سبکها و عمده ترین مکانیسمهای دفاعی
بیست مكانيسم دفاعي در سه سطح رشدنايافته، رشديافته و روانآزرده سبك دفاعي رشديافته شامل مكانيسمهاي دفاعي والايش ، شوخطبعي، پيشاپیشنگری و فرونشاني حذف مي باشد. مكانيسمهاي مربوط به سبك دفاعي نوروتيک ؛روانآزرده؛ عبارتند از ابطال ، نوعدوستيكاذب ،آرمانيسازي و تشکلواكنشی است. سبك دفاعي رشدنيافته نيز شامل دوازده مكانيسم دفاعي ميباشد: دلیلتراشی، فرافکنی، انکار، همهکارتوانی، ناارزندهسازی، گذاربهعمل، بدنیسازی ، خیالپردازیاوتیستیک، لایهسازی، پرخاشگری منفعلانه، جابهجایی و مجزاسازی . ما آدمیان همگی گهگاه مکانیسمهای دفاعی را بهکار میبریم. با کمک مکانیسم دفاعی شرایط دشوار را از شدت میاندازیم تا اینکه بتوانیم به صورتی مستقیمتر آن موقعیت تنشزا را حل و فصل نماییم. کاربرد مکانیسمهای دفاعی فقط در صورتی حاکی از ناسازگاری است که راه و رسم عمده پاسخدهی در برابر سختیها و دشواریها بشود. یکی از تفاوتهای مکانیسمهای دفاعی با تدابیر مقابله این است که مکانیسمهای دفاعی در واقع فرایندهای ناهشیارند، حال آنکه دست زدن به تدابیر مقابله غالباً هشیارانه وآگاهانه صورت میگیرد.
بعضی از مکانیسمهای دفاعی ناهشیار به شکل افراطی میتوانند شخص را وادار به کاربرد هشیارانه تدابیر مقابله غیر انطباقی بکشاند . سبکهای دفاعی یکی از مهمترین ابعاد مطرح شده در ساختار شخصیت افراد است که با بلوغ روانشناختی، رفتارهای مرتبط با سلامت و سازگاری در ارتباط است . فروید سبک دفاعی شخصی، یعنی فراوانی استفاده از مکانیسمهای دفاعی در مقایسه با دیگران را متغیر اصلی برای شناخت شخصیت، آسیبشناسی و میزان سازشیافتگی میدانست. فرضیهای که بر اساس یافتههای پژوهشی بسیار مورد تأیید قرارگرفته است . اندروز و همکاران؛ بر اساس طبقهبندی سلسله مراتبی وایلنت در مورد مکانیزمهای دفاعی، 20 مکانیسم را به سه سبک دفاعی ؛رشدیافته ، روانآزرده و رشدنایافته تقسیم کردهاند. مکانیسمهای دفاعی رشدیافته به منظور شیوههای مواجهه انطباقی، بهنجار و کارآمد محسوب میشوند، در حالیکه مکانیسمهای دفاعی روانآزرده و رشدنایافته، شیوههای مواجههای غیرانطباقی و ناکارآمد هستند. در شرایطی که این سبکها در یک پیوستار و در امتداد یکدیگر قرار گیرند، معمولاً شکلی از سازوکارهای رشدیافته تا رشدنایافته را تشکیل میدهند .
میزان تحریف واقعیت در دفاعهای رشدنایافته و روان رنجور بیشتر از دفاعهای رشدیافته است. بنابراین هرگاه میزان تحریف شناختی یک دفاع بیشتر باشد، به دنبال آن از میزان آگاهی هشیارانه کاسته میشود و تلاش کمتری برای مقابله با تحریف شناختی انجام میشود. الگوهای تشخیصی مختلفی به بررسی ساختارهای دفاعی افراد پرداخته اند. یکی از الگوهای رایج بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی شکل گرفته، که در آن اغلب تشخیص سلامت روانشناختی افراد و اختلالات روانی بر اساس ساختارهای دفاعی تعیین می گردد. بر اساس پژوهشها و نظریهپردازیهای انجام گرفته، نقش سازوکارهای دفاعی در محافظت از فشار روانی به درک کامل بعضی از جنبههای شخصیت و آسیبشناسی رویکرد روانتحلیلی کمک بهسزایی کرده است . سازوکارهای دفاعی، فرایندهای روانشناختی خودکاری هستند که از افراد در مقابل اضطراب محافظت میکنند و آنها را از فشارهای روانی و تهدیدهای درونی و بیرونی آگاه میسازند .
مکانیسمهای دفاعی عمده از نظر فروید
- واپسرانی: بیرون راندن تکانهها یا خاطرههای پرتهدید یا بسیار دردناک از حیطه هوشیاری
- دلیل تراشی: نسبت دادن انگیزههای مطلوب اجتماعی یا منطقی، به رفتارهای خویش تا آن رفتارها معقول به نظر برسند.
- واکنش وارونه: پنهان سازی هر انگیزه معین از خویشتن، از راه زیادهروی در گرویدن به انگیزه متضاد آن
- فرافکنی: نسبت دادن ویژگیهای نامطلوب خود به دیگران به صورت افراطی
- فلسفه بافی: سعی در گسلش عاطفی از موقعیت پر تنش، از طریق مواجهه انتزاعی و توجیهی با آن
- انکار: انکار واقعیت داشتن چیزهای ناخوش
- جابه جایی: هدایت انگیزهای که امکان برآوردن آن به مجرایی دیگر وجود ندارد .
منبع
پورتقی،لیدا(1394)، طرحوارههاي ناسازگار اوليه و مكانيسمهاي دفاعي، پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاداسلامی
از فروشکاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید