صنعت و توسعه پایدار

 توسعه پایدار واژه جدیدی است که از دهه 1980 هنگام تدوین استراتژی جهانی حفاظت از طبیعت و منابع زنده بوجود آمد از این رو توسعه پایدار با مفهوم سنتی توسعه تفاوت اساسی دارد در توسعه پایدار باید ابزارها و راهکارهایی را فراهم نمود که پاسخگوی این نازها باشد، حفاظت و توسعه، تامین نیازهای زیستی اولیه، دستیابی به عدالت اجتماعی، خودمختاری و تنوع فرهنگی و حفظ یگانگی اکولوژیکی .

توسعه به معنای جامع، به عنوان فرایند پیچیده ای که رشد کمی و کیفی تولیدات و خدمات همراه با بهبود سطح زندگی، تعدیل درآمد و زدودن فقر و محرومیت و بیکاری، تامین رفاه همگانی و رشد علمی را در یک جامعه مد نظر دارد؛ برای همکاری جوامع امری مطلوبست که برای رسیدن برنامه ریزی و تلاش می نمایند .

پایدار بدین معنا نیست که هیچ چیز تغییر ننماید همچنین به معنای مدینه فاضله ای که هیچ چیز رخ ندهد نمی باشد؛ یک جامعه پایدار در پی بقاء و بهبود مشخصه های اقتصادی، محیطی و اجتماعی یک ناحیه است تا اعضای ان بتوانند سالم، بهره ور و با لذت به ادامه حیات بپردازند .

پایداری جنبه های گوناگون دارد اول از همه نیازمند حذف فقر و محرومیت می باشد، دوم نیازمند نگهداری و بهبود منابع است که به تنهایی می توانند حذف فقر را به طور دائمی و همیشگی تضمین کنند، سوم اینکه باید مفهوم توسعه را گسترش دهیم که فقط محدود به شد اقتصادی نباشد بلکه توسعه اجتماعی و فرهنگی را هم شامل شود .

توسعه پایدار بهبود کیفیت زندگی انسانی از طریق حمایت از ظرفیت نگهداشت محیطی است . توسعه پایدار نقطه توازن و تعادل به منظور تحقق اهداف توسعه در هر یک از جنبه های محیطی، اجتماعی و اقتصادی است که در چارچوب پارادیوم های گذشته به تعرض میان هریک از ابعاد توسعه منجر می شود . توسعه پایدار توسعه ای که احتیاجات نسل حاضر را بدون آسیب رساندن به توانایی نسل های آینده در تامین نمودن نیازهای خود براورده می نماید.

توسعه پایدار به استناد تعاریف برشمرده، فرایندی است که اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جامعه را هر جا که ممکن است از طریق وضع سیاست ها و انجام دادن اقدامات لازم و عملیات حمایتی باهم تلفیق می کند و هرجا که تلفیق امکان ندارد به ایجاد رابطه مبادله بین آنها و بررسی و هماهنگی مبادله ها می پردازد.

هدف اصلی توسعه پایدار بر مفاهیمی چون ارتقاء کیفیت زندگی یعنی دخالت دادن شاخص های کیفی و اجتماعی و تامین رفاه و عدالت اجتماعی متمرکز است، و لذا توجه به مسائل اجتماعی و عدالت فضایی که بیشتر به شیوه ای سازمانی با نیازهای انسانی مواجه می شود از اهداف دراز مدت و دورنگر بوده و با نگرشی نهادی با مسائل روبرو می شود و سرانجام شرایط کیفی زندگی ساکنان را متناسب با ارزشهای جامعه در حال و آینده در نظر دارد .

توسعه پایدار بر این نکته تاکید دارد که با افزایش امکانات و بهبود وضعیت زندگی و یا استفاده از امکانات صنعتی برای ارتقاءکیفیت زندگی، محیط زیست ومنابع پایه طبیعی بدرستی حفظ گردند وازبین نروند. معمولا به توسعه ای پایدار می گویند که دارای سه بعد اجتماعی باشد:

1.  پایداری اجتماعی
2.  پایداری مشارکت محلی
3.  پایداری انسانی

پایدار اجتماعی به این معناست که تغییرات ناشی از پروژه سبب بهم ریختن امنیت اجتماعی، تخریب روابط اجتماعی سالم، ایجاد آسیب های اجتماعی، افزایش فاصله طبقاتی، اثرات نامناسب ناشی از برهم خوردن نظم اقتصادی منطقه در جهات نامطلوب و تبعیض علیه گروههای حاشیه ای و ضعیف نمی شود .

پایداری مشارکت محلی: در طرح های توسعه پایدار بایستی در کلیه مراحل ساخت، راه اندازی و نگهداری، مردم محلی را مشارکت داد در طرح های توسعه بایستی شرایط را به گونه ای برای ارتقاء مهارتهای شغلی افراد محلی فراهم کرد که مهاجت گسترده نیروی انسانی از مکانهای دیگر نیازی نباشد زیرا این مهاجرت ها باعث پیدایش مشکلات فراوان برای مهاجران و بومیان می شود.

پایداری انسانی به این معناست که نیروی انسانی مناسب برای اجرای پروژه و رسیدن به اهداف برنامه ریزی شده آن در دراز مدت در دسترس است بالاخص تضمین آنکه در دراز مدت نیروی انسانی ای وجود دارد که قادر است تغییرات فنی ایجاد شده در سطح منطقه را درک کرده و فرصت های ایجاد شده را برای اهداف توسعه بکار گیرد . بر این اساس در توسعه پایدار سه دسته هدف و بر مبنای آن سه محیط و سه بعد اصلی وجود دارد که عبارتند از: محیط های اقتصادی اجتماعی و طبیعی و ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در غالب مستندات، توسعه پایدار بر مبنای همین اهداف تعریف و ترسیم شده است .

در توسعه پایدار برنامه هایی با کارایی بالای اقتصادی در صورتی که سبب عدم تعادل هریک از ابعاد زمانی، مکانی و اجتماعی می شود و محیط زیست را مورد تهدید قرار دهد، پذیرفتنی نیست . در واقع توسعه پایدار بر پایه هشیاری انسان نسبت به خودش و نسبت به منابع طبیعی کره زمین استوار است و خواهان یک سبک زندگی پایدار برای همه انسانهاست و مخالف مصرف بیش از اندازه، اتلاف منابع و بی توجهی به نسل های آینده و قطع رابطه با گذشته است

اصول توسعه پایدار:

•  کنار گذاشتن قدر قدرتی انسان
•  اکوسیستم بسیار مهمتر از درک و تصور فعلی است
•  عدالت و برابری
•  آشتی توسعه و پایداری
•  مشارکت و وفاق
•  مردم محوری
•  برنامه های جامع، چرخه ای و تلفیقی
•  دید سیستمی و کل گرایانه
•  ساخت بر روی آنچه که وجود دارد
•  انعطاف پذری
•  استفاده عاقلانه از منابع
•  تفکر جهانی و تفکر محلی

اگر ما با این دید وسیع به توسعه بنگریم و در برنامه ریزی های صنعتی و ملی تمامی این اهداف و مقوله ها را مد نظر قرار دهیم به یک پایداری بدون هرگونه مشکل و معضل دست خواهیم یافت که رضایت عمومی در همه جوانب آن برقرار می باشد.

اگر ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی، زیست محیطی و آموزشی توسعه را در برنامه های صنعتی خود مد نظر قرار دهیم در واقع به شاخص ها و مولفه های یک زندگی خوب و باکیفیت اهمیت و کیفیت زندگی مردم را در حد مطلوبی ارتقاء داده ایم. نباید این مطلب را از یاد ببریم که رسیدن به کیفیت زندگی مطلوب می بایست از اهداف هرگونه اقدام عمرانی و توسعه ای باشد.

منبع

طاهری،حسنیه(1393)، تاثـیر اسـتقرار منطـقه ویـژه اقتصـادی انـرژی پـارس بر کیـفیت زنـدگی مـردم، پایان نامه کارشناسی ارشد،تحقیقات آموزشی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید