عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی

 در کل عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی می توانند در چهار عامل زیر خلاصه شوند :

•  علل فردی،
•  علل خانوادگی،
•  علل آموزشگاهی،
•  علل اجتماعی و اقتصادی

 علل فردی

یکی از مباحث مهم در روان شناسی و تعلیم و تربیت، مسأله تفاوتهای فردی است. افراد نه تنها از نظر ویژگی های بدنی با یکدیگر متفاوتند بلکه از نظر سایر ویژگی های شخصی از قبیل هوش، استعداد، جنسیت و … با یکدیگر متفاوتند. علل این اختلاف می تواند ناشی از عوامل وراثتی و محیطی و یا تأثیر متقابل این دو عامل بر یکدیگر باشد. مهمترین عوامل فردی در پیشرفت تحصیلی عبارتند از:

•  هوش
•  استعداد
•  جنسیت
•  رشد و تکامل
•  گرایش عاطفی و رفتارهای شناختی

علل خانوادگی

دومین علت از عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی عوامل خانوادگی است. خانواده اولین مکانی است که کودک در آن زندگی می کند و تربیت می یابد. روانشناسان معتقدند که شخصیت کودک در پنج  سال اوّل زندگی شکل می گیرد. بنابراین خانواده به عنوان اولین نهاد اجتماعی است که می تواند نقش مهمی در پیشرفت تحصیلی فرزندان داشته باشد. فقر مالی، اختلاف، میزان کنترل دانش آموز توسط والدین، انتظارات خانواده، آداب و رسوم حاکم بر خانواده همه از عواملی هستند که در خانواده بطور مستقیم و غیر مستقیم بر پیشرفت تحصیلی تاثیر می گذارد .

 علل آموزشگاهی

دسته دیگری از عوامل که می توانند در پیشرفت تحصیلی تاثیرداشته باشند، عوامل مربوط به مدرسه و معلّم می باشد. بررسی های انجام شده در آمریکا نشان می دهد که عوامل تحصیلی مربوط به مدرسه عمده ترین تاثیر منفی را در پیشرفت تحصیلی دارد. عواملی نظیر غیرقابل فهم بودن مطالب درسی، وجود مشکلات درسی، امتحان و اضطراب آن، روشهای تدریس و … می توانند در میزان پیشرفت تحصیلی مؤثر شوند.

علل اجتماعی

طبقه بندی اجتماعی یک متغیر جامعه شناسی است که از دیرباز عامل مهمی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان تصّور شده و بیش از هر چیز حرفه و شغل به عنوان معیاری برای تعیین طبقه اجتماعی فرد  به کار می رود. اما گاهی میزان درآمد ، سطح سواد، محل سکونت نیز به عنوان طبقه اجتماعی فرد محسوب می شوند. طبقه اجتماعی به طرق مختلف می تواند در پیشرفت تحصیلی دانشجویان تاثیر بگذارد که مهمترین آنها عبارتند:

• نگرش های والدین نسبت به آموزش و پرورش
•  ارزش های آموزشی و رابطه آن با اهداف شغلی
•  اکراه معلمان به تدریس در مناطق محروم
•  تفاوت خودانگاره و کنترل سرنوشت افراد .

 آفرینندگی، هوش و پیشرفت تحصیلی 

رابطه بین نمرات آزمون های پیشرفت تحصیلی و آزمون های آفرینندگی خیلی چشم گیر نیست. بنابراین از روی نمرات پیشرفت تحصیلی یا موفقیت های کلاسی دانش آموزان نیز نمی توان افراد خلّاق یا افراد دارای تفکر واگرا را انتخاب کرد. علاوه بر این، بین اندازه های درجه بندی معلمان از آفرینندگی دانش آموزان و نمرات دانش آموزان در آزمون های آفرینندگی نیز رابطة زیادی دیده شده است .

منبع

ندایی،علی(1394)، مقایسه استعداد خستگی، نارسایی شناختی و خشم در بین دانش آموزان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید