مفروضات و شروط برنامه ریزی فرهنگی مطلوب

ملزومات برنامه ریزی فرهنگی بر حسب اهداف و محتوایش متفاوت خواهد بود در کشورهایی که برنامه‏ریزی فرهنگی اجازه تعیین محتوای فرهنگ را ندارد و هدفش ایجاد فضای باز برای شکوفایی و توسعه فرهنگ است، ملزومات برنامه ریزی فرهنگی متفاوت با برنامه ریزی کشورهایی خواهد بود که برنامه ریزی فرهنگی دقیقا محتوای فرهنگ و شکل دادن به آن را از پیش تعیین می کند. گوردونو ماندی، برای برنامه ریزی فرهنگی مطلوب و پایه ای پنج شرط اساسی قائل هستند: که به نظر می رسد برای برنامه ریزی فرهنگی نوع اول که مربوط به کشور های پیشرفته اروپایی است کاربرد بیشتری دارد، اگرچه این حرف بدان معنا نیست که این شروط هیچ کاربردی برای سایر کشور ها ندارد و برای آن‏ها مفید نخواهد بود. این پنج شرط عبارتند از:

تعادل سیاسی

تعادل یعنی ترویج و پیشبرد فرهنگ صرفا به خاطر خود فرهنگ و نه اهداف احزاب سیاسی و فلسفه های جزمی، به خصوص ملی گرایی تهاجمی فرهنگ منطقی فرهنگی است که به روی همه فرهنگ های دیگر باز است آنقدر اعتماد به نفس دارد که استدلال های متنوع و مخالف را پذیرا و شامل گردد و آنقدر زنده است که باور کند فرهنگ زمان حاضر به همان اندازه فرهنگ گذشته جالب است. مراجع دولتی اغلب ابراز می‏دارند هدف آنان برقراری ارتباط با نتایج حمایت فرهنگی، در عین حفظ فاصله با محتوا و برنامه های فرهنگی است ولی این هدف به ندرت محقق شده است تحقق این هدف مستلزم آن است که وزیران فرهنگ علاوه بر ایجاد گروه های ارزیاب در روند تصمیم گیری های اداری، خود را در حاشیه نگه دارند و از هر گونه اعمال نفوذ برای انعکاس خط مشی دولت بپرهیزند. تعیین سیاست و حمایت از آن، پول مالیلت، رضایت دادن به گزارش نهایی درباره نتایج قانونگذاری و هزینه ها و کمک به بهبود فرهنگ همه بدون دخالت دولت صورت می‏گیرد.

سرمایه گذاری واقع بینانه

اگر فعالیت های فرهنگی بامنابع کافی پشتیبانی نشود ساختارآن با تداخل های مداوم و بحران های مدیریتی رو برو خواهد شد. موثرترین سیاست آن مبلغی بین 50 تا60 درصد از بودجه عملیاتی سالیانه لازم برای نهادها، و صرف اعطای بورس ها و کمک هزینه های تشویقی، می باشد همچنین بخش مهمی از هزینه‏ها باید به ابتکارات و فعالیت های جدید فرهنگی و در حال توسعه اختصاص یابد نه انکه مبالغی هنگفت، در اختیار سازمان های متورم و راکد ی قرار گیرد که بازدهی چندانی ندارند.

تدوین چارچوبی قانونی عاری از تعصب

وجود نوعی نظام مالیاتی به نفع تولید کنندگان فرهنگی و هنری امری ضروری است و قوانین تجاری باید به نفع آنان طراحی شوند. حمایت از حق پدید آورنده، الزام همه شبکه های دولتی (رادیو و تلویزیون) به بالا بردن کیفیت فرهنگی برنامه هایشان، وضع قوانین حمایت از فرهنگ، انعقاد توافق نامه های بین المللی درباره تعریف و حدودو حقوق فرهنگی، حصول توافق بین المللی در خصوص جابه جایی کالا و خدمات فرهنگی و غیره. همگی مفروضات یک برنامه ریزی فرهنگی پایدار و مطلوب هستند.

تشویق تجارت و صنعت فرهنگی

یک سیاست فرهنگی مطلوب نیازمند تجارت و صنعت فرهنگی آزاد و قدرتمند است. لذا نباید با آثار هنری و متون فرهنگی دقیقا همچون کالاها و خدمات دیگر رفتار کرد طرح ها و رسانه هایی که آثار هنری را تبیین می کنند باید آزاد باشند و در عین حال در برابر سرقت نشر حفاظت شوند. جنبه های مختلف این تشویق عبارتند از: گنجاندن جنبه های فرهنگی در همه امور توسعه عمومی، طرح های باز سازی برنامه های کار اموزی، معافیت و حمایت از صنایع فرهنگی از محدودیت های یارانه ای و نزدیک کردن صنایع فرهنگی، سازمان های فرهنگی و نهاد های آموزشی به یکدیگر از طریق تخفیف مالیاتی

آموزش

اگر سیاست تشویق، حمایت و پاداش عادلانه، با آموزش گسترده و عمیق و مداوم برای همه مردم همراه نباشد در دراز مدت بی نتیجه خواهد بود از جمله فعالیت های این بخش می توان به موارد زیر اشاره کرد: تعیین موقعیت برتر برای موضوعات فرهنگی در همه بخش های نظام آموزشی، اجباری شدن درس هنر در تمامی سطوح، تبدیل بافت فرهنگی به یک زمینه تحقیقاتی، الزام تمام موسسات فرهنگی به داشتن برنامه آموزشی و … بسیاری از شروط فوق را می توان در یکی از تصمیمات مهم در کنفرانس بین المللی سیاست های فرهنگی در سال 1998 در استکهلم برگزار شد به وضوح مشاهده کرد. سیاست فرهنگی باید یکی از اجزای اصلی راهبرد توسعه باشد. خلاقیت و مشارکت در حیات فرهنگی ترویج شود. و منابع انسانی و مالی بیشتری در عرصه فرهنگی به کار گرفته شود. در کشورهایی که هدف برنامه ریزی فرهنگی، تغییر محتوای فرهنگ است ملزومات برنامه ریزی فرهنگی، تا حدود زیادی متفاوت است از جمله ضروریات این کشورها، تاسیس سازمان ها و نهادها ی عریض و طویل و متعاقب آن به اجرا در آوردن برنامه ها و نظارت بر آن و اختصاص بودجه های کلان توسط دولت است. ضمن اینکه دولت ها نیز به استخدام و به کارگیری نیرو های اجرایی و کارشناسان متخصص و آموزش دیده زیادی در عرصه فرهنگ نیازمندند.

منبع

جهان تاب،زینب(1393)، نگرش دانشجویان دانشگاه نسبت به فعالیت‏های فرهنگی و هنری، پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی، دانشکده علوم انساني و اجتماعي مازندران

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید