« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »عناصر درمانی و آموزش
کار، یکی از مهم‌ترین بخش‌های مدل درمانی درمان اجتماع مدار است. درواقع نشانه مهم محیط اجتماعی درمان اجتماع مدار، شور و شوق‌وذوق در فعالیت‌های کاری است… مقیاس آگاهانه و هوشیار، به گروه‌هایی می‌روند که باید کار انجام دهند و بدین سبب نگرش مثبت و خلق خویی را نشان می‌دهند و به فعالیت‌هایی مانند کمک کردن می‌پردازند.
سرپرست‌ها و همتاها در درمان اجتماع مدار
درمان اجتماع مدار های معاصر، سازمان‌های پیچیده‌ای هستند که شامل بسیاری از مسائل و عملکردهای مختلف است بنابراین این کارمندان درمان اجتماع مدار ترکیبی از متخصصان تیمی و فردی هشتند که درمجموع متنوعی از موقعیت‌های بالینی، مدیریتی، اجرایی و خدمات حمایتی مشغول بکار هستند همچنین همتاها عامل اولیه تغییر هستند مقیمان در بخش‌های مختلف اجتماعی و روابط بین فردی، واسطه‌های اجتماعی شدن و فرایند درمان هستند. همتاها عضویت اصلی اجتماع را تشکیل می‌دهند و سلسله‌مراتب همتاها عامل اصلی سازمان اجتماعی درمان اجتماع مدار است.
مراحل برنامه
در درمان اجتماع مدار مراحل برنامه، بیشتر خاص تغییرات مورد انتظار را نشان می‌دهند وضعیت فرد را می‌توان برحسب نیم‌رخ‌های خاص در نقاط مختلف برنامه، توصیف کرد. مقیمانی که در یک اجماع برابر زندگی می‌کنند روی مراحل برنامه نیز کار می‌کنند مراحل برنامه به‌طور مستقیم فرایند تغییر را آشکار نمی‌سازند بلکه آن‌ها فرایند را برحسب حرکت فرد در ساختار سازمان‌یافته و فعالیت‌های طراحی شد ی برنامه نشان می‌دهند بنابراین مراحل برنامه نشان عبور فرد در فرایند یادگیری است.در درمان اجتماع مدار های اقامتی و درازمدت برنامه سه مرحله اصلی دارد:ئ1) مرحله آشنایی، استقرار یا جهت‌یابی 2) مرحله درمان 3) مرحله ورود مجدد یا ترخیص
مرحله آشنایی
جهت‌یابی بسته به‌تناسب طول دوره درمان اجتماع مدار، 21 تا 30 روز اول ورود به مرکز را مرحله استقرار می‌گویند هدف اصلی این مرحله جذب سریع فرد در اجتماع است اهمیت جذب سریع به‌واسطه وجود احساسات دوگانه و متضاد بیمار در اقامت طولانی‌مدت و احتمالاً ترک برنامه است. در این مرحله تقویت پیوند جویی و تغییرات فیزیکی و غیر بالینی و آشنایی با اصول اساسی درمان اجتماع مدار، مشارکت در برنامه و … بیشتر ملاک توجه قرارمی گیرد و ضمن رعایت تعادل در برنامه‌ها، نقش‌های حمایتی حتی در مشاوره‌های فردی نیز به لحاظ کاهش اضطراب و ایجاد نگرش مثبت به باقی ماندن در درمان، افزایش می‌یابد. انتظار می‌رود مقیم در مرحله جهت‌یابی بتواند رویه‌ها و خط‌مشی‌های، فلسفه برنامه و طرح کلی آن را یاد بگیرد، روابط مطمئنی با سایر مقیمان بخصوص سرپرست‌ها برقرار کند به ارزیابی شرایط و نیازهای خود بپردازد شروع به فهم ماهیت اختلال اعتیاد و خواسته‌های بهبودی کند به بهبودی تعهد آزمایشی داده و برای استمرار برنامه، تعهد پایداری دهد .
مرحله درمان
هدف اصلی مرحله درمان شناخت اهداف اجتماعی و روان‌شناختی وسیع است که اجتماعی شدن، رشد فردی و آگاهی روان‌شناختی از طریق همه فعالیت‌ها و منابع درمانی و اجتماعی دنبال می‌شوند. مرحله درمان شامل سه فاز است که با وضعیت مقیمان و زمان ماندن در برنامه بستگی دارد در این مراحل ازایش مشارکت کامل در همه فعالیت‌ها و بخش‌ها و فعالیت‌های گروهی و مشاوره‌های فردی بیشتر میشود و به‌تدریج با پیچیده‌تر شدن وظایف شغلی، امتیازها، پاداش‌ها، محتوای آموزش و … مفاهیم متنوع بهبودی وزندگی درست توسعه می‌یابد .
مرحله ورود مجدد
اهداف اولیه این مرحله، آسان کردن جدایی فرد از محیط اقامتی و انتقال موفق او به جامعه اصلی است این اهداف در دو فاز جدا از هم به‌صورت اقامتی مستمر و غیر اقامتی دنبال میشود در فاز اول اقامتی، هدف آماده کردن فرد برای جدا شدن سالم از اجتماع اقامتی است. در فاز بعدی ورود مجدد، هدف کامل کردن انتقال موفقیت‌آمیز از محیط اقامتی به جامعه و آسان‌سازی انطباق با دنیای خارج است هدف اساسی مرحله ورود مجدد و درمان اولیه این است که از مقیم کمتر محافظت میشود تا بتواند اهداف اجتماعی و روان‌شناختی خود را در دنیای بیرون از برنامه تحقق بخشد.
برای این منظور آنچه را که فرد در درمان اجتماع مدار آموخته است با تمرین و ممارست عملی می‌نماید تا بتواند با خواسته‌های فراوان دنیای واقعی، بهتر روبرو گردد در این راستا مهارت‌های اجتماعی و روان‌شناختی موردنیاز برای سازش با جهان واقعی، مهارت‌های خود راهبردی، استقلال و … نقش اساسی‌تری دارند. همچنین در مواجهه با چالش‌های دنیای بیرون، مقیمان اجازه دارند ضمن حضور، از محیط حمایت‌شده درمان اجتماع مدار استفاده نمایند .
در فاز دوم ورود مجدد یا ترخیص، سازگاری یا انطباق بازندگی اجتماعی شامل یادگیری شناخت و آگاهی از مشکلات همراه باکار و روابط اجتماعی، توسعه و رشد یک شبکه روابط اجتماعی خوب و راهبردی و استفاده از اوقات فراغت و تفریحات است. تقویت و مهارت‌های زندگی روزانه شامل کارورزی و مهارت یافتن در موضوعاتی نظیر دخل‌وخرج، مهارت‌های فرزند پروری و بهداشت روانی است. حفظ هوشیاری و خردمندی در خارج از درمان اجتماع مدار شامل آموزش و مهارت‌آموزی درزمینه سازش با اجتماع و مقابله با شرایط و برانگیزاننده های مصرف مواد و الکل است حضور در جلسات آموزشی برای حفظ و ارتقای تغییرات سبک زندگی شدیداً تشویق می‌گردد.
روش‌های درمان اجتماع مدار
در درمان اجتماع مدار همه فعالیت‌ها و تعاملات اجتماعی، باعث تسهیل بهبودی وزندگی درست میشود، بااین‌حال فعالیت‌های ساختار دار برنامه روزانه، به‌صورت روش در نظر گرفته میشود که به شیوه‌های خاص برای تأثیر روی فرد و کل اجتماع طراحی‌شده است این روش‌ها را می‌توان برای انطباق با اهداف اولیه، به‌صورت زیر سازمان‌دهی کرد:
- راهبردهای بالینی و اجتماعی تشدید اجتماعی و غیر درمانی آموزشی
- مدل فیزیکی و اجتماعی درمان اجتماع مدار
مدل درمان درمان اجتماع مدار، درواقع محیط اجتماعی و روان‌شناختی آن است هر جز این محیط، درکی از دیدگاه درمان اجتماع مدار را نشان می‌دهد و هرکدام از این اجزا برای انتقال آموزه‌های اجتماعی و تشویق پیوند و تغییر خود مورداستفاده قرار می‌گیرد درمان اجتماع مدار هم ازلحاظ فیزیکی و هم ازلحاظ برنامه، طراحی‌شده است تا تجربه مقیمان از اجتماع را در دوران اقامت، تقویت کند این تجربه از اجتماع است با همه ویژگی‌های امنیت، ثبات، پیش‌بینی، پذیرش و … که به‌تدریج تازه‌واردان را قادر می‌کند تا هویت قدیمی و روابط خود را بافرهنگ قدیمی مواد، کاهش دهند و آن‌ها را با پیوندهای جدید با افراد، ارزش‌ها و سبک زندگی درمان اجتماع مدار جایگزین کنند. در هنگام ورود به درمان اجتماع مدار، هیچ‌کس احساس حبس شدن در یک موسسه، بیمارستان یا حتی برنامه درمانی ندارد.
از دیدگاه انسان‌شناسی، محیط اجتماعی درمان اجتماع مدار، بیشتر به یک روستای زنده و فعال شبیه است. تا یک موسسه یا شرکت خدماتی. از دیدگاه اجتماعی و روان‌شناختی میتواند درمان اجتماع مدار را از سایر موقعیت‌های آموزشی یا درمانی که محیط اجتماعی آن‌ها، مدل درمانی است، جدا کرد. عناصر عمده این مدل، سازمان اجتماعی و روابط اجتماعی است که تنها برای یک هدف یعنی بازگرداندن مجدد فرد به جامعه به کار گرفته میشود. خود معتادان در حال بهبودی، سازمان اجتماعی درمان اجتماع مدار را رشد می‌دهند.
فعالیت‌های راهبری اجتماعی و بالینی شامل تشویق‌ها و امتیازها، تنبیه‌ها، امنیت و خانه پایی است این فعالیت‌ها، امنیت فیزیکی و روان‌شناختی محیط را تضمین کرده و باعث زندگی منظم و خلاق میشود فعالیت‌های تشدید اجتماعی شدن شامل چند جلسه گسترده است. جلسه صبح گاهی، جلسه خانگی و جلسه عمومی (در صورت نیاز). این جلسات درک مثبت افراد از اجتماع را آسان می‌کنند بنابراین قابلیت آموزش و درمانی دارند. فعالیت‌های درمانی آموزشی، شامل گروه‌های مواجهه، وارسی و گروه‌های آموزشی است .
در دیدگاه درمان اجتماع مدار، تغییر کل فرد از تعامل مداوم میل فرد و اجتماع ناشی میشود. غلبه بر پیچیدگی کل وجود فرد، مستلزم یک توصیف چندبعدی از همان فرد در طول زمان است ویژگی‌های اجتماعی و روان‌شناختی فرد را میتواند ابعاد و حیطه‌های به‌هم‌پیوسته از رفتارها و نگرش‌ها، سازمان‌دهی کرد تا تصویر پویایی از تغییر فرد ترسیم کرد .
چهار بعد عمده تغییر، نمایانگر دیدگاه عینی اجتماع از تغییر فرد است و ابعاد عضو اجتماع و اجتماعی شدن به رشد اجتماعی فرد، به‌ویژه به‌عنوان عضوی از اجتماع درمان اجتماع مدار و به‌طور کل به‌عنوان مشارکت‌کننده در یک اجتماع بزرگ‌تر اشاره دارد ابعاد رشدی و شناختی، به تکامل فرد به‌عنوان یک فردی بی‌همتا، برحسب رشد فردی شخصیت و عملکرد روان‌شناختی اشاره دارد. در فرایند تغییر، ابعاد به‌هم‌پیوسته‌اند و باهم همپوشی دارند و برخی شاخص‌های رفتاری به‌طورکلی عام هستند.
مطالعات و تجربیات موجود نشان می‌دهد که درمان اجتماع مدار به‌عنوان یک رویکردی نظیر اجتماعی و روان‌شناختی برای تغییر افراد است. در این رویکرد تعامل مداوم میان فرد و اجتماع، به‌عنوان فرایند درمان تلقی میشود اما تا بااین‌حال، وضعیت روانی اجتماعی درمان اجتماع مدار، ماهیت کل گرایانه اختلال، پیچیدگی فرد و ویژگی‌های پویای بهبودی را توصیف می‌کند. در همه رویکردهای درمان اعتیاد، فرایند درمان به نحوه گسترده‌ای برحسب سه جز عمده مفهوم‌پردازی میشود: اجزای درمان که شامل مداخلات یا خدمات ارائه‌شده جهت تغییر هستند، روش‌هایی که باعث تغییر می‌شوند و مکانیزم ها یا اصولی که تغییرات فردی را با اجزاء درمان پیوند می‌دهند .
مقیمان در درمان اجتماع مدار
اجتماع‌های درمان‌مدار به مصرف‌کنندگانی که در مراکزشان به دنبال درمان و بهبودی می‌باشند به‌عنوان مقیمان نام می‌برند، اجتماع‌های درمان‌مدار اعتقاددارند که مصرف‌کنندگان مواد ازنظر عاطفی رشد لازم را به دست نیاورده‌اند و نیاز دارند که در طول برنامه‌های درمانی تحت آموزش قرار گیرند، همچنین بر این باور هستند که مصرف‌کنندگان از اضطراب و ترس‌های بشماری رنج می‌برند و تلاش می‌نمایند با استفاده از خشونت ضعف‌هایشان را پنهان نمایند،
از سوی دیگر اجتماع‌های درمان‌مدار اعتقاد دارند که وابستگان مواد دارای پتانسیل بالایی برای تغییرات مثبت هستند در درمان اجتماع مدار یک تمایز مشخص و واضح بین مقیمان و بیماران که نیاز به درمان دارند قائل هستند. به‌عبارت‌دیگر از دیدگاه اجتماع‌های درمان‌مدار فرد مقیم در درمان اجتماع مدار نقش بسیار فعالیت در امر بهبودی خود و دیگران ایفا می‌نمایند، درحالی‌که در مراکز درمانی پزشکی فرد مصرف‌کننده نقش نسبتاً منفعلی را ایفا می‌کنند و رابطه بین آن‌ها به‌صورت پزشک و بیمار، متخصص و فرد عادی می‌باشد .
منبع
علی پور، فرشید(1394)، اثربخشی درمان اجتماع مدار بر کارکردهای اجرایی، پایان‌نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد، روانشناسی بالینی،دانشگاه خوارزمی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید