مدیریت استراتژیک منابع انسانی

پیشرفت های صورت‌گرفته در حوزه مدیریت منابع انسانی را امروزه می‌توان در ادبیات مدیریت به ‌صورت ‌مستند ملاحظه نمود. ریشه‌های مدیریت منابع انسانی به دهه 1950 برمی‌گردد؛ وقتی‌که نویسندگانی همچون دراکر و مک‌گریگور، به نیاز به رهبری آرمانی هدف‌مند و مدیریت یکپارچگی کسب و کار توجه می‌کردند. این موضوع، در ادامه، توسط نهضت علوم رفتاری دهه1960 مطرح شد که سردَمداران آن مازلو،آرگریس وهرزبرگ بودند. این دانشمندان، به جنبه ارزش منابع انسانی در سازمانها تأکید می‌کردند و در رابطه با بهبود کیفیت زندگی کاری کارگران بحث می‌نمودند. این موضوع، مبنای نهضت توسعه سازمانی را توسط بنیس در دهه 1970 شکل داد. نظریه حسابداری منابع انسانی توسط فلیم‌هولتز مطرح شد که پیامد توسعه‌های بعدی در حوزه مدیریت منابع انسانی بود و به مدیریت منابع انسانی اولیه، به‌عنوان یک مکتب تفکر تعریف‌شده و مشخص توجه می‌کرد.حسابداری منابع انسانی، به منابع انسانی، به‌عنوان دارایی‌های یک سازمان توجه می‌کرد. حمایت از نگرش دارایی به منابع انسانی، در دهه 1980 شدت گرفت. 25 سال اخیر، رشد سریعی در حوزه مدیریت منابع انسانی صورت گرفته است که پیامد و نتیجه برخی عوامل، از قبیل رشد رقابت (عمدتاً شرکتهای آمریکایی/ اروپایی در اختیار شرکتهای ژاپنی)، رشد آرام اقتصادی در ملل توسعه‌یافته غربی، درک دورنمای مشارکتهای مدیریت منابع انسانی به سمت عملکرد شرکتها، ایجاد کُرسی‌های مدیریت منابع انسانی در دانشگاهها و پُستهای مرتبط با حوزه مدیریت منابع انسانی در صنعت، ورود و معرفی مدیریت منابع انسانی به حوزه تحصیلی فوق‌لیسانس اداره کسب و کار در اوایل دهه 1980 و تأکید مستمر بر لحاظ‌نمودن استراتژی مدیریت منابع انسانی در استراتژی کسب و کار است که به ظهور پارادایمی جدید در علم مدیریت با عنوان مدیریت استراتژیک منابع انسانی منتهی گردید. در ادامه، مفاهیم مرتبط با این نهضت نوظهور تبیین می‌شود.

مفهوم مديريت استراتژيك منابع انساني در دهه 1980 و با مطرح شدن دو الگوي دانشگاه هاروارد كه مديريت منابع انساني را با استراتژی، يكپارچه مي ساخت  يعني مدل سازگار و چارچوب  هاروارد معروف شد و توجه همگان را به خود جلب كند. مدل سازگار توسط فامبران و همكاران(1984) معرفي شد كه اولين فردي است كه مديريت استراتژيك منابع انساني را مطرح ساخت. به عقيده وي براي اينكه سازمان به نحو اثربخش فعاليت كند به سه عامل نياز دارد كه عبارتند از : 1- ماموریت و استراتژی؛ 2- استراتژی سازمانی؛ 3- مدیریت منابع انسانی.

مديريت استراتژيك منابع انساني ويژگي هاي خاصي دارد كه از آن جمله مي توان به انسجام داخلي با سياست هاي پرسنلي و انسجام خارجي با استراتژي كل، مسئوليت مديران صف براي اجراي سياست هاي منابع انساني، روابط كاري فردي به جاي جمعي، تأكيد بر تعهد و نوآوري، و نقش مديران به عنوان  راهنما، توانمند و تسهیل کننده را نام برد. هندری و پتیگرو (1986) موارد زیر را به ویژگی های فوق اضافه کرده اند: استفاده از برنامه ريزي، رويكردي يكپارچه به طراحي و مديريت سيستم هاي پرسنلي مبتني بر استراتژي و سياست هاي استخدامي و پرسنلي، اغلب داشتن يک فلسفة به عنوان مبناي كار، ايجاد هماهنگي ميان فعاليت ها و خط مشي هاي مديريت منابع انساني با استراتژي، به کارکنان شرکت به دید  « منبع استراتژیک» جهت کسب مزیت رقابتی.مديريت استراتژيك منابع انساني چهار معني دارد:

١-  استفاده از برنامه ريزي؛

٢-  نگرشي ثابت به طراحي و مديريت سيستم هاي پرسنلي؛

٣-  هماهنگ و همخوان کردن سياست ها و فعاليت هاي مديريت منابع انساني با استراتژي شفاف و روشن شرکت؛

٤ – به کارکنان سازمان به ديد يك منبع استراتژيـك  براي حــصول به  مزيـت رقابتي  نگريستن. مدیریت استراتژیک منابع انسانی را می توان بصورت زیر تعریف کرد :

– فرايند تدوين و اجراي استراتژي منابع انساني به منظور مرتبط ساختن سياست ها و روش هاي منابع انساني با هدف هاي استراتژيك و هدف هاي سازمان.

– سيستم هاي سازماني كه با استفاده از توانايي افراد به مزيتهاي رقابتي پايدار دست مي يابند .

– فرايندي براي مرتبط ساختن روش هاي منابع انساني با استراتژي سازمان.

– الگوي برنامه ريزي شده فعاليت ها و توسعه منابع انساني به منظور قادر ساختن سازمان در تحقق اهدافش.

– مدیریت استراتژیک منابع انسانی عبارتست از : دور اندیشی فراگیر، نوآور و تحول گرایی سازمان یافته در تامین منابع انسانی سازمان، پرورش و بهسازی آن، تامین کیفیت زندگی کاری برای آن و بالاخره به‌کارگیری بجا و موثر این منبع استراتژیک با شناخت و اعمال جنبه های تاثیر پذیری و تاثیر گذاری محیط درون سازمانی و برون سازمانی در راستای تبیین استراتژیها، به منظور تحقق رسالت و هدفهای سازمان.

منبع:

اسدی، حبیب(1397)، ارائه مدل ساختاری تاثیر مدیریت استراتژیک منابع انسانی بر یادگیری الکترونیکی سازمانی با تاکید بر نقش میانجی سواد اطلاعاتی، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.