روشهای تشخیص و علایم و درمان بیماری ام اس

ازآنجا که در بیماری ام اس ، علایم بالینی می تواند بسیار متنوع ویا گاها پیچیده باشد ، تشخیص بیماری همیشه آسان نیست .تشخیص بالینی ام اس هنگامی قابل اعتماد است که بیمار سابقه حداقل دو دوره اختلال نورو لوژیک را دارا بوده وعلایم بالینی در بیمار دال بر وجود ضایعه در بیش از یک محل باشد . هیچ روش تشخیصی به تنهایی نمی تواند بیان گر این بیماری باشد وحتما لازم است قبل از اینکه این تشخیص را قطعا مطرح کنیم سایر بیماریهایی راکه می توانند علایم مشابه ام اس را ایحاد کنند کنار بگذاریم .اگر شما به دلیل بروز علایم عصبی که قابل توجیه با بیماریهای دیگر نباشد به یک پزشک عمومی مراجعه کنید در اولین بار ی که این علایم بروز می کند ودر صورتی که شدت هم نداشته باشد این احتمال وجود دارد که که مورد بررسی ویا درمان اختصاصی قرارنگیرید گرچه در مقطع دیگری از زمان علایم عصبی مجدد بروز کند در این صورت به نورولوژیست ارجاع خواهید شد . اگر نورولوژیست بر این باورباشد که شما ممکن است دچار ام اس شده باشید تعدادی از بررسی های تکمیلی برایتان درخواست خواهد کرد. روشهای تشخیص ام اس براساس نتایج موارد زیر خواهد بود :

• شرح حال ومعاینه سیستم عصبی
• تصویر برداری به روش ام آرآی از مغز ونخاع
• پتانسیل های برانگیخته
• بررسی مایع مغزی ، نخاعی
• سایر آزمایشات .

آگاه بودن نورولوژیست ، شروع بیماری ، نوع علایم ، دفعات عودعلایم وهمچنین انجام یک معاینه ی دقیق سیستم عصبی ، کمک بسیاری در تشخیص بیماری می کند .

علایم و درمان بیماری ام اس

در قرن بیست ویک با شيوع بيماري‌هايي چون سكته مغزي و ام. اس روبه‌رو بوده‌ايم و امروزه با توجه به تغيير روش زندگي شهرنشيني و عوارض ناشي از آن به ويژه عدم رعايت رژيم غذايي و فعاليت‌هاي مناسب و استرس‌هاي زندگي شهري زمينه براي بروز بيماري‌هاي مختلف از جمله بيماري‌هاي مغز و اعصاب فراهم شده است. همچنين براي كنترل بيماري‌هاي جسمي به ويژه بيماري‌هاي مغز و اعصاب فراهم‌سازي شرايط روحي و رواني و كنترل عوامل هيجاني ضروري است، چرا كه تاثير بيماري‌هاي روحي بر بيماري‌هاي جسمي دوسويه است.  بيماري‌هاي جسمي سبب بروز علايم روحي و رواني و بيماري‌هاي روحي سبب تشديد علايم بيماري‌هاي جسمي مي‌شوند.در رابطه با ام. اس بايد گفت تاري ديد ناگهاني يك‌چشم كه حداكثر تا يك روز ادامه يابد مهم‌ترين علامت بروز ام اس است و خواب‌رفتگي و سوزن‌سوزن‌ شدن اعضا از ديگر علامت‌هاي اين بيماري است. علایم بیماری ام. اس، بسته به اینكه چه منطقه ای از سیستم اعصاب مركزی گرفتار شده باشد، بسیار متغیر هستند و الگوی بیماری ام. اس از هر فردی به فرد دیگری متفاوت است. این علایم حتی در یك فرد خاص در طول سیر بیماری تغییر می كند.

علایم شایع بیماری ام اس

•  اختلالات بینایی: تاری دید، دو بینی، حركات غیر ارادی و سریع چشم و به ندرت از دست دادن كامل بینایی.
•  اختلالات تعادل: لرزش، عدم تعادل در راه رفتن، سرگیجه، ضعف و كرختی اندامها، اختلال در انجام حركات موزون.
•  سفتی عضلات
•  اختلالات حسی: گزگز و مور مور ، احساس سوزش، بی حسی و درد.
•  اختلالات تكلم: صحبت كردن آهسته و شمرده ، تغییر حالت تكلم ، كشیدن كلمات و اختلال بلع.
•  خستگی.
•  مشكلات مثانه و اختلال در اجابت مزاج، اختلالات مثانه شامل : تكرر ادرار ، فوریت در ادرار كردن، دفع ناقص مثانه یا دفع غیر ارادی.
•  اختلات اجابت مزاج شامل: یبوست و به ندرت بی اختیاری.
•  مشكلات جنسی: ناباروری، كم شدن میل جنسی.
•  حساسیت به گرما: گرما در بسیاری از موارد باعث تشدید علایم می شود.
•  اختلالات شناختی: اختلال در حافظه كوتاه مدت، اختلال در تمركز و قدرت تصمیم گیری.

باید توجه داشت که علاوه بر علایم آشکار، نشانه های پنهانی چون خستگی ، اختلالات حافظه و تمركز هم در بیمار ایجاد میشود که چندان مورد توجه اطرافیان قرار نمیگیرد. خستگي مشكل شايعي در اين بيماران است ، تقريباً همه بيماران آن را تجربه مي كنند .آماندتادين جهت درمان آن توصيه شده است . امولين ، مدافيلين و ،درايران نيست, باعث كاهش خستگي مي شوند. آنچه مهم است اينست كه بيمار بداند چه چيزي او را خسته مي كند يا بيشتر خسته مي كند .  نكته مهم اين است كه  ده  دقيقه كار كند و پنج دقيقه استراحت كند .  به هيچ وجه خودش را خسته نكند چه از لحاظ جسمي و چه از لحاظ روحي . راه سوم روش هاي توانبخشي و ورزش ها براي جلوگيري از خستگي است . راه چهارم اينكه به نحوي برنامه ريزي كند كه انرژي زيادي براي انجام كار صرف نكند .

افسردگي، در اين بيماران بسيار شايع است. استرس و هيجانات روحي در پيدايش علائم نقش دارد.  هر چند كه علت بروزشان نيست .  بيمار هميشه بايد آرام باشد ، گروه درماني بسيار مفيد است . اختلال حافظه : با مرور زمان و پيشرفت بيماري ، آتروفي قحر رخ مي دهد . INF و كوپكسان علاوه بر جلوگيري از پيشرفت ، مانع آتروفي قحر شده و آن را به تأخير مي اندازد .  بيماران ، تمركز و توجه كافي ندارند.  بخشي از اين مسئله مربوط به آتروفي قحر است .  براي تقويت حافظه روش هاي زيادي وجود دارد،اولين كار،كاهش اضطراب است واينكه توجه وتمركز خود را به آنچه مي خواهيم معطوف كنيم .

مشكلات ادراري و جنسي : در بيماري ام اس شايع است. تكرر ادرار شايع ترين مشكل ادراري است. روش هاي زيادي در درمان وجود دارد.  اكسي بوتينين در موارد خاص بكار مي رود و موثر است. جهت رفع مشكلات جنسي،روش هاي دارويي،روانشناسي و وسايلاستفاده مي شود .

لرزش: همه بيماران ام اس، لرزش را تجربه كرده اند.  اكثراً لرزش ها خوب به دارو پاسخ مي دهند.  در لرزش مخچه اي كه عمدتاً همراه عدم تعادل است ، هنوز درمان قطعي ودرستي براي آن يافت نشده است .مشكلات چشمي: دوبيني،تاري ديد، كه درمان خاص خودش را دارد.

اسپاستيسيتي يا سفتي پا: مهمترين روش درمان ريال استفاده از روش هاي كششي و ورزش هاي توانبخشي است. داروها نيز در درمان به كار مي روند . اسپاستيسيتي و سفتي پاها مي تواند باعث خستگي بيش از حد شود. ورزش، توانبخشي و تغذيه نيز از روش هاي درمان است شایعترین وجود مشخصه ام اس شامل موارد زیر است:

• معمولا زمان شروع بیماری بین سنین پانزده تاپنجاه سال است،
• فروکش کردن وتشدید بیماری، پیشرفت و شعله ور شدن  از علایم مهم وشایع است،

چون نواحی مختلفی از مغز ونخاع مسول حس وحرکت قسمت های مشخصی از بدن است لذا ضایعه عصبی به وجود امده بیانگر محلی است که ضایعه در آنجا ایجاد شده است .  مثلا وقتی در مخچه ناحیه ای حاوی میلین تخریب می شود، قسمتی از مغز که برای هماهنگ کردن حرکات است دچار مشکل می شود .  چون نشانه ها بستگی به محل ضایعه دارند لذا هرگز دوبیمارمبتلا به ام اس از نظر علایم کاملا شبیه یکدیگر نخواهند بود . در فردی ممکن است گسترش علایم ام اس به صورت اختلال خفیف در راه رفتن وبینایی باشد در حالی که فرد دیگر ممکن است از فقدان کامل حس یا حرکت رنج ببرد.  می دانیم که سرطان انواع مختلفی دارد بعضی تومورها بد خیم وبعضی دیگر نسبتا خوش خیم هستند ام اس نیز انواع مختلفی دارد برخی بیماران ام اس ممکن است بیماری سختی داشته باشند در حالی که برخی دیگر حال عمومی بسیار خوبی دارند .

روش درمان بیماری ام اس

 برای درک بهتر انواع مختلف این بیماری وتدابیر درمانی مناسب این بیماران را می توان به چند گروه طبقه بندی کرد.

• عود کننده , فروکش کننده : این نوع از ام اس با حمله حادی که بطور کامل بهبود می یابد ویا فقط با بعضی از علایم ونشانه های نورولوژیک که آنها نیز نهایتا بهبود می یابند مشخص می شود .  در فواصل بین عود ها بیماری پیشرفت نمی کند وبیمار حالتی طبیعی دارد .
• پیشرونده اولیه: بیماری با ناتوانی پیشرونده بدون دورههای بهبودی وگاهی با پیشرفت تدریجی مشخص می شود .
• پیشرونده ثانویه: بیماری با یک دوره عود کننده ,فروکش کننده شروع می شود وسپس وارد پیشرونده می شود در برخی حتی ممکن است بهبودی وتسکین کوچکی هم ایجاد شود .
• پیشرونده , عود کننده: این شکل از ام اس از آغاز به شکل پیشرونده است و شعله ور شدن یا عود نیز در آن دیده می شود.

احتمال بهبودی یا فروکش کردن بیماری نیز وجود دارد این حالت بیشتر در بیمارانی دیده می شود که شروع بیماری بعد از چهل سالگی اتفاق می افتد.  دو موضوع را همیشه باید در نظر داشت اول اینکه پژوهش های بسیاری نشان داده اند. بیش از 2/3درصد افرادی که ام اس دارند بیست سال بعد از تشخیص هنوز روی پای خود هستند. دوم اینکه حتی افرادی که به نوع پیشرونده گرفتار شده اند بالاخره بیماری آنها در نقطه ای ممکن است متوقف شود هدف درمان توقف پیشرفت بیماری در زودترین زمان ممکن است. سیستم ایمنی از سلولهای مختلف که عمل حفاظت از بدن را بر عهده دارد ساخته شده اند. این سلولها در قسمت های مختلف بدن ساخته وذخیره  می شوند وشمار زیادی از مواد تعدیل کننده سیستم ایمنی را می سازند. ترکیب سلولها وموادی که ممکن است تشکیل شوند بسیار متنوع است و این موضوع به پیچیدگی سیستم ایمنی می افزاید .

تعدادی از این سلولها در مغز استخوان ساخته می شوند و به سلول بی معروف اند. برخی دیگر در غده تیموس ولوزه ها ساخته می شونند که سلول T نام دارد ، این سلولها با یکدیگر ارتباط داشته وکار همدیگر را تنظیم می کند.گروهی از این سلولها که سلولهای تی سرکوبگر نام  دارند وظیفه سرکوب سیستم ایمنی را بر عهده دارند وگروهی دیگر سلول های کمک کننده نامیده می شونند. مارکو فاژ ها از سلولهای هستند که در سیستم ایمنی وجود دارند وهدف را برای انهدام آماده می کنند. هر کدام از این سلولها عملکرد اختصاصی مهمی دارند ومجموع این عملکرد واکنش ایمنی نامیده می شود . این واکنش ها منجی زندگی هستند اما گاهی باعث کاهش عملکرد سیستم ایمنی ومشکل خود ایمنی می شونند. به نظر می رسد در ام اس نیز چنین اتفاقاتی می افتد به این خاطر شبیه به یک بیماری خود ایمنی است ، عوامل مختلفی سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار می دهند از قبیل مواجه با مواد خارجی ،استرس وسبک زندگی ، یک ویروس ممکن است سیستمی را خاموش کنددر حالی که دیگری ممکن است سیستم را روشن نماید .

 اگر چه خود ام اس بیماری ارثی نیست ولی ممکن است فاکتور های ارثی در فرد مستعد زمینه بروز یا پیشرفت بیماری را مهیا سازد. تقریبا ده تابیست  درصد بیماران در خانواده شان ام اس دارند ، اما تعدادافرادی که صرفا در اثر شانس مبتلا به ام اس می شوند به مراتب بیشتر است. احتمال ابتلا به ام اس در نزدیکان فرد مبتلا به ام اس دو درصد است. اگر یکی از والدین ام اس داشته باشد احتمال اینکه دختر بیماری را بگیرد چهار درصد است در حالی که شانس فرزند پسر دو درصد است. اگر چه این اعداد کوچکند ولی بیشتر از حد انتظار هستند. ام اس یک بیماری چند عاملی است واین عوامل باید در یک سیر وتعاقب خاص وجود داشته باشد تا بیماری ایجاد شود به احتمال زیاد این امکان وجود دارد که ویروس ها در تحریک سیستم ایمنی نقش داشته باشد ومنجر به ایجاد ام اس در افراد مستعد شوند . به این دلیل اغلب تحقیقات برای جستجوی یک ویروس القاء کننده ام اس اختصاص پیداکرده است. استراتژی تحقیق در مورد سیستم ایمنی بسیار مختلف است، زیرا واقعا مشخص نیست که در کجای سیستم ایمنی روندی غیر طبیعی اتفاق افتاده است. برخی محققین در حال ساخت مواد بلوک کننده آنتی بادها از پروتین ها می باشند  برخی دیگر روی اصلاح عملکرد سلولهایT کار می کنند.کار آزمایی های بالینی انجام شده عمدتا دررابطه با از بین بردن سلولهای Tبا شیمی درمانی ، برداشتن این سلول ها با لنفوسیستوفرز وریشه کن کردن آنها با پرتودرمانی است همه این تحقیقات در جهت اصلاح سیستم ایمنی بیمار است .

 به جز تخریب میلین در سیستم عصبی مرکزی به نظر می اید که ام اس مناطق دیگری از بدن را درگیر می کند .  بنابر این بیماران ام اس نسبتا سالم هستند طول عمر طبیعی دارند ومشکلات عمده ای در دیگر سیستم ها ودستگاههای بدن ندارند . به هر حال پژوهش های بسیاری در زمینه بررسی علل ، عوامل زمینه ساز وفعال کننده بیماری وراهکارهای درمانی ام اس در حال انجام است ، یکی از نکات مهم وبارز آن مشخص شدن این نکته است که تخریب رشته های عصبی ؛ اکسون ها  وکوچک شدن واتروفی نسج عصبی از ابتدای بیماری وشروع التهاب آغاز می شود واگر جلوی این پدیده گرفته نشود ممکن است برای درمان بیماری زمان بحرانی ومهم از دست بدهیم .

بیشتر بیماران در سنین بیست تاچهل  سال متوجه علائم بیماری ام اس می شوند. نوع این علائم و چگونگی پیشرفت آنها نیز بستگی به محل پلاکها در دستگاه عصبی مرکزی بیمار دارد. بعضی از بیماران دچار تاری دید و یا دیددوگانه  می شوند.  همچنین علائمی مثل کرختی و سوزن سوزن شدن صورت، دستها و پاها، بدن، اختلال تعادل ، لرز گیجی، اختلال در بلع و یا اختلال در صحبت کردن، از بین رفتن کنترل مثانه هم در بیماری ام اس مشاهده می شود، این بیماری دارای مرحله علامتدار و فعال و مرحله نهفته می باشد. امروزه ترکیب درمان داروئی و درمان فیزیکی برای کاهش علائم و یا حتی به مرحله نهفته بردن بیماری توصیه می شود.  درمان بیماری ام اس توسط یک تیم شامل متخصص مغز و اعصاب و متخصص درمان فیزیکی انجام می گیرد. استفاده از داروهای استروئیدی مثل متیل پردنیزون و پردنیزون برای تخفیف علائم بیماری مفید می باشند البته اگر در یک دوره کوتاه مدت مصرف شوند..استروئیدها همچنین می توانند به بهبود اشکالات بینائی در این بیماران کمک کنند.

سایر داروها مثل : بتا اینترفرون، و گلاتیامر، هم می توانند تعداد حمله های حاد بیماری را کاهش دهند.  داروهای اخیر که تزریقی هستند باعث جلوگیری از حمله سیستم ایمنی به پوشش اعصاب میلین می شوند.  سایر داروها هم ممکن است برای رفع علائم همراه بیماری مثل افسردگی، مشکلات ادراری و یا اسپاسم عضلات مورد استفاده قرار گیرند. اسپاسم عضلات بخوبی به تزریق ،سم بوتولینوم  پاسخ می دهد که با رفع اسپاسم، درد ناشی از آن نیز بر طرف می شود. بیماران با مشکلات شدید مثانه ممکن است برای تخلیه ادرار خود به نصب لوله ادارای نیاز پیدا کنند.  درمانهای فیزیکی و شغلی نیز به بیمار کمک می کندکه محدوده حرکات خود، قدرت عضلات و انعطاف پذیری آنها را حفظ کنند و همچنین تکنیک هایی را برای جبران اختلال هماهنگی بین حرکات در تعادل را بیاموزند تا بتواند علیرغم ناتوانائی هائی که دچار آن شده اند، کارکرد خود را حفظ و به شغل خود ادامه دهند.  برای رفع خستگی نیز علاوه بر بعضی از داروها، تنظیم روش زندگی خود برای قرار دادن دوره های مکرری از زمان جهت استراحت و تجدید قوا می تواند مفید باشد. کسانی که در مبارزه با ام اس موفق هستند که با آن کنار بیایند و روحیه خود را نبازند.

  جیمی هگال، برنده مدال برنز اسکی  که مبتلا به ام اس بود، درشرح حال خود گفت:  من ام اس دارم اما ام اس مرا ندارد! طبق تحقیقات به عمل آمده بیماری ام اس بیشتر در افرادی بروز می کند که شخصیت خاصی دارند. چنین افرادی انسان های مسئولیت پذیر و حساسی اند که هنگام بروز ناملایمات خودخوری می کنند. فرد مبتلا به ام اس که چنین شخصیتی دارد، باید تغییر نگرش داده و خودخوری را کنار گذارد.  نمونه های بسیاری از افراد وجود داشتند که با تغییر نگرش توانستند به حد سلامت کامل برسند.  ریچارد بی کرافت،  یک بیمار مبتلا به ام اس بود که بیماری او با لنگیدن آغاز اما کم کم به فلج کامل دست ها و پاها منجر شداو تسلیم نشد و با تغییر روحیه و انجام تمرینات حتی قهرمان دوچرخه سواری معلولان شد.

درمان بیماری ام اس با کاردرمانی

 اگرچه بیماری مولتیپل اسکلروزیساغلب در گروه سنی بیست تا چهل سال دیده می‌شود در افراد با دامنه سنی دو تاهشتاد سال قابل تشخیص است.  بین 4/0تا 7/5درصد از کل موارد ‌ام‌اس در کودکان دیده می‌شود. ام‌اس هنگامی در بدن ظاهر می‌شود که گلبول‌های سفید که نقش دفاعی در بدن دارند به میلین که حفاظتی برای رشته‌های عصبی است، حمله می‌کنند و هر‌بار که این گلبول‌ها به رشته‌های اعصاب مربوط به یکی از اندام‌های بدن حمله کنند، آن اندام دچار مشکل می‌شود. طبق مطالعات انجام شده معمولا دو گروه از اشخاص بیشتر در معرض بیماری ام اس هستند: گروه اول: این نوع افراد عموما اشخاصی هستند فوق‌العاده حساس, زودرنج و عصبی و با کمترین ناملایمات از حالت عادی خارج شده و تعادل خود را از دست می‌دهند و ساعت‌ها فکر خود را مشغول کرده و به‌خود و دیگران پیله می‌کنند. گروه دوم: افرادی هستند که از نظر ژنتیک دارای طبع سردی بوده و مدام از غذاهای سردی بخش ، غذاهایی با pH اسیدی  به حد وفور استفاده می‌کنند و علاقه زیادی به خوردن ترشی، سرکه، تمبر هندی،‌ ماست،‌ قره‌قروت و مانند آنها دارند. تا به امروز درمان قطعي براي ام اس پيدا نشده است اما خوشبختانه داروهايي در جهت درمان فاز حاد بيماري و کنترل محورهاي بصري و پيشگيري از روند پيشرفت بيماري در دسترس است.

درواقع بايد به روند درمان بيماري ام اس خوشبينانه نگاه کرد زيرا اين بيماري در هر فرد پاسخ خاص خود را دارد.  پاسخ به درمان در برخي ها بسيار خوب است و براي سال ها علايمي ندارند.  علاوه براين داروهاي جديدي در جهت کنترل بيماري در دست ساخت است و هر روز تحقيقات زيادي در جهت پيدا کردن علت و درمان قطعي انجام مي شود.  از آنجايي که علت بيماري مشخص نيست، نمي توان از ايجاد آن پيشگيري کرد. اما با تشخيص به موقع ام اس و استفاده از درمان هاي موجود مي توان بيماري را تحت کنترل درآورد. بيماري ام اس علل مختلفي دارد و تحت تاثير ساختار بيولوژي و استعداد فردي ايجاد مي شود.  اما يکي از عوامل مهم در بروز علايم و ايجاد حمله اول بيماري و سير پيش رونده، استرس است.  بنابراين مي توان گفت بهداشت زندگي در بيماري ام اس نقش مهمي دارد.  ورزش نيز شامل اين مبحث مي شود. ورزش به تنهايي يکي از عوامل کنترل استرس به شمار مي آيد و باعث تقويت و تنظيم سيستم ايمني بدن مي شود. براي مثال بيماراني که دچار ام اس پيشرفته هستند و اختلال حرکتي و تعادلي دارند بايد از ورزش هاي خاص و توانبخشي ، فيزيوتراپي  استفاده کنند .

  همچنين به ساير بيماران مبتلابه ام اس توصيه مي شود که به طور مرتب ورزش هاي هوازي و تمرکزي انجام دهند. محدوديت در فعاليت هاي کاري مبتلايان به ام اس بستگي به نوع بيماري دارد.  حتي برخي از بيماران بايد شغل، محل کار و ميزان ساعات کاري خود را تغيير دهند و در موارد پيشرفته بيماري توصيه مي شود که فرد از کارکردن صرف نظر کند.  علاوه براين استفاده از آب گرم، حمام گرم، بخار، سونا و جکوزي مي تواند احتمال عود يا تشديد علايم بيماري را بيشتر کند.  در مورد موضوع ازدواج مبتلايان به اين بيماري بايد گفت که مبتلايان به ام اس نيز مي توانند مانند افراد عادي ازدواج کنند و صاحب فرزند شوند. البته اين موضوع بستگي به شدت و نوع بيماري ام اس دارد و بايد درمورد هر بيمار جداگانه تصميم گرفت .

رژیم غذایی وتغذیه

نقش رژیم غذایی در افراد مبتلا به ام اس در کمک به کنترل علایم ام اس تا پیشگیری از پیشرفت بیماری بسیار مهم است . خوب خوردن نقش بسیار مهمی در افراد مبتلا به ام اس دارد . زمانی که علایم بیماری ام اس تغیر می کند . بعضی علایم می تواند سلامتی فرد را تحت تاثیر قرار دهند . ارتباط بین رژیم غذایی در کنترل برخی علایم بیماری ام اس وحفظ سلامتی افراد ثابت شده است .بسیاری از رژیم های غذایی که ادعا می شود برای ام اس مفید هستند عملا سودی ندارند وحتی رعایت دقیق برخی از این رژیم ها ، علیرغم اینکه نیازی به آنها وجود ندارد استرس زاست .

برخی از آنها نیز ممکن است خطرناک باشند ، بویژه آنهاییکه به عنوان مکمل افزودنی غذایی بکار می روند چون برخی مواد غذایی اگر به مقادیر زیاد خورده شوند ممکن است اثرات جانبی جدی داشته باشند . در ضمن در برخی بسته های غذایی یا گیاهی نیز مواد سمی یافت شده است .اگر تغیر در عادات رژیم غذایی لازم باشد باید تداوم داشته باشد واصول علمی آن رعایت شود .بیمار بايد تعادل رژيم غذايي  داشته باشد تا بتواند انرژي خود را تأمين كند و افزايش وزن نامعمول پيدا نكند .مصرف روغن هاي مايع غيراشباع مانند روغن آفتابگردان ، مايع و زيتون براي بيمار مفيد است ولي قطعي نيست.رژيم غذايي حاوي ميوه جات ،سبزيجات تازه ،ويتامين ها ، مايعات مناسب سه تاچهار ليتر در روز ، بعلت داشتن مواد آنتي اكسيدان توصيه مي شود.استفاده از درمان هاي جايگزين توصيه نمي شود تغذيه در مالتيپل اسكلروزيس سلامتي بمقدار زيادي به آنچه كه شما روزانه مي خوريد بستگي دارد . خوب خوردن ضرورت براي همه است ، اما مخصوصاً براي افراد مبتلا به ام اس مهم است.

 واضح ترين مورد پيشنهاد شده در هرم افزايش در مصرف نشاسته و كاهش درمصرف مواد پروتئيني مي باشد. منظور از تغيير اين است كه شما گوشت كمتري بخوريد مخصوصاً گوشت قرمز و بيشتر نان ، برنج و مواد نشاسته اي مصرف كنيد. همه انواع حبوبات از گندم ، جو دو سر ، جو و گندم سياه بايد به رژيم غذايي شما اضافه شود. چونكه تمام غلات سبوسدار ، حبوبات ، نان ها و برنج داراي فيبر ، ويتامين ها و مواد معدني بيشتر از محصولات سفيد ،بدون سبوس مي باشند و مصرف آنها صرفنظر از تمام صحبت هايي كه در مورد مواد نشاسته اي وجود دارد از جمله اينكه چاق كننده هستند، براي شما بهتر است از مواد نشاسته اي استفاده كنيد .

 راهنمای رژیم غذایی:

•  غذاهای متنوع بخورید
•  پرهیز از مصرف زیاد چربی وکلسترول
•  کاهش مصرف قندهای ساده
•  از مصرف سدیم زیاد پرهیز کنید .

استفاده از یک رژیم غذایی سالم و صحیح در بیماران مبتلا به ام اس از سایر افراد اهمیت بیشتری دارد. رژیم غذایی مناسب به ویژه اگر در مراحل ابتدایی بیماری شروع شود باعث کند شدن سیر بیماری و کاهش میزان ناتوانی کلی در دراز مدت می‌شود.همچنین این بیماران به علت کم تحرکی ناشی از بیماری و استفاده از کورتون مستعدپوکی استخوان هستند و با یک رژیم غذایی مناسب می‌توان از پوکی استخوان جلوگیری نمود . تحقیقات حاکی از این واقعیت است که اکثر بیماران ام اس طی بیماری دچار کاهش یا افزایش غیر طبیعی وزن می‌شوند که هر دوی این حالات بر روی وضعیت بیمار اثر منفی دارد. با پیروی از تغذیه صحیح می‌توان وزن بیمار را درحد مطلوب حفظ کرد. دیگر اینکه تغذیه سالم از دو عارضه شایع و مهم ام اس یعنی یبوست و عفونت‌های ادراری پیشگیری می‌کند. از سوی دیگر با تغذیه سالم می‌توان عوارض داروهای مصرفی متعددی را که بیماران ناگزیر از مصرف آن هستند ، به حداقل رساند.

مواد غذایی مفید برای بیماران ام اس بنا به گفته دکتر مهرداد حلوایی متخصص فیزیولوژی، از این قرار است: امگا ۳ و امگا۶، انواع ماهی به‌خصوص ماهی ساردین و سالمون و سایر منابع غذایی آن نظیر روغن سویا و کانولا، جوانه گندم ، گردو، روغن تخم کتان، سبزیجات برگ سبز و روغن کبد ماهی، میوه‌ها و سبزی‌های تازه و تمیز که برگ آن‌ها سبز پررنگ است، آب تازه و تصفیه شده، چای‌های گیاهی به جای چای معمولی و آب میوه رقیق شده.   امروز بیش از هر زمان دیگری نقش مسلم عادت ها والگوهای تغذیه ای در بروز ، پیشگیری ودرمان بیماری ها مشخص شده است.نقش تغذیه را می توان به دو عملکرد اساسی تقسیم بندی کرد نخست انکه کمبود مواد مغذی زمینه را برای بروز انواع مختلف بیماری ها مستعد می کند .دوم آنکه بسیاری از بیماری های مختلف می توانند کمبود مواد مغذی را بدنبال داشته باشند .

اختلالات روانی به دودسته عمده تقسیم می شوند . دسته ای که اختلالات محوری نوع یک  نام دارد و اغلب بدون دارو بهبود نمی یابند و دسته دوم اختلالات محوری نوع دو  یا اختلالات شخصیتی هستند که در اصل رفتاری اند اختلالات روانی شامل تغیر عملکرد مغز یا سیستم عصبی مرکزی است . اختلالات محوری نوع یک بیشتر شامل افسردگی ، اضطراب ، وسواس ، اختلال دوقطبی ، اختلال بیش فعالی ، کم توجهی ، شیزوفرنی ، واسترس پس از تروما وهمچنین اختلالات خوردن :بی اشتهایی عصبی ، پر خوری عصبی ، پر خوری افراطی  است، اما اختلال محوری نوع دو یا اختلالات شخصیتی عبارتند از : رفتارهای ضد اجتماعی ، خودستایی ، ظاهر سازی ، انزوا و. . . . که برای بهبود این علایم روان درمانی مورد نیاز است . گاهی این دو اختلال کنار هم دیده می شوند .یکی از مهمترین نقش ها ی تغذیه در سلامت روان ، حفظ ساختار وعملکرد نورون ها ومراکز مغزی هماهنگ کننده ارتباط درون بدن با محیط اطراف است . در میان روش های درمانی موجود از جمله دارودرمانی ، نقش رژیم درمانی نیز پر رنگ است .

اگرچه رژیم ها ودرمانهای غذایی زیادی برای ام اس توصیه شده است ، اماشواهد علمی قاطعی از اثرات درمان غذایی برای انواع ام اس وجود ندارد.  بسیاری از رژیمهای غذایی که ادعا می شود برای ام اس مفید هستند عملا سودی ندارند وحتی رعایت دقیق برخی از این رژیم ها ، علیرغم اینکه نیازی به انها وجود ندارد استرس زاست .برخی از آنها نیز ممکن است خطرناک باشند ، به ویژه آنهاییکه به عنوان مکمل افزودنی غذایی بکار می روند چون برخی مواد غذایی اگر به مقادیر زیاد خورده شوند ممکن است اثرات جانبی جدی داشته باشند در ضمن برخی بسته های غذایی یا گیاهی نیز مواد سمی یافت شده است .  غذاهای رژیمی وبرنامه های خاص غذایی اغلب بسیار گران وطاقت فرسا نیز هستند . اجرای یک رژیم غذایی قابل اجرا ومنطقی خیلی مشکل نیست . به خاطر داشته باشید که اگر چه شواهدی برای رژیمها ودرمانهای غذایی در درمان ام اس وجود ندارد ، برخی مطالعات نشان می دهد که رژیمهای غذایی معقول اثری سودمند بر بسیاری جنبه های دیگر سلامتی دارد .

ویتامین D و بیماری ام اس

کمبود اين ويتامين منجر به شکستگي استخوان ها مي شود که اين شکستگي در بيماران ام اس  بسيار ديده مي شود. تحقيقات نشان داده است که کمبود اين ويتامين موجب تشديد و بدتر شدن علائم بيماري ام اس مي گردد، درحالي که دادن مکمل به اين بيماران، منجر به کاهش علائم بيماري مي شود.  ويتامين( د) با عنصر کلسيم جذب مي شود و از شکستگي استخوان جلوگيري مي کند و تورم و التهاب را کم مي کند. اين ويتامين، محلول در چربي مي باشد.  منابع غذايي اين ويتامين عبارت است از: تخم مرغ، جگر و ماهي هاي چرب مانند ساردين، سالمون و تن.  اما مهم ترين منبع تامين اين ويتامين، تابش مستقيم نور خورشيد بر پوست بدن است. افزايش مصرف ويتامين (د) موجب افزايش فشار خون، تهوع و استفراغ، خستگي و تخريب کليه ها مي شود. مکمل اين ويتامين براي بيماران کليوي، سارکوئيدوزي و افرادي که ميزان کلسيم خونشان بالا است، تجويز نمي شود. پژوهشگران معتقدند مصرف ویتامین (د) نه تنها باعث پیشگیری از بیماری ام اس می‌شود،‌ بلکه علایم آن را نیز تخفیف می‌دهد.

 محققان تغذیه اعلام کردند تجویز شکل فعال ویتامین( د) به موشهای مبتلا به بیماری شبیه ام اس نه تنها باعث پیشگیری از بیماری گردید بلکه باعث تخفیف علایم ام اس در آنها نیز شد. بر اساس مطالعات جدید  همچنین حفظ سطح خونی مناسب ویتامین( د) در بیماران مبتلا به ام اس از سرکوب فعالیت بیماری اهمیت دارد و در پیشگیری از عوارض کمبود ویتامین( د) همچون پوکی استخوان و در پی آن شکستگی نیز موثر است. بر اساس مطالعات قبلی هم مشاهده شده بود که شیوع بیماری ام اس در مناطقی که کمبود ویتامین (د) وجود دارد، بالاتر است، علت این بیماری رسوب نوعی پروتئین در بخشهایی از مغز است. اما عامل دقیق این رسوب‌گذاری هنوز دقیقا دانسته نشده است ، گمان می رود این بیماری با این آنتی ژنها در ارتباط باشد. بر این اساس یک ژن فرضی برای این بیماری در نظر گرفته شده است که MSSGنامیده می‌شود. همچنین به تازگی مشخص شده است که جهش در ژن PTPRC ،که بر روی کروموزوم1، قرار دارد، نیز در بروز ام اس نقش دارد. پروتئینPTPRC یا CD45 یک رسپتور غشایی است که در غشاء همه سلولهای خونی، بجز گلبولهای قرمز بالغ، وجود دارد. این رسپتور، نقش تیروزین فسفاتازی دارد ودر غیر فعال کردن JAK-کیناز، نقش دارد.

نور خورشید در پیشگیری از بروز بیماری ام‌اس یا کنترل آن موثر است.  به گفته پزشکان علاوه بر افزایش ویتامین(د) بدن بر اثر نور آفتاب، بخش مادون قرمز نور خورشید نیز موجب کاهش حملات ام اس می‌شود. بخش تشعشعات مادون قرمز نور خورشید، بدن را به تولید ویتامین دی ترغیب می‌کند و این ویتامین به همراه تشعشع مادون قرمز با هم می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تنظیم کنند و روند بیماری را کندتر کنند. محققان در یک آزمایش موش‌هایی را که مستعد ابتلا به ام‌اس بودند به مدت یک هفته در معرض اشعه مادون قرمز قرار دادند. آنها دریافتند تماس با این اشعه اگرچه تعداد موش‌های مبتلا به بیماری شبه ام اس را کاهش نداد اما علائم این بیماری را در آن ها، به ویژه موش هایی که هر روز در معرض تشعشع قرار می‌گرفتند، کاهش داد، نقش احتمالی تشعشع آفتاب وپرتو های فرابنفش ودر نتیجه ویتامین (د) به مدت نیم قرن مطالعه شده و بررسیها وآزمایشات اولیه وجود ارتباط واقعی میان ویتامین( د) خطر ابتلا به ام اس وفعالیت بیماری ام.اس را تایید می کند.

داروو نقش درمان مکمل در کنترل ام.  اس

داروهایی که برای درمان علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری ام اس استفاده می‌شوند تنها نوع درمان ام اس نیستند و در بسیاری از بیماران همچنین به فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و مشاوره روانپزشکی نیاز است. فیزیوتراپی برای به دست آوردن عملکرد اولیه عضلات بسیار موثر است.  کاردرمانی به بیمار کمک می‌کند مشکلات موجود در انجام کارهای روزمره اش را به نحو مناسبی اصلاح نماید.  مشاوره روانپزشک نیز باعث می‌شود اشکال درکنار آمدن با بیماری‌هایی مثل ام اس که اغلب در ابتدای راه منجر به بروز افسردگی و سایر اختلالات روانی می‌شود، رفع شده و بیمار بتواند با استفاده از مشاوره و دارو به زندگی عادی بازگردد. ماساژ درمانی نیز یکی از درمان‌های جایگزین است که به کاهش اضطراب و سیر پیشرفت بیماری ام اس کمک می‌کند.  ماساژ درمانی یکی از قدیمی‌ترین و آسان ترین روش‌های درمانی است که با تقویت گردش خون، سیستم ایمنی و احساس آرامش بر فشار خون، سیستم گوارشی، پوست و عضلات تاثیر دارد.

داروهای متداول مصرفی در ‌ام‌اس

در درمان این بیماری از چند سری دارو استفاده می‌شود، اگرچه هنوز هیچ‌کدام موفق به درمان قطعی نشده‌اند، ولی در کند کردن روند بیماری مؤثر بوده و به فرد مبتلا کمک می‌کنند تا با علائم و مشکلات بیماری راحت‌تر کنار بیاید. کورتیکواستروییدها و اینترفرون‌ها ؛ بتااینترفرون  ازجمله داروهایی هستند که در مراحل حاد بیماری و برای به تأخیر انداختن عود مجدد آن کاربرد دارند.  در مراحل شدیدتر، گاهی از داروهای شیمی‌درمانی نیز استفاده می‌شود. داروهاي نام برده شده در زير داروهاي رايجي است كه براي تخفيف بيماري ام اس در دنيا بكار ميرود. اينكه كدام دارو براي چه كساني مناسب است بطور كامل در حيطه نظر پزشك متخصص معالج است .

نوانترون:نوانترون دارويي است كه براي درمان ام اس پيشرونده ,حاد ؛ ثانويه ,عود كننده پيشرونده , يا ام اس عود كننده فروكش كننده كه به مرور بدتر ميشود.  بكار ميرود .  اين دارو براي درمان ام اس پيشرونده اوليه بكار برده نمي شود.  اشخاصي كه از نوانترون استفاده ميكنند عود بيماري كمتري را خواهند داشت و به مدت بيشتري ميتوانند تحرك داشته باشند.  نوانترون بوسيله سرم در رگ دست تزريق ميشود و هر سه ماه يكبار تزريق صورت ميگيرد براي مدت دو تا سه سال يعني هشت تادوازده  دوز اگر چه با توجه به وضعيت بيمار تعداد دوزها ميتواند تغيير كند.

آونكس:آونكس نوعي اينترفرون بتا مي باشد.  اينترفرونها پروتئيني هستند كه بطور طبيعي در بدن توليد ميشوند تا با عفونتهاي ويروسي در بدن مبارزه كنند ضمنا به تنظيم سيستم ايمني كمك ميكنند.  آونكس از گروه مشابه اسيد آمينه است كه, مشابه بلوكهاي پروتئين ساخته شده بوسيله بدن هستند.  تصور ميشود ام اس بيماريي است كه در آن سيستم ايمني بدن عليه ميلين ؛ عايق پوشاننده فيبرهاي عصب  واكنش نشان ميدهد و آنرا تخريب ميكند.  اعتقاد بر اين است كه آونكس واكنش سيستم ايمني بدن را تنظيم كرده باعث كاهش حمله عليه ميلين ميشود .

 بتاسرون: اينترفرون بتا – 1 ب ؛  ساخته شده از پروتئين خشك , استريل و تصفيه شده , بوسيله تكنيكهاي نوتركيب DNA ايجاد و براي تزريق آماده شده است.  اينترفرون بتا-1 بوسيله تخمير باكتري يايي  كه داراي خصوصيت ژنتيكي پلاسمين مهندسي شده و حاوي ژن؛   اينترفرون بتا   است. ژن محلي از فيبروبلاست انساني بدست آمده و به گونه اي اصلاح شده تا جايگزين اسيد امينه طبيعي براي پس ماند سيستئين در position 17 شود.

ربيف:  اينترفرون بتا-1 a ؛  بوسيله فرآيند تكنولوژي زيستي كه آن را شبيه اينترفرون بتا 1 طبيعي كه در بدن يافت ميشود ساخته مي شود.  اينترفرونها پروتئين هايي هستند كه بطور طبيعي در بدن بوجود مي آيند و داراي پروتئين ضد ويروس هستند كه به هدايت سيستم ايمني كمك ميكند .

روش‌های درمانی غیردارویی و مؤثر

غیر از دارو درمانی، از روش‌ها و راهکارهای دیگری نیز جهت کمک به درمان ‌ام‌اس استفاده می‌شود.  یکی از این روش‌ها کاردرمانی صحیح و مؤثر است که باید حتما توسط افراد متخصص در این زمینه، صورت گیرد تا عضلات بیمار مجددا توان و قدرت خود را مانند قبل از حمله و عود علائم بیماری به‌دست آورند.  از آنجا که استرس‌ها و فشارهای عصبی در ایجاد و عود بیماری تأثیرگذار هستند، برای کنترل علائم و کمک به بهبود شرایط بیمار، استفاده از مشاوره‌های کاردرمانی به جهت پیشگیری از افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روانی در افراد مبتلا، بسیار مؤثر است.  یکی از علائم و مشکلات بیماران مبتلا به ‌ام‌اس احساس خستگی در طول روز و خصوصا در هنگام انجام تمرینات توانبخشی است به‌طوری که  شصت تاهشتاد درصد بیماران ‌ام‌اس از این مشکل رنج می‌برند و این مشکل یکی از دلایل ارجاع بیماران ‌ام‌اس به کاردرمانی است؛ چرا که وقتی خسته می‌شوند علائم بیماری آنها شدیدتر می‌شود.  این نوع خستگی می‌تواند از کم تا شدید متغیر باشد و غالبا در بعد از ظهر شدیدتر است که البته میزان خستگی با میزان دمای بدن نیز مرتبط است و با آن رابطه‌ای مستقیم دارد. جهت جلوگیری از آن باید زیرنظر متخصص کاردرمانی تمریناتی انجام شود .

اهداف کاردرمانی دربیماران ام اس

• کسب حداکثر استقلال ممکن در انجام کارهای روزانه زندگی
•  اجرای برنامه‌های فیزیکی، حرفه‌ای، تفریحی یا اوقات فراغت
•  کاهش ناتوانی حاد و مزمن در مراحل مختلف بیماری
•  آموزش خانواده و افراد مراقب و افزایش آگاهی مبنی بر تأمین امنیت بیمار و خانواده
•  کاهش عوارض ثانویه اختلالات
•  افزایش قدرت، تحمل و تحرک مفاصل
•  کنترل بدن در وضعیت‌های مختلف و حفظ تعادل
•  بهبود کارکرد حرکتی و افزایش مهارت‌های دستی
• کاهش درد و خستگی
•  حمایت روانی و کاهش سطح استرس
•  کاردرمانگر برای رسیدن به اهداف فوق، از اقدامات زیر کمک می‌گیرد:
•  برنامه‌ریزی تمرینات مناسب درمانی
•  کنترل درد و سفتی عضلانی
•  تعیین ابزار کمکی و وسایل مورد نیاز برای حرکت
•  اصلاحات و تطابقات محیطی و شغلی
•  کاهش محدودیت‌های کارکردی و پیشگیری از ناتوانی‌ها
•  ازجمله برنامه‌های تمرینی به‌کار‌گرفته شده در کاردرمانی، برنامه تمرینی ایروبیک است.
•  برنامه تمرین ورزش سبک.

 این برنامه برای افزایش توانایی فیزیکی و کاهش محدودیت‌های ناشی از خستگی انجام می‌شود.  این تمرینات را می‌توان در منزل و یا در استخر انجام داد.  برای بیماران شاغل که محدودیت زمانی دارند و یا مشکل ضعف خفیف در اندام تحتانی دارند، ارائه برنامه دوچرخه‌سواری به‌مدت بیست وپنج دقیقه، سه یا چهار بار در هفته مناسب است.  تمرینات در آب : ورزش‌های سبک در آب کم عمق  برای کاهش خستگی مناسب است، مشروط به اینکه دمای آب مناسب باشد.

ورزش وبیماران ام اس

ورزش  می تواند احساسهای آسیب پذیری نسبت به بیماری را که با بالا رفتن سن افزایش افزایش می یابد  کاهش دهد ومنافع روانی بیشتری عاید فرد کند . ترس از بیماری ومعلولیت یکی از نیرومند ترین عواملی است که در میانسالی ، سلامت روانی را تضعیف می کند.از تغیر رفتار بطور گسترده در روان شناسی ورزش استفاده می شود .از شیوه های تغیر رفتار برای ارتقاء سطح رفتار های مرتبط با سلامت از قبیل افزایش در رفتارهای شیوه زندگی سالم : ورزش ، تغذیه مناسب وغیره وکاهش در رفتارهای ناسالم : سیگار کشیدن ، مشروب خوری و پر خوری وغیره  استفاده می شود . استفاده از تغیر رفتار برای رفتارهای مرتبط با سلامت ، طب رفتاری  یا روان شناسی سلامت نامیده می شود .عدم تعادل درحین راه رفتن، لرزش، حرکات ناگهانی اندام ها، عدم هماهنگی بدن و غیره.  این‌ها از جمله عواملی است که باعث می‌شود بیماران مبتلا به ام اس از انجام فعالیت بترسند و حتی از حضور در عرصه‌های اجتماعی باز بمانند.  این در حالی است که تحقیقی با نام  تاثیر هشت  هفته تمرین منتخب بر مسافت راه رفتن، قدرت و خستگی بیماران ام اس,  نشان داده ورزش عاملی موثر در افزایش قدرت بیماران ام اس است.

در این تحقیق آمده به دلیل اینکه بیماران ام اس دچار کم تحرکی و بیماری‌های ناشی از آن هستند، تقویت عضلات و تمرین‌های قدرتی که تا حد ایجاد درد نباشد می‌تواند از آتروفی عضلانی جلوگیری نماید و اثرات مثبتی روی ضعف حرکتی آنان داشته باشد. چون اکثر بیماران، جوان و در سنین فعالیت هستند ارائه آموزش‌های مناسب در زمینه ورزش در افزایش سطح توانمندی جسمانی آن‌ها موثر است.  خستگی ناشی از ام اس از سوی بیماران به عنوان بیشترین خصیصه ناتوان کننده این بیماری که کاملا روی کیفیت زندگی اثر می‌گذارد معرفی شده است، اما این خصیصه نیز با انجام ورزش به‌خصوص ورزش یوگا تا حد زیادی قابل کاهش است.  نایب رئیس فدراسیون پزشکی ورزشی، گفته که بیماران ام اس حتی المقدور در هوای خنک به ورزش بپردازند و در فصل گرم سال فعالیت‌های ورزشی را در سالن‌هایی انجام دهند که سیستم‌ تهویه مطلوب دارد.  وی با تاکید بر اینکه بیماران نباید بیش از یک ساعت ورزش کنند، افزوده که آن‌ها باید به اندازه شصت  الی هفتاد  درصد از توانشان را برای انجام فعالیت‌های ورزشی بگذارند تا فشاری به بدن‌شان وارد نشود.

بیماری ام اس ومثبت نگری در زندگی

روزالیند کالب، یکی از روانشناسان مرکز انجمن ملی ام اس است که عقیده دارد:  روانشناسی مثبت راهکارهای جدیدی برای دستیابی به تجربیات و برگشت حس کنترل دراختیار افراد خواهد گذاشت.  به گفته کالب روانشناسی مثبت برخلاف آنچه همه فکر می‌کنند شامل داشتن چهره ای شاد یا انکار احساسات منفی که افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن ممکن است آن را تجربه کنند نیست، بلکه استفاده از بعضی ابزار برای افزایش احساس خشنودی و استفاده مؤثر از آن‌ها در مواجهه با چالش هایی است که بر اثر ابتلا به ام­اس ممکن است با آن مواجه شوید.  با کاهش فشارهای روحی و روانی به ویژه استرس و درمان زودهنگام ام اس و پیگیری اقدامات درمانی، امکان مقابله با این بیماری و جلوگیری از تشدید آن وجود دارد.  استرس می‌تواند باعث تشدید حملات در بیماران مبتلا به ام اس شود.  با توجه به تأثیر استرس بر بیماری ام اس و کیفیت زندگی این افراد، کنترل آن ضروری و مهم است. به خود فرصت دهید تا با بیماری سازگار شوید و اجازه ندهید بیماری شما را کنترل کند. از جملات مثبت استفاده کنید. وقتی مثبت فکر می‌کنید و از جملات مثبت بهره می‌برید، امید و تلاش برای تسلط بر شرایط پراسترس بیشتر می‌شود. روان شناسی مثبت نگر به سلامت روانی افراد وکیفیت زندگی آنها نگاه می اندازد . این روان شناسی به دنبال آن است که به فراد کمک کند تواناییها وشایستگی های خود را پرورش دهند .

 آن طور که از گفته‌ها می‌توان نتیجه گرفت استفاده از یک روش صحیح و سالم برای زندگی در کنار مصرف منظم داروهای تجویز شده ، برنامه منظم برای فعالیت فیزیکی و ورزش، داشتن تغذیه مناسب، و غیره می‌تواند فرد مبتلا به ام اس را به وضعیت بهتری از سلامت رهنمون کند.  همچنین کاهش سطوح استرس فرد بیمار می‌تواند در کاهش علائم وی موثر باشد. از فعالیت زیاد در محیط‌های بیرون خصوصا در هوای زیاد گرم که می‌تواند باعث تشدید بیماری شود لازم است اجتناب کنیم و در عین حال، مثبت بیندیشیم و ام اس را همراه بدانیم، نه بیماری، نامشخص بودن سیر بیماری ، کاهش توانایی جسمی وذهنی ، کاهش امید به سالم زندگی کردن ویک زندگی خوب در آینده ، مشکلات هویتی از دست دادن توان فعالیت شغلی وروابط اجتماعی ، همگی باعث می شوند که بیماران ام اس با احساس غم ، سرخوردگی ، خشم واضطراب مداوم مواجه باشند .

 از طرف دیگر مشخص شده که ضعف بیماران در مواجه با استرس های شدید ومزمن می تواند باعث افزایش عود حملات بیماری شود . هر بیمار سعی می کند از تواناییها وامکانات مختلفی که دارد بهره ببرد تا بتواند مشکلات خود را مدیریت کند . اما گاهی انجام این کار به تنهایی برای بیماران سخت است وبرای انطباق بهتر نیاز به کمک پیدامی کنند ، بهتر است از منابع در دسترس استفاده کنند .  گروه های حمایتی خود ,  مدار ومشورت با دوستان اغلب برای بیماران مفیدند . اما گاهی نمی توانند جایگزین درمان حرفه ای شوند ، یادگیری شیوه های مدیریت استرس ، شناخت علل وراهها ی کنترل خشم واحساسات ناخوشایند دیگر ، بهبود روابط بین فردی ، روشهای حل مساله ، استفاده از شیوه های شناختی برای افزایش خود اگاهی وعزت نفس وساختار دهی مجدد هویت ، استفاده از نگرش مثبت و. . . . . . همگی به دانش واگاهی فرد وخانواده در سازگاری هرچه بهتر با بیماری وعوارض مختلف ان می افزایند ومعمولا بدون پیگیری طولانی مدت جلسات درمانی فردی وگروهی با درمانگران ماهر ومجرب بدست نمی اید .

روان شناسی مثبت نگر  در اواخر دهه 1990بوسیله سلیگمن شکل گرفت وبه خوشبختی ، برتری ، وعملکرد بهینه انسان می پردازد.روانشناسان به شخصیت خوشبخت با عناوین مختلف برحسب سلامت ذهنی یا رضایت از زندگی اشاره کردند وآن را به صورت ارزیابی شناختی از کیفیت تجربه زندگی فرد برخوردار از عاطفه مثبت تعریف کرده اند .سبک تبیینی خوشبینانه می تواند از درماندگی آموخته شده پیشگیری کند ، سبک بد بینانه ، درماندگی را به تمام جنبه های زندگی گسترش میدهد ومی تواند به بیماری جسمانی وافسردگی منجر شود . بدبینها در باره رویدادهای ناگوارتوجیهات شخصی ،دایمی وفراگیر نسبت به خودشان می کنند . مدل انتساب درماندگی آموخته شده عبارت است ازنسبت دادن شکست به علتهای خاص ، افراد بدبین شکستهای خود را به علتهای درونی ، پایدار وکلی نسبت می دهند . افراد خوشبین شکستهای خود را به عوامل بیرونی ، ناپایدار واختصاصی نسبت می دهند . افراد خوشبین طولانی تر عمر می کنند ، از سلامت بهتری برخوردارند ، ودر مقایسه با افراد بدبین کمتر دچار استرس وافسردگی می شوند گرچه درماندگی آموخته شده می تواند در هرسنی روی دهد .خوشبین ها سلامت روانی وجسمی بهتری دارند . به رفتار های تقویت کننده سلامتی بیشتری می پردازند استقامت بیشتر ومسله گشایی موثر تری نشان می دهند واز لحاظ اجتماعی محبوترند . خوشبینی در افراد احساس امید وانگیزش ایجاد می کند . خوشینی را می توان آموزش داد ویاد گرفت.

تغییر در سبک زندگی

بدون شک روح وجسم با هم در ارتباط هستند . نشانه های ام اس وضع زندگی انسانی را به طور غم انگیزی تغییر می دهد . مواجه شدن با این نا ملایمات ، شخص وخانواده اش را به مبارزه با ام اس وامی دارد .خصوصیات شخصیتی خاصی به فرد کمک می کند تا با این بیماری روبه رو شود . این خصوصیات عبارتند میل به کارکردن با وجود مشکلات ، بازیافت سلامت وخودباوری ، توسعه روشهای موثر مواجهه با فشارهای روحی ,  روانی ضروری است .کمک مهم دیگری که به حفظ سلامت روانی می توان کرد این است که نقش اصلی در مراقبت از خودتان را با قبول مسولیت زندگی وشرایط جسمانی تان خود به عهده بگیرید.انجام امور زندگی با توجه به تغیراتی که در اثر ام اس به وجود آمده است نیازبه خلاقیت وابتکار دارد .

بیماریهای مزمن می توانند منجر به تغییر در نگرش فرد به زندگی وتغییر در توانایی فرد برای غلبه بر مشکلات زندگی ، افسردگی ، نا امیدی ، ایجاد مشکلات شغلی ومشکلات مربوط به زندگی زنا شویی شود.طبق تحقیقات به عمل آمده بیماران ام اس كه شخصیت خاصی دارند. چنین افرادی انسان های مسئولیت پذیر و حساسی اند كه هنگام بروز ناملایمات خودخوری می كنند. فرد مبتلا به ام اس كه چنین شخصیتی دارد، باید تغییر نگرش داده و خودخوری را كنار گذارد. نمونه های بسیاری از افراد وجود داشتند كه با تغییر نگرش توانستند به حد سلامت كامل برسند. ریچارد بی كرافت، یك بیمار مبتلا به ام اس بود كه بیماری او با لنگیدن آغاز اما كم كم به فلج كامل دست ها و پاها منجر شد. او تسلیم نشد و با تغییر روحیه و انجام تمرینات حتی قهرمان دوچرخه سواری معلولان شد.

از شیوه های تغیر رفتار در موارد زیادی برای کمک به تغییر بخش وسیعی از رفتار های مشکل آفرین استفاده شده است .ازشیوه های تغییر رفتار برای درمان بیماران روانی مزمن استفاده کردند تا رفتارهایی از قبیل مهارتهای زندگی روز مره ، رفتار اجتماعی ، رفتار پرخاشگرانه ، قبول درمان ، رفتار های روان گسسته ومهارتهای کار آنها را اصلاح کنند .بهینه زیستن مستلزم علاقه به استفاده کردن از تواناییها به جای راکد گذاشتن آنها ، خود را وقف یک رسالت یا خدمت کردن ، وتعین نمودن اهداف دراز مدت است . در بهترین حالت ، این نوع رویش مستلزم بهره برداری کامل از زندگی ، قابلیت از خود بیرون شدن وخود را به دست کار ، فکر ، ورزش ، یا افراد دیگر سپردن است. زندگی بهینه به درجه ای از آزادی عاطفی از ضروریات محیط اجتماعی وپاسخدهی بیشتر به معیارهای درونی شخص هم نیاز دارد وهم آنها را بوجود می آورد. شایسته بودن در تکالیف زندگی در کار ، عشق ، وبازی به احساس بهینه زیستن کمک بسیار زیادی می کند . دلایل آن واضح است شایستگی علاوه بر کامروایی های بیرونی ، کامروایی های درونی را به همراه می آورد . کنار آمدن با ضروریات محیط مان وبر آورده ساختن معیار های عملکرد شخصی مان به احساس کار آمدی ما کمک می کند .

تکنیک آزادی عاطفی

روش رهاسازی عاطفی یک راه به سوی رهاشدن موفقیت آمیز از خاطرات گذشته و کنترل اضطراب و استرس و سپردن تجربیات به ذهن منطقی شما و برخورداری از آسودگی خاطر است. هیچ دشمنی بزرگتر از تصویر ذهنی منفی یا استرس بالا برای سلامت جسمی شما نیست.  بسیاری از افراد، ابتدا در اجرای روش اند .

• درس اول: چون بر موانع احساسی در وهلۀ اول غلبه نمی‌کنند، برای موفقیت در چنین رژیمی، توصیه می‌شود بر غلبه بر موانع عاطفی خود کار کنید، چه آنها بر اساس عوامل اضطراب زندگی باشند و چه صدمات عاطفی. القای احساسات و افکار مثبت تکنیک‌هایی دارد که حس آرامش درونی ایجاد می‌کند.
• درس دوم: یافتن یک دندانپزشک با اطلاعات روز: دندانپزشکی که اطلاعات به روز داشته باشد.
• درس سوم: نمکِ خوب استفاده کنیددرواقع بسیاری از افراد با رژیم‌های غذایی کم نمک آسیب می‌بینند. نمک واقعاً برای زندگی ضروری و بدون آن نمی‌توان زندگی کرد.
• درس چهارم: سیگار کشیدن را ترک کنید. اعتمادبه نفس و تمرکز بر ترک باعث می‌شود تا خیلی راحت، سیگارکشیدن را ترک کنید!بااینحال اشتباه نکنید و به داروهای ترک سیگار متوسل نشوید. البته همانند همۀ داروها، اینها نیز با طیف گسترده‌ای از عوارض که برای سلامت شما مضرند حامل خطرات بسیار بالاتر مانند افسردگی، خشونت و خودکشی اند.
• درس پنجم: ازخطرات مایکروویو مطلع باشید.مایکروویو به طورجدی مواد مغذی موجود در مواد غذایی شما را ازبین می‌برد. بااین حال، حرارت مایکروویو به نظر می‌رسد، زیانبارتر باشد.
• درس ششم: اجتناب از استفاده از ضدعرقها : اگر شما اکنون از ضدعرق استفاده می‌کنید، توجه داشته باشید اگر لکه‌هایی در ناحیۀ زیر بغل پیراهن خود دیدید، به دلیل عرق نیست، بلکه از آلومینیوم ضدعرق است.اگر می‌توانید، در طول روز زیر بغل را چند بار با یک پارچه یا حولۀ خیس پاک کنید.
• درس هفتم: با خواب مناسب، بهترین شب را از آن خود سازید. خواب خوب شبانه با اهمیت برنامۀ غذایی برابری می‌کند. برای همین، خواب در تاریکی مطلق بسیار مهم شمرده شده است.
• درس هشتم:بگذارید آفتاب به زندگیتان وارد شود نور خورشید در تأمین مواد مغذی شبکیۀ چشم شما بسیار مهم است.
• درس نهم: در صورت امکان اجتناب از حمل اطلاعات میدانهای امواج رادیویی و الکترومغناطیس بدن همۀ موجودات زنده یک میدان جریان مستقیمDC دارد و جریان الکتریکی تولید و سراسر بدن شما را در کنترل رشد و بازسازی درگیر می‌کند .

منبع

حبیبی،اعظم(1393)، مقایسه ویژ گی های شخصیتی وسبک زندگی  در بیماران ام. اس تاثیر پذیر و عدم تاثیرپذیر،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید