فلسفه مدیریت و رهبری

امروزه اهميت فرايند مديريت بر كسي پوشيده نيست. كشورهاي صنعتي پيشرفتـه ازدهها سال قبل به اين مقوله توجه داشته اند و عملا“ توسـعه خويـش را مديـون بهبود شيوه هاي مديريت ميدانند. در حاليكه كشورهاي درحال توسـعه هنوز در گير مسايل و مشكلاتي از قبيل فقر، رشد نرخ جمعيت ،نرخ بالاي بيكاري،تورم افسارگسيخته،اتلاف سرمايه هاي گرانبهاي انساني و مادي و…هستند كه سيستم مديريت بخصوص نظام آموزشي اين كشورها از حل آن ناتـوان است.به عنوان مثال:خسارات اقتصادي ناشي از شكست تحصيلي دانش آموزان در مدارس ايران در فاصلة سالهاي 1365 تا 1371 مبلغ 394 ميليارد ريال بوده است .نياز به مديريت و رهبري در همه زمينه هاي فعاليت اجتماعي امري محسوس و حياتي است.منابع انساني و مادي عظيم بدون هدايت و رهبري لايق بزودي رو به اضمحلال و نابودي ميرود. پيتردراكر در مورد اهميت مديران در سازمانها مي گويد:

((مديران كمياب ترين و در عين حال با ارزش ترين سرماية سازمانها هستند))

اما ميـان در ميان مديران آموزشـي به عنوان اداره كنندگان يا مسئولين سازمانـها و واحدهاي آموزشي عوامل اصلي و تعيين كننده آماده سازي و تأمين نيروي انساني ديگر نهادهاي توليدي و خدماتي در جامعه هسـتند كه نقش اساسي و حياتـي در رشد و توسعه جامعه ايفا ميكنند و همچنين عامل موفقيت در امر بهسازي و حتي بازسـازي اين سازمانها محسوب مي گردند،چرا كه مديريـت و مديران آموزشـي لايق و آگاه قادرند با بهره گيري ازتواناييهاي ذاتي،دانش تخصي و تجربيات شغلي اهداف سازمان را با صرف منابع كمتر و كيفيت بهتر تحقق بخشند و اثربخشي و كارآيي سازمان را ارتقاء دهند. وظيفه اساسي مديريت آموزشي كمك به فراهم آوردن زمينه ها و شرايط مناسب كار براي معلمين و دانش آموزان وتحقق هدفهاي آموزشي و پيشبرد مؤثر آموزش و يادگيري و در نتيجه پيشرفت امور آموزشي است.اگر مديران مدارس بخواهند شرايط مناسب تحصيل و رشد دانش آموزان را فراهم آورند تا آنجا كه امكان دارد بايد ايجاد توسعه و گسترش روابط حسنه بين معلمين ،هدفهاي سازمان را از طريـق رضايـت مسندي معلمان بوجود آورنـد. يك مديـر بوجود آورنده جو مدرسه است. ارزشهـا و اعتقـادات و اقدامـات مدير بر رفتـار ديگران اثـر ميگذارد. يك مدير ممكن اسـت نبوغ و خلا قيـت را تشـويـق كند يا مدرسـه را همچـون كارخانه اي اداره نمايد. مدير ممكن است راههاي سـازنده را براي نيـل به اهداف پيشنهادكند. ارتباطاتبين اعضا را بهبود بخشد و ديگران را در تصميم گيريها شريك نمايد. در هرصورت اقدام مدير در انجام كارها بر جو سازمان اثر مي گذارد چون:

1-تصميم اجرايي ،رضايت يا عدم رضايت شغلي را تحت تأثير قرار مي دهند.

2-اعضاي سازمان در عكس العمل به عملكرد هاي مديريت يكسان نيستند.

3-عملكردهاي مديريت و رسيدن براي تعيين روندها و شرايط محسوب ميشوند كه مي توانند حل مسايل سازماني را تسهيل نمايند يا اثر بخشي عملكرد سازماني را مانع شوند(شیرازی، 1373).

مدیریت و رهبری از ارکان هر سازمان و جامعه است. مدیریت آموزشی در بین سایر انواع مدیریت ها از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگر آموزش و پرورش هر جامعه ای در رأس همة مسائل جامعه باشد. مدیریت آموزش نیز با همان منطق اهمیت به سزایی در بهسازی و توسعه جامعه دارد. اگر مدیران آموزش یک جامعه دارای دانش و درایت های کافی باشند ، بدون تردید نظام آموزش نیز از اثر بخشی، کارائی و اعتبار بالائی برخوردار خواهد بود. در همین راستا به اعتقاد صاحبنظران سازمانی، یکی از بهترین روشهای اجرایی ایجاد و حفظ نظام آموزش خوب، تربیت افراد کارآمد و متخصص به منظور مدیریت و رهبری آموزشی است. به نظر می رسد مدیران آموزش علاوه بر دانش و معلومات در زمینة آموزش و پرورش و روان شناسی، و تسلط بر روشها و مهارت های علمی، به اندازه کافی سابقه آموزش داشته باشند تا بتوانند مأموریت اصلی و مشکلات کار خود را بدرستی درک کنند. با توجه به جملات فوق اهمیت امر در چگونگی انتخاب و انتصاب مدیران آموزشی را دوچندان می نماید. به همین جهت از آغاز قرن اخیر هیچ کشوری بدون آنکه توسعه و نظام متناسبی در رسالت آموزشی خود به وجود آورده باشد و مدیران آموزشی تحصیلکرده و مجرب اداره آنها را بر عهده داشته باشند ، مراحل توسعه و پیشرفت را پیموده است. جامعه ما نیز که تا چند دهه قبل به رابطه آموزش و پرورش با زندگی و رشد و توسعه اقتصادی توجه چندانی نداشته و به اهمیت مدیریت آموزشی پی نبرده بود و هر کسی را که از عهده نگهداری تعدادی از کودکان و نوجوانان در چهار دیواری مدرسه برمی آمد به عنوان مدیر می پذیرفت، اکنون بر اثر هوشیاری ناشی از تغییرات و تحولات جهانی و اجتماعی دریافته است که مدیریت آموزشی فعالیتی است پویا که باید همه وظایف مربوط به آن مانند : برنامه ریزی، تعیین هدف ها ، سازماندهی، هماهنگی ، هدایت و رهبری. مهارت های ادراکی، فنی، و … کاملاً در نظر گرفت و مورد ارزشیابی و پژوهش قرار دارد زیرا تنها بدین وسیله است که نظام آموزش و پرورش و به تبع آن سایر نهادها و سازمان های اجتماعی تغییر و تحول می پذیرد و جامعه را بسوی تعالی و پیشرفت رهنمون می شود. به همین جهت است که انتخاب و انتصاب مدیران آموزشی از اهمیت زیادی برخوردار است. و دریک قرن اخیر به علت پیدایش نگرشهای جدید در امر تعلیم و تربیت مورد توجه خاص قرار گرفته است.

منبع

پورعزیز، قاسم(1393)، ارتقای الگوی رفتار مدنی سازمانی بر اساس سیرت نکویی مدیران (مطالعه موردی کارکنان اداره کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان غربی)، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید