« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »تلفن همراه و فردگرایی
موبايل مهمترين تكنولوژي فردي است كه ضمن ايجاد “خلوت مستقل فردي” رابطه اجتماعي فرد را در يك بستر شبكه اي معنا دار كرده است. موبايل بعنوان وسيله ارتباطي مطرح است كه ظرفيت هاي رو به توسعه آن، اين ابزار ارتباطي را تبديل به ظرفيت كامپيوتري و چند رسانه اي كرده است. با اين نگاه، تلفن همراه “تكنولوژي فردي” محسوب مي شود كه حوزه استقلال جديدي از “فرد گرائي” را منعكس مي كند. اين فردگرائي لزوما با “خود خواهي” باز تعريف نمي شود، بلكه لايه “انتخابگري فردي” را منعكس مي كند كه بصورت ابزارمند حوزه مستقل تري را براي فرد فراهم كرده است. در اين روند، موبايل توسعه كامپيوتر و اينترنت محسوب مي شود كه ظرفيت دجيتالي را فراهم آورده است كه “انعطاف گسترده اي” را براي فرد بوجود آورده است. اين توسعه تابع توسعه هاي دجيتالي با منطق رياضي است كه تركيب، تقسيم، ضرب و منها شدن را امكان پذير مي كند. در اين روند داده ها اعم ازمتن، قابليت هر نوع تغيير و تركيب را پيدا مي كنند.
اگر عناصر مادي نيازهاي فردي را در يك تعامل اجتماعي، عناصري مثل لباس، وسيله حمل و نقل و “وسايل شخصي” زندگي فرد بدانيم، تلفن همراه نيز بر نياز هاي فردي اجتماعي فرد اضافه شده است. موبايل يك رنگ محسوب مي شود كه شاخص “ابراز فردي ” نيز شده است. وقتي شما زنگ خاص را به شماره خاص وصل مي كنيد، ايجاد يك رنگ هويتي براي تماسهاي خود مي كنيد و در واقع زنگ خاص موبايل “نمايندگي” مي كند يك معناي اجتماعي را كه با خود كدهاي هويتي را به همراه دارد. همانطور كه منتظر قائم (1382) در سنخ شناسي راديو و دوران معاصر طرح مي كند، تكنولوژي ارتباطات و اطلاعات، حوزه تحولات ارتباطي و اجتماعي را توسعه بخشيده و قلمروهاي گسترده اي مثل محله، شهر، كشور و منطقه را به همه جهان توسعه بخشيده است. لذا “سايت قدرت ارتباطي” يك عرصه جهاني پيدا كرده است. از اين منظر تلفن همراه يعني فرد در همه حال، پيوند خورده با جهان.
تلفن همراه از قابليت مردمي بودن، فراگير بودن و کثرت کاربران برخوردار است. تلفن همراه يك صنعت ارتباطي چند رسانه اي است كه به نوعي بازگشت به سنت ارتباطي اوليه يعني تلفن هاي بي سيم كه آغاز صنعت ارتباطي است، محسوب مي شود. اين صنعت ارتباطي و چند رسانه اي، همچون اجداد خود يعني تلفن هاي ثابت مهمترين صنعت تعاملي ارتباطي است که هر دو طرف ارتباط يعني فرستنده و گيرنده پيام فعال هستند و بصورت همزمان همچون حضور رو در ايجاد تعامل مي كنند و در اين روند تفاوت بين فرستنده و گيرنده را از بين مي برند. در روند پيشرفت موبايل، موبايل کامپيوتر ها يك نقطه عطف محسوب مي شوند كه به لحاظ فني يک کاربرد پيشرفته از نظامهاي کامپيوتري قابل حرکت است که در عين حال که ظرفيت روابط شبکه اي ارتباطي را فراهم مي كند، از ظرفيت هاي “نظام فراگير کامپيوتري ” نيز برخوردار است.روند تحولات رسانه اي و دو فضائي شدن جهان، ضرورت تحول معرفتي در فهم مقوله هاي اجتماعي را به بقول عبداللهيان (1384) ضرورت مي بخشد. از همين منظر مطالعات مربوط به موبايل و فرهنگ و يا اجتماعي شدن، ساز و كار متفاوتي را نياز دارد.
موبايل يکي از فردي ترين ابزار زندگي امروز است که امکان “خود اظهاري هويتي ” را فراهم مي آورد. وقتي فرد از خانه خارج مي شود، کليد منزل، کيف پول و موبايل را با خود همراه مي کند. ابزاري است که قابليت انعطافي ارتباطات را فراهم کرده است. 1) امکان ارتباط دو سويه يا چند سويه دائمي، 2) قابل برنامه ريزي بودن ارتباطات، 3) انتخابي بودن پذيرش ارتباطات، 4) انتخابي بودن در دسترس بودن و در دسترس نبودن، 5) استقاده هاي چند منظوره رسانه اي، گوش دادن به راديو، موسيقي و تماشاي تلويزيون و ورود به جهان مجازي اينترنت. اين قابليت ها، خصلت هاي است که کانوني بودن فرد و خواسته هاي فرد را معنا مي بخشد. عرصه هاي ديگري که انتخاب فرد و هويت فردي را در تعامل با موبايل تجسم مي بخشد 1) انتخابي بودن زنگ موبايل، 2) انتخابي بودن تصوير يا جعبه تصويري آن، 3) انتخابي بودن دستگاه و جلد موبايل و حتي نوع ارتباط با دستگاه از طريق گوشيهاي با سيم يا بدون سيم که نمادهاي هويتي از تشخص و يا ويژگي هاي فردي را منعکس مي کند. بايد توجه داشت که موبايل فضا و حس واقعي تري را در ارتباطات انساني در مقايسه با ساير وسايل ارتباط جمعي فراهم آورده است.
فرد بدون سناريو در تعاملي زنده با فرد يا افراد ديگر قرار مي گيرد. اين تعامل در سطح يک ارتباط صوتي تمام نمي شود، بلکه از خصلت ارتباط صوتي و تصويري و در عين حال ارتباط همراه با رويت تصوير و يا ارتباط از طريق نامه الکترونيک و يا ارسال صدا و تصوير بصورت پيام نيز برخوردار است. مثلا در قلمرو ديني اين ارتباط، کليساي يکشنبه را و يا مسجد جمعه و اوقات نماز را به يک ارتباط گسترده تر با واسطه موبايل تبديل کرده است. کاتوليک ها مي توانند با ورود به فضايي خاص “پيام معنوي روزانه” را از “پاپ” دريافت کنند. در ايرلند با شماره خاصي (53141)، کاربران موبايل وارد فضاي معنوي مي شوند. عيسويان ايرلندي نيز بخش خدماتي را به نام “تماس مقدس” طراحي کرده اند که فرد بصورت روزانه از طريق موبايل هاي تيز هوش، وارد فضاي معنوي مي شود و بصورت انتخابي در زماني 10 دقيقه اي گوش دل به پيام هاي و قطعات مقدس مي دهد. تقدس حتي به خود ابزار منتقل شده است و در موبايل هاي تيز هوش جديد، قطب نمائي تعبيه شده است که امکان يافتن جهت خانه خدا را فراهم مي کند .
لايه های پيوند موبايل و فرد
- توسعه فردي
- توسعه نظام ارتباطات بين فردي
- توسعه انتخاب ها و تغيير در نظام ارزشي و ترجيحي فرد
- تغيير در پيوندها، دلبستگي هاي فردي و حوزه خصوصي زندگي
- دسترسي فوري يا فرهنگ فوري
تلفن موبايل بعنوان “ابزار فردي” كه فرديت را ابزار مند مي كند و حوزه علائق فردي را تسهيل مي كند، مي تواند با لايه هاي مختلف فرديت پيوند معنا داري برقرار كند.
منبع
موسوی، سیدعرفان(1392)، نقش تلفن همراه در تعاملات میان فردی و ارتباطات اجتماعی(مطالعه موردی شهروندان کرج)، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل.
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید