رويکرد ساختاري

 اين رويکرد به جو اساسا به عنوان ويژگيها و خصوصيات وابسته به يک سازمان توجه دارد.اين ويژگي همواره با سازمان وجود داشته وازادراک اعضا سازمان مستقل است . رويکردساختاري مارا به ارتباط بين هدف ومعيارهاي ادراکي جو سازماني هدايت مي کند. گيون،اين مساله را مطرح ساخت که جو سازماني،ويژگيهاي سازمان راموردملاحظه قرار داده،سپس براساس درک صحيحي،هدف ومعياربيروني،بايدارزشيابي گردد.

پين و پاگ، تجزيه و تحليل عمده اي از اجزا ديدگاه ساختاري ارائه نموده اند که بر اين اساس، موقعيتهاي واقعي در شرايط سازماني عامل تعيين کننده نظريات، ارزشها، و ادراکات کارکنان از وقايع سازمان است. بنابراين جوهاي مختلف درابعاد مختلف ساختار سازماني مانند اندازه سازمان،درجه تمرکز در تصميم گيري، تعداد سطوح سلسله مراتب، ماهيت تکنولوژي مورد استفاده و حوزه اي که قوانين رسمي و خط مش هايي که رفتار فرد را نهي مي کند، ظاهر مي گردد.ساختار سازماني، يک جو سازماني را با خواص مستقل از خودش که اعضا سازمان آنرا دريافت مي کنند، خلق مي نمايد. يعني جو يک آشکارگر هدف در ساختار سازماني است که افراد با آن مواجه گرديده و آنرا درک و دريافت مي نمايند.

ايجاد جو سازماني در رويکرد ساختاري

مراحل فرسودگي شغلي

ديدگاه ماسلاچ:بعقيده ماسلاچ فرسودگي شغلي  سه مرحله راپشت سرمي گذارد:

مرحله اول : شخص احساس مي كند كه از نظر عاطفي فرسوده شده و احساس ندارد، از كار افتاده و چيزي ندارد كه به ديگران بدهد.

• برانگيختگي رواني
• بي حوصلگي، اضطراب مزمن، افزايش فشار خون به صورت دوره اي، دندان قروچه، بي خوابي، فراموشكاري، تپش قلب، ريتم غير معمول قلب، عدم تمركز، سردرد.

مورد دوم: شخص بيش از پيش اهمال نشان مي دهد و به وظايف خود در محيط كار حساس مي شود.

مورد سوم : حفظ و بقاي انرژي :تلاش براي جبران فشار رواني،اگر اين روشها شكست بخورند نتيجه ممكن است به اشکال زيربروز کند:

دير رفتن سر كار، تعلل و مسامحه كاري، نياز به سه روز آخر هفته، كاهش ميل جنسي، خستگي مزمن در صبح، با تاخير سر كار  حاضر شدن، بد گماني، تنفر، افزايش مصرف چاي و قهوه و نوشابه ، بي تفاوتي.

مرحله سوم: شخص به اين نتيجه مي رسد كه از نظر كاري ناموفق است و كار ديگري براي انجام دادن نداردوبه صورت زير اشکارميشود.

در ماندگي خستگي شامل حتي دو مورد از علايم زير:

افسردگي و ناراحتي مزمن، خستگي جسمي مزمن، مشكلات معده اي – روده اي مزمن، سردرد مزمن، تمايل به كناره گيري از جامعه ، تمايل به دور شدن از دوستان و كار و حتي خانواده، حتي تمايل به خودكشي.

اين مراحل معمولا پشت سر هم حادث مي شوند و هر چند اين روند مي تواند در هر مرحله اي متوقف شود.

ديدگاه پستونچي:پستونجي،مراحل رااينگونه بيان مي كند:

مرحله ما ه عسل:دراين مرحله،فرداحساسات شادمانه وسر خوشي ناشي از برخوردبا شغل جديد را تجربه مي كند.اين احساسات عبارتنداز: تهييج،اشتياق،غرورو چالش.وجوه نا مطلوب، به دو طريق ظهور پيدا مي كنند يعني : نيروي ذخيره شده براي مقابله با نيازهاي يك محيط چالش آور ، به تدريج به اتمام مي رسد و در اين مرحله  براي مقابله با فشار رواني، عادات و راهبرد هايي شكل مي گيرند كه غالبا براي مقابله با چالشهاي بعدي مفيد نيستند.

مرحله كمبود سوخت:دراين مرحله، فرد نوعي احساس زوال ، خستگي، گيجي وابهام را تجربه مي كند . نشانه هاي اين مرحله عبارتنداز:عدم رضايت شغلي، عدم كار آيي، اختلال در خواب و احساس خستگي.نتايج چنين احساساتي نيز واكنش پرخوري و اعتياداست .

مرحله نشانه مزمن:دراين مرحله،نشانه هاي مرضي فيزيولوژيكي بيشترآشكار مي شوند وفرد نيازمند توجه و كمك مي شود.نشانه هاي عادي اين مرحله عبارتنداز:فرسودگي مزمن، بيماري جسمي،خشم وافسردگي.دراين مرحله،نوعي احساس خستگي،فرسودگي وتحليل رفتگي بر فرد مستولي  مي شود .

مرحله بحران: اگر احساسات و نشانه هاي مرضي مرحله سوم براي مدتي طولاني ادامه پيدا كند، فرد وارد مرحله بحراني مي شود . در اين مرحله فرد احساس مي كند بر او ستم رفته است و تمايلات مربوط به بدبيني و شك و ترديد نسبت به خود، در او افزايش مي يابد. در اين مرحله ، ممكن است فرد دچار زخم معده ، سردرد، درد هاي مزمن پشت، فشار خون بالا و كم خوابي شود . ضمنا ممكن است اين درد ها نيز به صورت حاد ، جلوه گر شوند .

مرحله برخورد با ديوار:اين مرحله از نشانهاي فشار رواني فرسودگي شغلي با به پايان رسيدن نيروي فرد براي سازگاري با محيط كار مشخص مي شود واحتمال دارددراين مرحله،فرد شغل خود راازدست بدهد.از طرف ديگر،اين احتمال نيزوجود دارد كه با بهبود فرد در اين مرحله ، بعضي از نشانه هاي مرضي از بين بروند.امااين نشانه ها تغييرات فيزيولوژيكي ديگري را در فرد ايجاد مي كنند كه ممكن است رهايي ازآنهابه سادگي ممكن نباشد.

منبع

یزدان پناه،کیا(1393)،ارتباط سنجی ارگونومی،فرسودگی شغلی ونگرش حرفه ای معلمان،پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی مدیریت آموزشی،دانشکده ادبیات وعلوم انسانی شهیدباهنرکرمان

ازفروشگاه بوبوک دیدن نمایید