« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »تیپ شخصیتی
در یک تقسیم بندی، ویژگی های شخصی را به دو دستهA وBتقسیم کرده اند. تیپA وB از جمله از ویژگی های عمده شخصیتی است که بر رفتار انسان اثر می گذارد. الگوی رفتاری A وB را در دهه 1950 میلادی دو پزشک متخصص به نام فریدمن و روزمن ؛ شناسایی کردند.الگوی رفتاری تیپ A با تلاش های پیشرفت رقابتی، فوریت زمان و خصومتی که به راحتی بر انگیخته می شود، مشخص شده است. از سایر ویژگی های افراد تیپ A ، می توان سختکوشی، استرسی و ناشکیبا بودن به دیگران را نام برد. افراد تیپB بر خلاف تیپ A رفتار می کنند. آنها کمتر خشمگین می شوند و حتی به هنگام خشم، موقعیت را با واقع بینی بیشتر می پذیرند.
افراد واكنش‌هاي متفاوتي در مقابله با عوامل استرس‌زا از خود نشان مي‌دهند. يكي از شيوه‌هاي بررسي تفاوت رفتاري افراد هنگام قرار گرفتن در محيط‌هاي استرس‌زا، مطالعه الگوي رفتاري تيپ A مي‌باشد. افراد تيپ A معمولاً عجول، كم حوصله، سختگير، رقابت‌جو، برتري‌طلب، آتشي مزاج، پرخاشگر و كينه‌جو هستند. چنانچه غذا خوردن، صحبت كردن و راه رفتن شما تند و باعجله باشد و دائماً از دست افرادي كه در كارشان سهل‌انگاري مي‌كنند در رنج و عذاب باشيد، مطمئن باشيد كه شما نيز جزو افراد تيپ A مي‌باشيد. از آنجایي كه الگوي رفتاري با هر يك از متغيرهاي مربوط به الگوي كلي ما از استرس مطابقت دارد، بنابراين در بخش‌هاي مختلف اين فصل بيشتر بدان پرداخته مي‌شود. اولاً الگوي رفتاري تيپ A مي‌تواند تأثير مستقيمي بر سطوح گوناگون عوامل استرس‌زايي كه يك فرد با آن روبرو مي‌شود، داشته باشد.
براي درك بهتر اين ارتباط، فرض كنيد كه افراد تيپ A بسيار سختگير بوده و براي دستيابي به آرزوي بزرگي كه دارند تلاش مي‌كنند. اين گرايشات رفتاري مورد پسند سازمان مي‌باشد. بنابراين افراد تيپ A به دليل كيفيت انجام كارشان مورد تشويق قرار مي‌گيرند. از طرف ديگر چون اين افراد پرخاشگر و رقابت‌جو مي‌باشند، پس پيوسته در معرض درگيري با افراد ديگر قرار دارند. مطمئناً شما نيز با اين واقعيت موافقيد كه درگيري و كشمكش با همكاران يكي از عوامل استرس‌زاي مهم تلقي مي‌شود. دوماً اين كه الگوي رفتاري تيپ A نه تنها عوامل استرس‌زا بلكه بر خود فرآيند استرس نيز تأثير دارد. قبول كنيم كه چقدر رقابت‌جويي و سختگيري مي‌تواند حساسيت فرد را نسبت به خواسته‌هايش افزايش داده و به طور بالقوه بر پيشرفت او در راه رسيدن به هدفش مؤثر باشد، در اين صورت درك ميزان نفوذ الگوي رفتاري تيپ A ملموس‌تر مي‌گردد.
در واقع افراد تيپ A در هنگام اضطراب بيشتر به خواسته‌هايشان فكر مي‌كنند تا در حالت عادي. مورد سوم كه شايد از موارد قبلي مهم‌تر باشد، به ارتباط بين الگوي رفتاري تيپ A با بيماري كرونر قلب و ساير آسيب‌هاي فيزيولوژيكي، روانشناختي و رفتاري مربوط مي‌شود. لازم به ذكر است كه رابطه بين الگوي رفتاري تيپ A و آسيب فوق آن قدر زياد نيست كه لازم باشد شما را مجبور به تماس با اورژانس نمايد. با اين حال نبايد اين واقعيت را فراموش كرد كه افراد داراي الگوي رفتاري تيپ A دائماً در آستانه خطر قرار دارند. ميزان حمايت‌هاي اجتماعي يكي ديگر از فاكتورهاي تأثيرگذار بر شيوه كنترل استرس به شمار مي‌رود. حمايت‌هاي اجتماعي به كمك‌هايي كه افراد هنگام مواجه شدن با تقاضاي استرس‌زا دريافت مي‌كنند، گفته مي‌شود. اين نوع كمك‌ها عموماً دو نوع مي‌باشند:
حمايت‌هاي ابزاري : كه مستقيماً تقاضاهاي استرس‌زا را مورد هدف قرار مي‌دهند. به عنوان مثال براي كسي كه حجم كار زيادي دارد، بهترين روش استخدام يك همكار است كه بتواند در انجام كارها به او كمك كند. يا پيشنهادات سازنده‌اي را براي داشتن بازده و بهره‌وري بيشتر ارائه دهد.
حمايت‌هاي عاطفي: عبارتست از كمك‌هايي كه به افراد براي مقابله با ناراحتي‌هاي عاطفي ناشي از تقاضاهاي استرس‌زا اعطا مي‌گردد. مثلاً رئيس ؛ مافوق، فردي كه حجم كار زيادي دارد ممكن است با حمايت‌هاي عاطفي خود مانند درك وضعيت فرد مورد نظر و همدلي او را به انجام كارهايش تشويق نمايد. از مثال‌هاي فوق مي‌توان به روشني دريافت كه حمايت اجتماعي هم مي‌تواند از طرف مافوق و هم از طرف اعضاي خانواده يا دوستان كه خارج از محيط استرس‌زا قرار دارند، اعمال گردد. حمايت اجتماعي هم درست همانند الگوي رفتاري تيپ A از شيوه‌هاي گوناگون، فرآيند استرس را به طور بالقوه تحت تأثير قرار مي‌دهد. با اين حال در بيشتر تحقيقات انجام شده در مورد حمايت اجتماعي عمدتاً به مطالعه نقش آن به عنوان متغير مياني بين عوامل استرس‌زا و آسيب‌هاي ناشي از آنها پرداخته شده است.بر اين اساس هر چقدر سطح حمايت‌هاي اجتماعي گسترده‌تر باشد به همان ميزان قدرت سازگاري فرد با عوامل استرس‌زا افزايش يافته و آسيب‌پذيري او كمتر مي‌شود و برعكس. در واقع حمايت‌هاي اجتماعي نقش تعديل كننده را بين عوامل استرس‌زا و آسيب‌ها را بر عهده دارند .
منبع
قربانی، داریوش(1393)، اهمیت نسبی عوامل استرس زای چالشی در خوداتکایی با تأکید بر تیپ شخصیتی،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت اجرائی، دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید