کتابداری و اطلاع‌رسانی را آغاز نموده که بسیاری از جوامع و سازمان‌های حرفه‌ای به آن تعلق دارند.

در سال‌های اخیر پس از تکامل علوم کامپیوتر و فنون پردازش اطلاعات تمام کتابخانه‌ها از جمله کتابخانه دانشگاه وروکلاو بود که به طور فعال در حال توسعه خدمات اطلاع‌رسانی خود در پیوستن و به عضویت درآمدن در هم سرمایگی(کنسرسیوم)، با هدف ایجاد زمینه‌های پژوهش‌ جدید با مبنای مشترک اطلاعات، اقدام به تهیه فهرست نمود.اهداف کتابخانه دانشگاه وروکلاو، در همکاری با بسیاری از همکاران در سطوح مختلف وبرای اجرای کامل آن عبارت بود از:سطح عمومی، سطح محلی،سطح ملی وسطح بین المللی.

همکاری در سطح عمومی: کار همکاری بخش کتابخانه، در سطح دانشگاه در سامانه اطلاعات کتابخانه دانشگاه و همچنین با کتابخانه‌های دیگر انجام شد. هدف اصلی آن بهبود خدمات عمومی است. این همکاری که از طریق تبادل تجربه و کارآموزی کارکنان است، اجرا می‌شود.

همکاری در سطح محلی: این نوع همکاری شامل پیاده‌سازی سامانه مجازی کتابخانه‌ها، ایجاد نمایشگاه دوره‌ای و بوجود آوردن پایگاهی برای انتشارات دانشگاه می‌باشد که با همکاری نهادهای دیگر این اقدام صورت می‌گیرد. از سال 2006 پایگاه آنلاین دبلیو. وی. ال، نیز قابل اجرا بر روی سرور دانشگاه است. موتورهای جستجو،کاتالوگها وپایگاه‌های اطلاعاتی رادر5 مؤسسۀ آموزشی دانشگاه: دانشگاه علم و صنعت،محیط زیست،علوم زیستی،دانشکده تربیت بدنی،دانشکده علوم پایه وکتابخانه سیلسیا، قرار داده است.

همکاری در سطح ملی: تغییراتی که درزمینه‌های همکاری بین کتابخانه‌ها بوجود آمده عبارتند از:

  • امانت بین کتابخانه‌ای؛
  • کمک در ایجاد فهرست مشترک کتابخانه مرکزی؛
  • برنامه‌های کارآموزی برای بهبود مهارت‌های حرفه‌ای کارکنان، که به دلیل گسترش و توسعه‌ی فناوری اطلاعات جدید و پیشرفت سامانه کامپیوتری کتابخانه‌ها و مشارکت در همکاری شکل گرفته است؛

همکاری در کتابخانه شامل موارد زیر است:

  • آماده سازی شکل پیشینه‌های کتاب‌شناختی برای انواع مختلف اسناد؛
  • تهیه مواد آموزشی؛
  • تبادل پیشینه‌های کتاب‌شناختی؛
  • ایجاد پایگاه داده مجله‌های علمی و امکان دسترسی به پایگاه؛
  • ایجاد و دسترسی به پایگاه مرکزی ملی آنلاین کتابخانه علمی لهستانی، نه تنها همکاری با مقیاس بسیار بالای وی.ال.اس.آی است، بلکه از سامانه‌ یکپارچه مجازی نیز استفاده می‌نماید.

از سال 2002 کتابخانه دانشگاه وروکلاو با پایگاه آنلاین اُپک، در دسترس است. همچنین توسط موتورهای جستجو درکتابخانه دانشگاه به طور همزمان اجرا شده است.

همکاری در سطح بین المللی: برای ایجاد دسترسی به منابع در سطح بین المللی و اطلاعات علمی، پایگاه‌های داده آنلاین کتابخانه دانشگاه وروکلاو به هم‌سرمایگی پیوسته‌اند. از سال 2000 کتابخانه دانشگاه در ارتباط با نهادهای ملی و علمی است که استفاده از فناوری اطلاعات در دانشگاه را امکان‌پذیر نموده است.کتابخانه دانشگاه وروکلاو، با مؤسسه‌های اطلاعات علمی جهاد کشاورزی و کتابداری همکاری می‌نماید. این همکاری شامل :

  • برگزاری جلسات آموزشی و پژوهشی؛
  • مشارکت در فعالیت‌های مؤسسه؛
  • دسترسی به مجموعه‌ها و اتاق‌های مطالعه برای اهداف آموزشی و پرورشی مؤسسه؛
  • مشارکت کارکنان کتابخانه در همایش‌ها، سخنرانی‌ها و سمینارهای برگزار شده توسط مؤسسه.

یکی دیگر از نمونه‌های هم‌سرمایگی کتابخانه، همکاری دانشگاه در پروژه حفاظت از میراث مشترک اروپا است که نسخه‌های چاپ قدیمی مجلات فرهنگی را به صورت میکروفیلم تولید می‌کند. دانشگاه از سال 1989 عضو سازمان فدراسیون بین المللی انجمن‌های کتابداری ایفلا می‌باشد. از سال 1997 در پردازش نسخه‌های خطی خود از طریق کامپیوتر و برنامه همکاری با ستاد آر. آی. اس. ام،  در فرانکفورت پرداخته است. توافقنامه بلند مدت تبادل همکاری با کتابخانه ملی را امضاء نمود. در نتیجه همکاری که کتابخانه دانشگاه وروکلاو داشت، از جمله مشارکت و همکاری در پروژه پورتال، جنبش کارگران  است. تا سال 2003 ادامه داشته است. و هدف اصلی آن رقمی کردن کتابخانه و انتشار منابع به صورت اینترنتی  در کتابخانه دانشگاه بوده است.

شرایط لازم برای کسب موفقیت در برنامه‌های همکاری بین کتابخانه ها

مهم‌ترین شرط ایجاد و موفقیت چنین برنامه­ای علاقه کتابداران است. روحیه استقلال طلبی و عدم وابستگی به دیگران همواره به عنوان سدی در برابر برنامه­ های همکاری وجود داشته است و برای موفقیت در این برنامه باید روحیه تعاون را جانشین روحیه استقلال طلبی کرد. کتابداران باید عمیقاً معتقد شوند که عدم وابستگی در شرایط کنونی غیر ممکن است و تنها با اشتراک در منابع است که می­توان با کمترین منابع در استفاده از بیشترین امکانات سهیم شد. در عین حال برنامه همکاری باید طوری تنظیم شود که همه کتابخانه­ها از شرکت در برنامه احساس سود کنند. باید کوشش شود سهم کتابخانه­های شرکت کننده در برنامه نسبتاً یکسان باشد و در صورتی که این امر ممکن نباشد باید برای کتابخانه­های بزرگتر که معمولاً سهم بیشتری در مشارکت دارند امتیازهایی در نظر گرفته شود تا به شرکت در برنامه­های همکاری راغب شوند.

بررسي تاريخچه همكاري بطور عام و اشتراك منابع و همكاري بين كتابخانه‌ها به طور خاص و شناسايي عوامل موفقيت يا عدم موفقيت برنامه‌هايي كه در‌اين حوزه ايجاد شده‌اند، مي‌تواند به بهبود برنامه‌هاي موجود و راه‌اندازي برنامه‌هاي جديد كمك شاياني نمايد.بدين ترتيب در ميان‌مدت، اشتراك منابع و همكاري بين كتابخانه‌ها در بسياري از موارد به شكل پيشين خود ادامه خواهد يافت. از اين رو در شناخت عوامل موفقيت در اين حوزه بايد دو رويكرد را اتخاذ كرد. رويكرد اوّل به شناخت اين عوامل در وضعيت سنتي كتابخانه‌ها اختصاص دارد. رويكرد دوم نيز به بررسي اين عوامل در حالت الكترونيكي مربوط مي‌شود. هر چند دستاوردهاي اين دو رويكرد مي‌توانند در محورهايي به هم شبيه باشند، اما مي‌توانند به صورت جداگانه نيز به كار روند. به‌ويژه در كشورهاي كمتر توسعه‌يافته كه افقي دورتر را براي دستيابي به كتابخانه‌هاي الكترونيكي دارند، توجه به شكل سنتي اشتراك منابع و همكاري بين كتابخانه‌ها از اهميتي بيشتر برخوردار است .

احتمالاً زمانی که برنامه همکاری بین کتابخانه‌ای را ایجاد شود و موفقیت لازم را به دست آید، کتابخانه‌ها می‌توانند با بهره‌گیری لازم از این برنامه به امکاناتی که ممکن است در آینده برای آنان بوجود آید، دست ‌یابند. از جمله اینکه در یک نظام که باعث هماهنگی بین آنان می‌شود مشارکت می‌نمایند، در هزینه‌هایشان صرفه جویی می‌شود، کاربرانشان در اسرع وقت به منابع و اطلاعات مورد نیاز خود می‌رسند، که می‌توان گفت مهمترین هدف  برنامه همکاری بین کتابخانه‌ای نیز همین خواهد بود.

 منبع

مهری،فریبا(1392)، راهکارهای ایجاد طرح‌های همکاری ؛امانت بین کتابخانه‌ای، اشتراک منابع در کتابخانه‌ها،پایان نامه کارشناسی ارشد،کتابداری واطلاع رسانی،دانشگاه آزاداسلامی همدان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

0