مفهوم و تعریف کار تیمی

کار تیمی، به معنای کار کردن با هم، برای یک هدف مشترک است. برای ایجاد کار تیمی در یک حوزه کاری افراد گروه باید بر روی هدف و روش دستیابی به آن، توافق داشته باشند. کار تیمی یک پاسخ کوتاه مدت به مسائل مربوط به فرایند تولید و کسب سود نیست. زمان زیادی لازم است تا تیم شکل بگیرد وپیشرفت کند. کار تیمی بهترین ابزار برای بازگشت کوتاه مدت سرمایه نیست؛ ولی زمانی که با تعدیل نیرو رو به رو شده باشیم، احتمالآً می توان کار تیمی را به عنوان تنها راحل دانست چرا که تجربه نشان داده، خلاقیت و نوآوری را فقط زمانی می توان در عمل پیاده کرد که گروههایی از افراد که دارای اهداف مشترکی هستند با همدیگر کار کنند. يك تيم به تعداد كمي از افراد گفته مي شود كه داراي مهارت هاي تكميل كننده يكديگر بوده و داراي مقاصد، اهداف، و رويكردي مشترك اند كه بر مبناي آنها به هم پيوند مي خورند و به يكديگر تكيه مي كنند.

مفهوم نسبتآً جدیدی که میتواند بیانگر تغیر تمرکز سازمانها به سود افراد باشد، مفهوم کار تیمی است زیرا بسیاری از فعالیتهای امروزی سازمانها در حدی از پیچیدگی قرار دارند که افراد نمیتوانند همچون گذشته با فعالیتی فردی، به انجام موفق این امور در سازمانها نائل گردند. لذا مدیران به تدریج به این نتیجه رسیدهاند که برای اجرای فعالیتهای پیچیده سازمان، نیازمند کارکنانی هستند که در قالب تیمهای چند نفره با تخصصهای مکمل در جهت پیشبرد اهداف سازان عمل کنند. کار تیمی متشکل از دو يا چند فرد كه با الگويي پايدار از روابط، به طور منظم با يكديگر در كنش متقابل هستند و داراي اهدافي مشترك مي باشند، به گونه اي كه وجود تمامي افراد گروه براي برآوردن نيازهاي فرد فرد اعضاي آن ضروريست. تیم تعداد محدودي از افراد با مهارت هاي مکمل است که به منظور تحقق هدف مشترك و اهداف عملیاتی و بارویکرد مسئولیت متقابل در کنار یکدیگر گرد آمده اند.

اونيل و همکاران او نيز تعاريف متعددي از تيم ارائه داده اند که عبارتند از:

1( تيم ها ترکيبي از دو يا چند نفر هستند که اهداف مشترکي دارند؛ 2) ترکيبي از اعضاي يک گروه هِمکاري که به عنوان تيم شناخته ميشوند؛ 3) مجموعهاي متمايز از دو يا چند شخص که به طور پويا، به هم پيوسته و به صورت توافقي براي دست پيدا کردن به اهداف مشترک با هم کار ميکنند و طول مدت عضويت آنها محدود است. کاتزنبرگ و اسمیت ضرورت ارائه تعریف روشن از تیم را برداشتهای متفاوت از مفهوم تیم عنوان میکند برخی صرفاً تیم های ورزشی را در نظر میآورند و.برخی به ارزشهای کار تیمی همچون همکاری، مشارکت و کمک متقابل فکر میکنند، برخی مردم هر گروه از افراد را که با هم کار میکنند تیم می دانند برخی هر شکل مدیریتی را تیم میدانند وبرخی اساسآ به جفتهای دو نفره همچون ذوجها در ازدواج فکر میکنند. کاتزنباخ و اسمیت تعریف زیر را ارائه می نمایند ” یک تیم شامل گروه کوچک از افراد با مهارتهای مکمل است که به هدف، نتایج مورد نظر در عملکرد و رویکرد مشترک متعهد بوده ومتقابلاً یکدیگر را پاسخ گو می شناسند. کار تيمي؛ مجموعه قابل شناسايي از رفتارها، ادراکات، نگرشها است که افراد تيم در حين انجام کار به اشتراک مي گذارند. برخي از محققان نيز کارتيمي را مجموعهاي از فعاليتهاي مرتبط به هم که شامل نظارت بر عملکرد، دريافت و دادن بازخور،ارتباطات دوطرفه، تطبیق پذيري، انعطافپذيري و هماهنگي فعاليتها تعريف کردهاند.

تعریف عملیاتی کار تیمی

کارتیمی نیازمند درک هدف سازمان و مشارکت در تحقق آن و انجام کار به نحو احسن ومشارکت در تصمیم گیریها، احترام به افکار و نظرات دیگران و اهمیت قائل شدن، برای نظرات دیگران، در حل مسائل خاص، مشارکت در تصمیم گیری ها با دیگران، و برعهده گرفتن مسؤولیت انجام کار دیگران است. کاتزنبرگ و اسمیت اعلام داشتهاند یک تیم گروه کوچکی از افراد است که دارای مهارت های مکمل هستند و به هدف مشترک، اهداف عملکرد و رویکردی، که خود را در مقابل آن پاسخگو میدانند، متعهد هستند ونسبت به آنها به گونهای متقابل احساس مسؤولیت میکنند و با یکدیگر روابط متقابل وتعامل داشته باشند. تیم گروه کاری است که به مرحله اجرای خود رسیده و جوهره تیم را تعهد مشترک دانستهاند. بدون تعهد، گروه به عنوان مجموعهای از افراد عمل میکند در حالی که با تعهد گروه به صورت یک واحد قدرتمند با عملکرد جمعی در میآید.

امروزه تجربه کار تیمی این امکان را فراهم کرده که سازمانها اندیشه ساختار افقی را عملی کنند چرا که تیمهای کاری، شکل تکامل یافته مدیریت مشارکتی هستند که بر مبنای میزان نفوذی که در فرایند تصمیم گیری دارند به درجات مختلف تقسیم میشوند مهمترین مزیت تیم های کاری این است که آنها می توانند در خصوص نیازهای محیط به سرعت از خود واکنش نشان دهند، سریع تر تصمیم بگیرند ومشتریان را راضی نگه دارند. یک تیم گروهی از افراد هستند که در هدف مشترکی شریک شده و مهارت هاي هر شخصی مکمل مهارت هاي دیگران است. این مهم آنها را قادر می سازد تا به هدف مشترك دست یابند. اعضایی که در تیم دور هم گرد می آیند باید مهارت ها و توانمندي هاي خاصی داشته باشند تا بتوانند عملیات تیم را انجام دهند. در سال 2008 تعریف دیگری از کار تیمی ارائه شده که اشاره دارد که کارتیمی عملکردهای هماهنگ و مورد نیاز و وابسته به هم از افراد مختلف است.که اشاره دارد که کار تیمی مفهومی گستردهتر و فراتر از عملکرد فردی است و شامل عملکرد فردی هم میشود. ترویج کار تیمی در سطح ملی و یا سازمانی مستلزم طراحی نظام کارتیمی و تعبیه اعمال و سياستهاي نگهدارنده و پشتيباني کننده آن مي باشد.

تاریخچه کار تیمی

در این زمینه لازم به ذکر است که تا آواخر سال 1970 بر اساس تقکیک کار فعالیت های مختلف به صورت تفکیک شده انجام می شد. ولی کم کم بین فاصله سالهای 1970 تا 1980 فعالیتهای مختلف در قالب مشاغل، در هم ادغام و مشاغل جامع ایجاد شد و پس ازآن از اواخر 1980 تا سال1990 اوج شکل گیری تیم های کاری عملیاتی در سطوح مختلف سازمان بود. از دهه 1990 به بعد تقریبا 78% کار سازمانها بر اساس کار تیمی انجام می شد. موضوع تیم و کارِ تیمی در جامعه شناسی و تا حدي روان شناسی درخور بحث است. تلاقی این دو زمینه، در روان شناسی اجتماعی است که بیشترین بحثها دربارة تیم در آن صورت گرفته است. همکاری و همیاری افراد بشر با یکدیگر پیشینهی از بدو آفرینش انسان داشته وچنین اندیشهای با رویارویی انسانها با مسائل و مشکلات طبیعی تقویت و توسعه یافته و نهادینه شده است.

به عبارت دیگر، گرایش انسان به همکاری و کار تیمی به سبب رفع نیازهای اساسی و تأمین زندگی سالم اجتماعی می باشد. مطابق تاریخ نگاری های موجود در ادبیات سازمانی اولین گروه کاری سازمان یافته را می توان در فروشگاه بزرگ قبلی در بوستون 1898 یافت. در آن زمان انقلاب صنعتی به فرایندهای کار و شیوه های تولید بر مبنای وظایف انفرادی و نقش های تخصصی تاکید داشت وتولید انبوه بر فلسفه یک فرد، یک شغل متکی بود و به همین دلیل گروه¬های کاری دیر پا گرفتند اما با گسترش نظریه های نوین وتاکید بر مشارکت و تصمیم گیری جمعی، مفهوم گروه سازی و تشکیل گروه های پویا برای بهره-وری بیشتر، رسیدن به اهداف، غنی سازی سازمانی و آموزش رفتار مدنی واجتماعی شدن و.. مطرح گردید. در یکی دو دهه ي اخیر، بسیار بر اهمیت کار تیمی براي موفقیت سازمان ها در کنارعوامل فردي و سازمان تأکید شده همین امر باعث شده مطالعات زیادي در این زمینه صورت گیرد.

قرن بیست و یکم از هزاره سوم، به عنوان عصر پسامدرن، طلیعه دار بهره گیری وسیع از گروه ها وتیم های کاری است. در این روند خود کنترلی، خود مدیریتی روز به روز قویتر و متداولتر. در دو دهه اخیر، سازمان ها به طور معناداری تغیر کرده اند، دارای ویژگی های از یک طرف غیر متمرکز و از طرف دیگرجهانی هستند و با استفاده از تکنولوژی های اطلاعاتی و رهبری کار خود را تسهیل می کنند یکی از این تغیرات، تغیر از کار به صورت انفرادی به کار تیمی است. شاید نمونۀ بارز کار تیمی در قرآن کریم، همکاري هارون با موسی (ع) باشد، آنجا که از محضر الهی مسئلت می کند که هارون (ع) را به منزلۀ همراه و کمک او براي ماموریت دعوت به توحید بفرستد.

در قلمرو علم و پژوهش هاي علمی، ابتداي عمر بشر به کار فردي در کسب دانش گذشت، اما با گسترش دامنۀ علم و سپس تخصصی شدن آن، ارتباطات نیز ضرورت وگسترش می یابند. نیاز به همکاري از جانب تخصص هاي دیگر از یک سو و لزوم به پایان رساندن سریعتر طرح ها و پژوهش ها ازسوي دیگر، ضرورت گرایش به گروه را آشکارترساخت.با این همه، آمار کار گروهی در جامعۀ ایرانی بسیار پایین است. در کشور ما این مسئله بدان گونه که می-بایست جا نیفتاد و کار گروهی ضعیف جلوه کرده و هم اکنون نیز چندان هواخواه ندارد. علاوه بر رشد و گسترش تيم هاي كنترل كيفي در ژاپن، دو حادثه ديگر باعث شد كه تيم هاي كاري بطور وسيع مورد استفاده قرارگيرند. اين دو حادثه نتايج مطالعات هاثورن(ظهور مكتب روابط انساني در مديريت) و تجربيات اروپائيان از گروه هاي مستقل كاري بود. تا قبل از آن تيم هاي كاري صرفاً در حوزه هاي ورزشي و نظامي مورد استفاده قرارمي گرفتند. بعد از آن دو حادثه كم كم شوق استفاده از تيم هاي كاري فروكش كرد تا اين كه در دهه 1980 تيم هاي كاري مجدداً توجه صاحب نظران را به خود جلب كرد و تحقيقاتي دراين زمينه به ثمر رسيد. تیم ها به منزله ابتدایی ترین واحدهای سازمان به حساب می آیند و کار تیمی قبل از صنعتی شدن، یکی از اجزای اساسی اقتصاد خانگی محسوب می شد. همه اعضای خانواده مجبور بودند یا در مزرعه یا در عرصه صنعت آن زمان کار کنند.

منبع

بازی، قاسم(1394)، رابطه بین مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان با کارتیمی و توسعه حرفه ای، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت آموزشی، دانشگاه بوعلی سینا

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید