سیستم های ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻭ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﻣﺘﺪﺍﻭﻝ

ﺑﻄﻮﺭﻛﻠﻲ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻭ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﻛـﻪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﺶ ﺩﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪی ﻛﺮﺩ.

ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻞ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﮎﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ HS

ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﺮﺍی ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻌﺮﻓﻪﻫﺎی ﮔﻤﺮﻛﻲ ﺩﺭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی HS ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ ﺷﻮﺭﺍی ﻫﻤﻜﺎﺭی ﮔﻤﺮﻛﻲ (CCC) ﺑـﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۸۳ ﺑﺮﺍی ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻋﺮﺿﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺍﺧﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎی ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﺩﺭﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻗﻼﻡ ﺗﺠﺎﺭی ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻌﺮﻓﻪﻫﺎی ﮔﻤﺮﻛﻲ، ﺑﺮﺍی ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺗﺠﺎﺭﺕ، ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ.

ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻛﻠﻲ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺩﺭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ، ﺟﻤﻊﺁﻭﺭی ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎی ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠلی (ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﻭ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ) ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﻣﺒﻨﺎی ﻳﻜﻨﻮﺍﺧﺖ ﺟﻬﺖ ﻃﺒﻘﻪ بندی ﻛﺎﻻ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﺍﺯ ﻛﺪﻫﺎی ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﻭ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎی ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮی ﻭ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﻚ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﻛﺎﺕ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

سیستم های ﺑﺎ ﮐﺎﺭﺑﺮی ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎ

این سیستم ها ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻓﻌﺎلیت ها ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ، ﺟﻬﺖ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ سیستم ها ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑـﻪ سیستم های: CPC،SITC ،ISIC اشاره کرد.

ﺳﻴﺴﺘﻢ ISIC

ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑــﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮﺭﺍی ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ- ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺟﻬﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻠﻴﻪ ﺭﺷﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎی ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی (ISIC) ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۴۸ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎی ﻋﻀﻮ ﺗﻮﺻﻴﻪ گردید ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﻠﻲ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﺠﺪﺩ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺁﻣﺎﺭی ﺧﻮﺩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ، ﺍﺯ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ISIC ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻨﺪ.

ISICﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ، ﺩﺭ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻮﻉ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎی ﺟﻤﻌﻴﺖ، ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ، ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭﺳﻴﻊ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ (UN)، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑـﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺎﺭ (ILO)، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺍﺭﺑﺎﺭ ﻭ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯی (FAO)، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ، ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ (UNESCO) ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻴﺌﺖﻫﺎی ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﺯ ISIC ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺁﻣﺎﺭی ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.

ﺳﻴﺴﺘﻢ CPC

ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻧﻈﺎم های ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻛﻪ ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﺤﻮﺭی ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﻛﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ CPC ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺍﻳـﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺩﺍﺭﺍی ۵ ﺳﻄﺢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺧﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻭ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻣﺤﻮﺭی ﻣﺤﺼﻮﻝ (CPC) ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻲ ﺑﺮﺍی ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ، ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ. CPC ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﺷﺘﻪﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﻭ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺣﺴﺎب های ﻣﻠﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭی ﺑﺮﺍی ﻣﻮﺯﻭﻥ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

ﺳﻴﺴﺘﻢ SITC

ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ (SITC) ﺑﺮﺍی ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﭼﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﺟﻬﺖ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭی ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺗﺠﺎﺭی ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻈﺎﻡ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻛﺎﻻﻫﺎ ﺑﺮﺍی ﻛﺸﻮﺭﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩﻫﺎی ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ. ﺍﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺗﺠﺎﺭی، ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮﺭﺍی ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ – ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ SITC ﻧﺎﻡ ﮔﺬﺍﺭی ﺷﺪ. ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی، ﮔﺮﺩﺁﻭﺭی ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺎﻻﻫﺎی ﺗﺠﺎﺭی ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﺬﻳﺮی ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺁﻣﺎﺭﻫﺎی ﺗﺠﺎﺭی ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

سیستم های ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩی های ﺧﺮﻳﺪﺍﺭی ﺷﺪﻩ (OSI)

ﺍﻳﻦ سیستم ها ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻞ ﺍﻗﻼﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺎﻻ (ﺳﻤﺎﭘﻞ) ﺩﺭﺳﻄﺢ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺎﺗﻮ (NCS)

اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺁﺗﻼﻧﺘﻴﻚ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۴۹ ﺑﺮﺍی ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﺯ ﻣﻮﺟﻮﺩیﻫﺎ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ملیت های ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻛﺎﺭﻫﺎی ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺑﺮﺍی ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۵۸ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻨﻲ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻀﻮ ﻧﺎﺗﻮ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻳﻚ ﻃﺮﺡ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ FSC ﺍﻗﻼﻡ ﺭﺍ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ. ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻲ ﻃﺮﺡ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻨﻮﻉ موجودی ها ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺷﺶ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺍﻗﻼﻡ ﻣﻮﺟﻮﺩی ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮیی های ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺩﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻮﺟﻮﺩی ﻭ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﻭ … ﺷﺪ.

ﺳﻤﺎﭘﻞ

سماپل سرواژه عبارت «سیستم مدیریت اطلاعات پایه اقلام» است. ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۷۴ ﺑﺮﺍی ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻭﻛﺪﮔﺬﺍﺭی موجودی های ﺍﻧﺒﺎﺭ ﺩﺭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺳﻤﺎﭘﻞ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻛﺎﻻ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﺁﻧﻬﺎ، ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺭ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ. ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑـﺎ ﺑـﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮی ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎی ﺧﺒﺮﻩ ﺩﺭ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻭ ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﻛﺎﻻ، ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺸﺘﺮﻛﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ، ﻛﻠﻴﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﻗﻼﻡ ﻛﺎﻻ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ، ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ، ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎی ﻣﻠﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻭ ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻤﺎﭘﻞ ﺑﺎ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻭ ﺑﺴﺘﺮ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻲ، ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍی ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ.

سیستم های شماره فنی قطعه

ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﺮﺍی ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻭ ﺍﺟﺰﺍء آنها ﺩﺭ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎی ﺑﺰﺭﮒ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﻛﺪﮔﺬﺍﺭی ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎی ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯی. ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﻏﻠﺐ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺎﺷﻴﻦﺁﻻﺕ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻭ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﭼﻨﻴﻦ سیستم هاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

سيستم هاي يونيک ساز، رديابي، تسهيل فروش و خودکارسازي ضبط داده ها (بارکد و RFID)

یکی از سیستم های کدگذاری اقلام که در سطح وسیعی در ایران کاربرد یافته است، سیستم بارکدگذاری اقلام خرده فروشی است. این سیستم در سال 1374 وارد ایران شد. در آن سال برای نوین سازی نظام توزیع و تنظیم بازار احساس شد که به کدگذاری اقلام تولید داخل که در فروشگاه های زنجیره ای عرضه می شوند نیاز است. مصوبه دولت وزارت بازرگانی را مکلف کرد که این کار را به انجام برساند. وزارت بازرگانی هم با مطالعه و بررسی سیستم های موجود در دنیا، سیستم بارکدهای بین المللی موسوم بهEAN را انتخاب کرد و تشکیلات و سازمان و نمایندگی آن در ایران را ایجاد و فعال نمود.

از طرف سازمان بین المللی EAN (که از سال 2005 بهGS1 تغییر نام داد) پیش کد 626 به ایران تخصیص داده شد.ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ۱۹۹۳ ﺗﻌﺪﺍﺩ ۷۹ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ۷۳ ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻤﺎﺭﻩﮔﺬﺍﺭی ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻧﻈﺎﻡ GS1 ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ. ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴـﺰ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۷۴ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ. ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎی ﻋﻀﻮ GS1 ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ۱۰۹ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﺗﺴﻬﻴﻞﮔﺮ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻧﻴﮏ

ﻛﺪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﺎﻻ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ، ﺗﻮﺳﻂ ﺩﺍﻥ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺳﺘﺮﻳﺖ ﻳﻚ ﮔﺮﻭﻩ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﺑﺎ ۱۶۰ ﺳﺎﻝ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﺓ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ (UNDP) ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﻳﻦ ﻛﺪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ ﺭﻭﺵ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛـﻪ ﺍﻏﻠﺐ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪیﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺳﻴﺴﺘﻢ UNSPSC ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯ ـ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑـﻪ ﻛﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﺻﻠﻲ ﺁﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺍﺳﺖ ـ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻜﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺮﺍی ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﺟﺪﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.

جدول: مقایسه انواع سیستم های طبقه بندی و کد گذاری

ویژگی ها	سیستم ها
ویژگی ها	دسته اول گمرکات	دسته دوم آماریها	دسته سوم IOS	دسته چهارم N/P	دسته پنجم Barcode	دسته ششم E-Com
اثر برتنوع	کاهش/افزایش تنوع نمی دهد	کاهش/افزایش تنوع نمی دهد	تمایل به ژنریک سازی و کاهش تنوع می باشد. هرچه کاهش بیشتر باشد مطلوبتر است.	افزایش تنوع محدودیت می دهد.	شدیدا” افزایش تنوع را بدنبال دارد.	کاهش تنوع کلی
سازمانهای کاربر	سازمانهای حاکمیتی و دولتی(بویژه گمرک)	سازمانهای حاکمیتی و دولتی(بخشهای اقتصادی و برنامه و بودجه)	واحدهای نظامی و موسسات بسیار بزرگ	واحدهای تولید کننده متوسط و بزرگ	واحدهای تولیدی و خرده فروشی و فروشگاه های زنجیره ای	کلیه سازمان فروشنده و خریدار (تجارت الکترونیکی)
گستره پوشش	بین المللی	ملی و بین المللی	بنگاه	بنگاه	بنگاه های متعدد	بنگاه
نمونه کاربران	وزارت بازرگانی و گمرک جمهوری اسلامی ایران	وزارت صنایع، مرکز آمار، سازمان مدیریت، وزارت اقتصاد	ارتش آمریکا، وزرارت راه آمریکا، ارتش انگلیس و ارتش روسیه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شرکت ملی نفت ایران ، کمپانی نفت شل، شرکت صا ایران	صا ایران، صنایع دفاع، صنایع غذایی مائده	فروشگاه های زنجیره ای اتکا، رفاه، شرکت شیرین عسل، صنایع غذایی مائده	جنرال الکتریک
رویکرد	فقط طبقه بندی	فقط طبقه بندی	طبقه بندی و شناسایی کل اقلام مورد استفاده در سازمان	طبقه بندی و شناسایی محصول و اجزا	فقط شناسایی	فقط طبقه بندی