« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »مراحل رشد شغلي
بنظر سوپر و همكارانش، مسير تكاملي انتخاب شغل كه با رشد عمومي‌هماهنگ است شامل مراحل زير است :
رشد(تولد تا 14 يا 15 سالگي): که با رشد توانمندي‌ها، نگرش‌ها،علائق و نيازهاي مرتبط با خودپنداره همراه است. كه خود اين مرحله شامل سه زير مرحله است:
- رويايي(4 تا 10 سالگي)كه دراين دوره واقع بيني کم است و کودک در عالم خيال دنبال برآوردن آرزوهايش است.
- مرحله رغبت(11-12 سالگي)نسبت به مرحله رويايي توجه به رغبت‌ها بيشترست اماهنوز بواقعيت‌هاتوجه زيادي نمي‌شود.
- صلاحيت(13-14 سالگي)دراين دوره فردبه توانايي‌هايش بيشتر توجه مي‌کنددرنتيجه واقعيت بيشترمدنظر قرار مي‌گيرد.
مکاشفه(24-15 سالگي)درآن انتخابها محدودتر شده اما انتخاب نهايي نمي‌شود. دوره‌هاي اين مرحله عبارتند از:
- آزمايشي (15-17 سالگي)در اين دوره ارزشها و رغبت‌ها، نيازها، توانايي‌هاو امكان استفاده از فرصت‌ها مورد توجه قرار مي‌گيرد و انتخاب‌هاي شغلي اش را مي‌آزمايد.
- انتقال(18-21 سالگي)توجه به واقعيت بيشتر مي‌شود و فرد دوره‌هاي کارآموزي را مي‌گذراند.
- كوشش(22-24 سالگي)در اين دوره فرد شغل مورد علاقه و مناسبي‌را پيدا مي‌كند و بطور آزمايشي براي مدتي به آن اشتغال مي‌ورزد.
مرحله مكاشفه اولين مرحله در شكل پذيري خوشتن پنداري است. در اين مرحله فرد خود را بعنوان انساني مجزا و متفاوت از ديگران احساس مي‌كند و ضمنا به شباهتهايش با ديگران نيز توجه مي‌كند.
استقرار (44-25سالگي)يا ايجاد، که فرد شغل مورد نظرش را دنبال ميکند و از طريق تجربه کردن به آن ثبات مي‌دهد. شامل دو مرحله است:
- كوشش (25 تا 30 سالگي) اگر فرد از شغل انتخابيش راضي باشد به ادامه اشتغال در آن علاقه مند مي‌شود و درغير اينصورت مايل به تغيير آن است.
- تثبيت(31 تا44 سالگي)اگر فرداز شغلي كهانتخاب كرده كاملاراضي باشدآنراباخلاقيت و ابتكار ادامه مي‌دهد.
ابقاء(64-45 سالگي)فرد براي بهبود شرايط کاري ا ش با شغل سازگاري دايمي‌پيدا ميکند.
افول(بالاي 65 سال)که با ملاحظات پيش بازنشستگي، کاهش برون داد کاري، بازنشستگي مشخص مي‌شود كه شامل دو مرحله زيراست:
- تقليل(65 تا70 سالگي)توانايي فرد براي كاركردن كاهش مي‌يابد حتي ممكن است شغلي ديگر كه تطابق بيشتري با توانايي‌هايش دارد راانتخاب كند.
- بازنشستگي(71 سال به بعد)بازنشستگي براي افراد مختلف،همراه بااحساسات مختلفي است بهرحال توجه به حالات رواني وجسماني فرددربازنشستگي حائزاهميت است.
سوپر،اين مراحل را زنجيري متوالي وغير قابل تغييردرنظر مي‌گيرد. به اين ترتيب فردمي‌تواند مجددا يک يا چند مرحله را طي کند. سوپر به چنين حالتي ريزچرخه مي‌گويد.سوپر،در پرسشنامه دغدغه‌هاي شغلي بزرگسالان دقيقا گذار از اين مراحل را بررسي ميکند و مشخص ميکند که هر فردي در کدام مرحله به سر مي‌برد و درکدام مرحله با دغدغه دست به گريبان است.
بلوغ مسير شغلي
سوپر، شش بعد بلوغ حرفه اي را که به نظرش براي نوجوانان مناسب مي‌دانست مطرح كرد:
- جهت گيري انتخاب شغل،تعيين بعد نگرشي يعني فرد براي شغل نهايي اش نگراني ودغدغه دارد.
- اطلاعات وطرح ريزي،بعد قابليت مرتبط اطلاعات تخصصي افراديكه قبلا دغدغه تصميمگيري شغلي براي آينده راداشته ودر گذشته طرحريزي خودرامحقق ساخته‌اند.
- ثبات ترجيحات شغلي باعث تحكيم ترجيحات شغلي فردست.
- تبلورويژگيها،پيشرفت فردبسمت شكل دهي خودپنداره.
- استقلال حرفه اي كاري مستقل را تجربه کردن است.
- ترجيحات شغلي عاقلانه، بعد مرتبط با توانايي فردي، براي داشتن ترجيحات شغلي واقع بينانه که با وظايف فردي همخوان است جاي ترجيحات قبلي را مي‌گيرد.
سوپر،معتقدست حين گذران زندگي افراد زندگي مي‌كنند.او شش نقش را كه افراد گاهي به طور همزمان دارند، مشخص ميکند: فرزندي دانش آموزي، خانه داري، كارگري، شهروندي و مرفه بودن. اشخاص تركيبي‌از اين نقش‌ها را به دست مي‌گيرند و آن نقش‌ها با هم تعامل دارند طرح رنگين كماني زندگي حرفه اي تصويري از تقاطع مراحل و نقشهاست و مي‌تواند براي روشن ساختن نقشهاي متعدد براي يك مراجع خاص بكار گرفته شود.
گستره زندگي شامل نقش‌هايي كه افراد به دفعات زياد در زندگي ايفا مي‌كنند،است و چرخه زندگي مراحل رشدي را مشخص مي‌كند شخص در يكي از نقاط بردار زندگي مي‌كند.مسير تكاملي انتخاب شغل و حرفه از طريق این رشته ها فعاليت انجام مي‌گيرد كه سوپر،آنها رارشته‌ها يا وظايف رشد شغلي مي‌نامد. بعبارت ديگر انسان در جريان انتخاب شغل و طي مسير تكاملي انتخاب شغل يك رشته فعاليت‌هاي تكاملي را انجام مي‌دهد كه بشرح زير هستند:
- تبلور(18-14)اين دوره فرايندي شناختي است که از طريق مطلع شدن از منابع وعلايق وارزشهااهداف حرفه اي سازمان دهي مي‌شوند.
- تعيين(21-18)ترجيحات شغلي احتمالي و خيالي جاي خود را به ترجيحات واقعي مي‌دهد.
- اجرا(24-21)آموزش تکميلي اش را براي ورود به صحنه استخدام مي‌گذراند..
- ثبات(35-24)فرد استعدادهايش را به کار مي‌گيرد تا شغل انتخاب شده اش را تاييد کند.
- تحکيم(35)دوره اي که موقعيت شغلي از طريق پيشرفتهاي حاصل شده تحکيم مي‌يابد.
منبع
جمالی،صفورا(1389)، بررسي مقايسه‌ي دغدغه‌هاي شغلي پرستاران در بيمارستان‌ها، پایان نامه کارشناسی ارشد،گرایش مشاوره وراهنمایی،دانشگاه آزاداسلامی مرودشت
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید