« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »شاخص های کیفیت زندگی
طراحی و تدوین شاخص های کیفیت زندگی یکی از راههای عملیاتی کردن مفهوم کیفیت زندگی است در سه دهه گذشته برای اندازه گیری کیفیت زندگی در مناطق مختلف دنیا تلاشهای زیادی صورت گرفته است بسیاری از محققان برای ارزیابی کیفیت زندگی نیاز به هر دو دسته از شاخص های عینی و ذهنی را یادآور شدند.
معرف های بعد ذهنی از شاخص های کیفیت زندگی: ایجاد و گسترش نهاد های محلی جدید، تقویت نهادهای محلی موجود، احساس امنیت فردی، امید به آینده، توانایی تامین نیازهای اساسی خانوار، رضایت از زندگی، احساس تعلق به اجتماع، تمایل به ماندن در روستا، رضایت از موقعیت اجتماعی و …
معرف های بعد عینی از شاخص های کیفیت زندگی: رضایت از مراکز بهداشتی، جمع آوری و دفع آب های سطحی، کیفیت بهداشت شبکه معابر، کیفیت مسیر عابر پیاده، تفاوت و پاکیزگی شهر یا روستا، کیفیت آب آشامیدنی و …
میبرگ ، چهار بعد را برای کیفیت زندگی مشخص کرده است:
- احساس رضایت از زندگی خود به طور کلی
- توانایی ذهنی برای ارزیابی رضایت بخش از زندگی فرد
- وضعیت فیزیکی،روانی،اجتماعی وسلامت هیجانی که بوسیله شخص ارجاع داده شده مشخص می شود.
- ارزیابی عینی بوسیله شخص دیگری که در زندگی شخصی فرد با کیفیت است که این تهدید کننده است.
بطور کلی اکثر متخصصان و صاحب نظران معتقدند کیفیت زندگی در این پنج بعد پذیرفته شده است:
- بعد فیزیکی
- بعد روانشناختی
- بعد اجتماعی
- بعد جسمانی
- بعد معنوی
در جدول زیر دیدگاههای مختلف در خصوص شاخص های کیفیت زندگی آورده شده است:
دیدگاههای مختلف در خصوص شاخص های کیفیت زندگی
| نام محقق | شاخص های کیفیت زندگی |
| Lui (1976) | 1- اقتصادی 2- سیاسی 3- محیطی 4- اجتماعی 5- بهداشتی و آموزشی |
| Boyer And Savageau (1981) | 1- آب و هوا 2- مسکن 3- بهداشت عمومی و محیطی 4- جنایت 5- حمل و نقل 6- آموزش 7- هنر 8- تفریح 9- اقتصاد |
| Sufian (1993) | 1- ایمنی عمومی 2- هزینه غذا 3- فضای زندگی 4- استاندارد مسکن 5- ارتباطات 6- آموزش 7- سلامت عمومی 8- صلح و آموزش 9- جریان ترافیک 10- تمیزی هوا |
| Human Dav.Index (1994) | 1- زندگی مورد انتظار 2- نرخ بی سوادی بزرگسالان 3- متوسط قدرت خرید |
| Physical Qol Index (1996) | 1- مرگ و میر کودکان 2- زندگی مورد انتظار 3- نرخ بی سوادی بزرگسالان |
| Protassenko (1997) | 1- درآمد ماهیانه هر فرد 2- توزیع درآمد 3- هزینه ماهیانه غذا |
میتوان گفت که همه شاخص ها و معیارهای اجتماعی و اقتصادی کیفیت زندگی ارزش محورند و هیچ شاخصی نمی تواند تمام عناصر مهم و بهم مرتبط که کیفیت زندگی را رقم می زند در بر گیرد حتی اگر ابزارهای جامع و کامل برای سنجش کیفیت زندگی وجود می داشت و تمام متغیر ها و مولفه ها را در بر می گرفت نمی توانست تضمینی برا تقویت احساس خوشبختی مردم و یا احساس کیفیت زندگی قلمداد شود .
شاخص های کیفیت زندگی باید ویژگیهای زیر را داشته باشند:
- به سیاستگذاران عمومی برای توسعه و ارزیابی برنامه ها در همه سطوح فردی، خانوادگی، اجتماعی، استانی، کشوری و بین المللی کمک کنند.
- بر مبنای سری های زمانی امکانات نظارت و کنترل در دوره های زمانی مختلف را داشته باشند این موضوع برای سیاست عمومی در ارزیابی اینکه برای گروههای هدف چه اوضاع و شرایطی در حال بهبود است و نیز برای پیشبینی آینده بسیار مهم است.
- دارای پایایی، اعتبار و حساسیت باشد.
- بر مبنای نظریه ای مناسب تهیه و تدوین شده باشد.
- قابل درک باشند و به ساده سازی اطلاعات پیچیده کمک کنند.
- در جامعه در حال تغییر، انعطاف پذیری داشته با شند .
با احتساب این ویژگیها شاخص های کیفیت زندگی می تواند در زمانهای مختلف دچار تغییرات زیادی گردد. چه بسا شاخصی که در یک دوره زمانی از اهمیت بالایی در کیفیت زندگی برخوردار است اما با گذشت زمان بطور کلی اهمیت خود را از دست می دهد. همچنین در مناطق جغرافیایی مختلف می تواند برای کیفیت زندگی شاخص های متفاوتی در نظر گرفته شود زیرا زندگی خوب، آرام و یا یک زندگی ایده آل از دیدگاه افراد گوناگون متفاوت است .
منبع
طاهری،حسنیه(1393)، تاثـیر اسـتقرار منطـقه ویـژه اقتصـادی انـرژی پـارس بر کیـفیت زنـدگی مـردم، پایان نامه کارشناسی ارشد،تحقیقات آموزشی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید