« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »رفتار جنسي
تعريف زيست‌شناسي که‌هايد، از رفتار جنسي بيان مي‌کند بدين صورت مي‌باشد: هر نوع رفتاري که احتمال ترکيب اسپرم و تخمک را افزايش دهد، رفتار جنسي ناميده مي‌شود . بعدها زيست‌شناسان ترجيح دادند که رفتار جنسي را فقط بر اساس لقاح و توليد مثل تعريف نکنند. چنانچه‌هايد ، در کتاب ادراک انسان از جنسيت رفتار جنسي را رفتاري مي‌داند که برانگيختگي جنسي ايجاد نموده و احتمال رسيدن به اوج لذت جنسي را افزايش دهد. کنيزي نيز رفتار جنسي را به عنوان رفتاري که به اوج لذت جنسي منجر شود مي‌داند. به اين تعريف انتقاداتي وارد است: به عنوان مثال ممکن است آفرينش‌هايي وجود داشته باشد که با اوج لذت جنسي همراه نباشد در حاليکه رفتار جنسي صورت گرفته است، بنابراين تعريف‌هايد از رفتار جنسي بيشتر مورد تأئيد است .
از نظر کاپلان، رفتار جنسي بهنجار رفتاري است که موجبات لذت فرد و شريک جنسي‌اش را فراهم آورد که شامل تحريک اعضاي جنسي اوليه همراه با عمل مقاربت مي‌باشد. اين رفتار از روي اجبار نبوده و احساس نامتناسب گناه يا اضطراب در آن وجود ند ارد.
مقاربت جنسي:
مقاربت جنسي يکي از جنبه‌هاي رفتار جنسي بوده و رفتار جنسي آن را دربر مي‌گيرد . به عبارت ديگر مقاربت، رابطه جنسي از راه مهبل بين زن و مرد مي‌باشد .
عوامل مؤثر بر رفتار جنسي
عوامل مؤثر بر رفتار جنسي شامل عوامل زيستي، عوامل رواني و عوامل فرهنگي است .
عوامل زيستي
عوامل زيستي شامل عوامل عصب شناختي، سن، حاملگي و شيردهي، ناباروري و نازايي، داروها، بيماري‌ها و اعمال جراحي مي‌باشد.
عوامل عصب شناختي
تمايل جنسي از مغز منشأ گرفته و باعث تنظيم رفتار جنسي مي‌شود. کارکرد جنسي مغز در انسان فراتر از افکار، تصورات و تخيلات جنسي است. بطوريکه هورمونهاي جنسي داخل مغز بر کارکردهاي عصبي فرد بزرگسال تأثير مي‌گذارد. از طرفي بسياري از سطوح عصبي نيز تحت تأثير هورمونهاي جنسي قرار دارد . از جمله هورمونهاي خاصي که با ميل و پاسخ جنسي ارتباط دارند عبارتند از: آلفا آدرنرژيک و کوليزژيک، هورمونهاي آزادکنندة هورمون جسم زرد ، آندروژن‌ها، سروتونين، گاما آمينو بوتيريک اسيد، کورتزول، پروژسترون . در سطوح بالاتر مغز بويژه در هيپوتالاموس دستگاههاي عصبي وجود دارند که در جنبه‌هاي پيچيده‌تر رفتار جنسي دخالت دارند. مثلاً جست‌وجوي شريک جنسي و مقاربت در نرها و ماده‌هاي بسياري از گونه‌هاي جانوري با تحريک الکتريکي نواحي خاصي از هيپوتالاموس قابل برانگيخته شدن مي‌باشد. حتي در انسان هم تحريک نواحي نزديک هيپوتالاموس موجب القاي احساسات و تمايلات شديد جنسي مي‌شود. مداري عصبي در سطح طناب نخاعي نيز حرکات مقاربتي را تنظيم مي‌کند .
سن
اگرچه ميل و فعاليت جنسي در سنين پيري در مقايسه با سالهاي جواني کاهش مي‌يابد، بسياري از افراد در سالمندي نيز رابطه جنسي فعال و لذت‌بخشي دارند. البته در پيري تغييرات ظريفي در پاسخ جنسي پديد مي‌آيد. مردان اگرچه تا پايان حيات خود، قادر به نعوظ واترال مي‌باشند ولي بطور کلي دچار افزايش مدت زمان لازم براي دستيابي به نعوظ و دستيابي مجدد به آن ؛ افزايش دوره فرونشيني يا تحليل و کاهش نيروي برون‌ريزي انزال مي‌شوند.
يائسگي در زنان به صورت طبيعي يا به دنبال جراحي در ايجاد اختلال جنسي واز جمله اختلال کاهش ميل جنسي نقش دارد که احتمالاً ناشي از کاهش هورمونها در اين سن مي‌باشد . از تغييراتي که در يائسگي اتفاق مي‌افتد، نازک شدن جدار واژن و کاهش فعاليت اجتماعي آن مي‌باشد. همچنين واژن کمتر مرطوب شده و در نتيجه درد در موقع نزديکي بيشتر مي‌شود و اين عوامل در نهايت باعث کاهش تعداد مقاربت مي‌گردد.
حاملگي و شيردهي
مسترز و جانسون، کاهش تمايلات جنسي در خانم‌هاي شکم اول در سه ماهه اول بارداري و افزايش پاسخ را در سه ماهه دوم حاملگي گزارش نموده‌اند. در اکثر موارد 12 هفته بعد از تولد نوزاد مقاربت مجدداً برقرار مي‌شود و تعداد دفعات آن نسبت به قبل از تولد کاهش مي‌يابد. علت تمايل جنسي پائين، افزايش هورمون پرولاکتين در دوران شيردهي است که منجر به کاهش تستوسترون و در نتيجه کاهش تمايل جنسي و افزايش احساس درد و واژن هنگام مقاربت به دليل کاهش استروژن مي‌شود. از عوامل تأثيرگذار ديگر بر کاهش رفتار جنسي دوران شيردهي مي‌توان از کم خوابي شبانه جهت مراقبت از نوزاد و افسردگي پس از زايمان نام برد.
ناباروري و نازايي
ناباروري به معناي عدم باروري پس از يکسال فعاليت جنسي است و نازايي نشانه عدم توانايي مطلق زوج در باروري است. هر دو حالت موجب کاهش اعتماد به نفس شده و زندگي جنسي را تحت تأثير قرار مي‌دهد. در اين حالت رابطه جنسي يک فعاليت لذت‌بخش نخواهد بود. افراد نابارور احساس خوبي نسبت به بدن خود ندارند و از دست دادن ميل و لذت جنسي از مشکلات شايع مي‌باشد .
داروها
هر دارويي که باعث تداخل در سيستم عصبي ـ هورموني يا سيستم عروقي بدن شود، مي‌تواند منجر به ايجاد مشکل جنسي گردد. از جمله اين داروها، داروهاي ضد روان‌پريشي، ضد اضطراب و ضد افسردگي، همچنين قرصهاي جلوگيري از بارداري، ماري جوانا، هروئين، کوکائين و آمفتامين‌ها مي‌باشند .
منبع
برقی ایرانی،زیبا(1392)، اثر بخشی شناخت_رفتار درمانگری سالمندی(CBTO)بربهبود نشانههای مرضی، همبستههای شناختی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید