تعریف و بررسی مفهوم رغبت

در فرهنگ معین رغبت از لحاظ لغوی به معنی میل داشتن و آرزو است یعنی زمانی که می گوییم فرد به کاری رغبت دارد یعنی از انجام آن لذت می برد و احساس خوشی و شادی به او دست می دهد.به عبارتی می توان گفت رغبت بیشتر تابع احساسات است.علایق(رغبت ها) فرایندهای ذهنی هستند که تولیدکننده احساسات مثبت یا منفی بوده اند و وبرانگیزنده یک میل برای ادامه دادن یا ندادن افکار یا رفتار مشابه می باشند به طور مثال علایق شغلی ممکن است به صورت زیر تعریف شود:موضوعی از نگرش که مربوط به ارزیابی باورها درباره فعالیت های شغلی است . یکی از عوامل موثر در موفقیت در هر شغلی داشتن رغبت است و رغبت ها مهمترین عامل در انتخاب شغل به حساب می آیند البته با افزایش سن و تکامل انسان معمولا رغبت ها فرم واقعی تری به خود می گیرند و انتخاب فرد بیشتر به واقعیت نزدیک می شود ،همچنین لازمه تمام انتخاب های مناسب شغل وجود ترجیح شغلی است و در واقع انسان اول شغلی را ترجیح می دهد و سپس آن را انتخاب می کند.

دیویس و لافکوئیست ، معتقدند رغبت های شغلی،رضایت،عملکرد و دوره تصدی را پیش بینی می کنند.گاتفردسون ،  نیز رغبت ها را به عنوان یکی از چندین فاکتور شغلی مرتبط با تشکیل خودپنداره در نظر می گیرد.لنت،بروان و هاکت ،  نیز در پرورش نظر شناختی  _اجتماعی  مسیر شغلی،به اهمیت رغبت ها اشاره کرده و معتقدند وقتی فرد در هنگام انجام فعالیتی در هنگام انجام فعالیتی،ارزیابی و بازخورد مثبتی از مهارت های خود داشته باشد،رغبت بیشتری نسبت به آن پیدا خواهد کرد.ساویکاس ، نیز ارزیابی شخصیت های شغلی از جمله رغبت ها را در مشاوره شغلی موثر می داند. در میان همه نظریه های شغلی،تیپ شناسی هالند تمرکز روشنتری بر روی رغبت ها دارد.وی  رغبت ها را انعکاس شخصیت می داند و معتقد است آنها با تصمیم گیری،رضایت و عملکرد شغلی رابطه مثبتی دارند. به زعم لنت و همکارانش ، نیز رغبت ها انعکاسی از باورهای خود کارامدی،نتایج مورد انتظار و توانایی ها می باشند. رغبت زمانی ایجاد می شود که انسان چیزی را دوست بدارد،آن شی را مورد توجه قرار دهد و مشاهده کند یا درباره آن چیز بیاندیشد و سرانجام از آن لذت ببرد به عبارت دیگر می توان گفت که رغبت ها همان ترجیح دوست داشتنی های انسان در لحظه معینی از زمان می باشد.کلمه ترجیح که در فرهنگ عامه و حتی در کتاب ها و مجلات بیشتر مترادف رغبت به کاربرده می شود،در فرهنگ فارسی معین و همچنین لغت نامه دهخدا به معنی  فزونی دادن و برتر دادن چیزی نسبت به چیز دیگر می بشد.برای ترجیح چیزی به چیز دیگر یا شغلی نسبت شغل دیگر باید نسبت به هردو موضوع یا هر دو شغل اشراف وجود داشته باشد و احتمالا ترجیح ها بیشتر تابع عقل و منطق هستند تا احساسات.بنابراین به نظر می رسد به ترجیحات شغلی افراد بیشتر از رغبت های شغلی شان می توان اعتماد کرد.لذا نظر این تحقیق آن است که بین رغبت ها و ترجیحات بهتر است تمایز قایل شویم.

طبقه بندی یا انواع رغبت ها

رغبت ها از نظر استرانگ  ،  به دسته های زیر تقسیم می شوند:

• ادبی
• اجتماعی
• اداری
• تجاری
• هنری
• علمی
• فنی
• صنایع دستی
• کشاورز.

فهرست دیگری در این زمینه وجود دارد،طبقه بندی گیست  میباشد.در این طبقه بندی رغبتهای حرفه ای بصورت زیر می باشد:

• ادبی
• کارمند و منشی گری
• مکانیکی
• موسیقی
• کارهای آزاد
• اجتماعی
• حسابداری
• خدمات اجتماعی
• هنرپیشگی
• هنری .

در فهرست رغبت های حرفه ای که توسط کودر ، تنظیم شده است،رغبت به فعالیت ها خلاصه می شود تا رغبت به مشاغل ،رغبت هادر این طبقه بندی به قرار زیر می باشد.

• رغبت به فعالیت های بیرون از خانه:اشخاصی که رغبت شدید به کار و فعالیت در خارج از خانه دارند،از کارها و سرگرمی هایی لذت می برند که آنان را در فضای باز مشغول کند.
• رغبت های مکانیکی:اشخاصی که به کارهای مکانیکی علاقه و تمایل دارند پیوسته با دستگاه ها خود را مشغول می نمایند و یا ابزار و وسایل انجام فعالیت های مختلف کار می کنند.این ابزار ممکن است ماشین تحریر،چرخ خیاطی،اره برقی و… باشد.برخی از فعالیت هایی که در این گروه می توان نام برد عبارتند از: قالیبافی ، رباغی،بافندگی و ریسندگی و…
• رغبت های ریاضی:لذت بردن از سر و کارداشتن با رقم و وسایل حساب یا جبر که مستلزم داشتن رغبت های ریاضی است. کسانی که دارای چنین رغبتی هستند معمولا به حسابداری و امور بازرگانی علاقه  دارند.
• رغبت علمی:لذت بردن از کشف چیزهای تازه و تجربه و اکتشافات ،علامت رغبت علمی است.
• رغبت تلفیقی:کسانی که رغبت به تلفیق دارند از ملاقات و آمیزش با افراد لذت می برند پسر و دخترانی که دوست دارند اهل مباحثه باشند،در ترتیب دادن ضیافت ها و دوره ها پیشقدم می شوند،فروشندگان پیروز و مبلغین و سیاستمداران معمولا دارای رغبت های تافیقی هستند.
• رغبت های هنری:عبارتست از رغبت به کارهای خلاقانه.اشخاصی که از این رغبت بهره مند باشند ،دوست دارند مثلا یک نوع لباس جدیدی طراحی کنند،باغ زیبا و دل انگیزی به وجود آورند و…
• رغبت ادبی:اشخاصی که دارای رغبت ادبی هستند دوست دارند با زبان سرو کار داشته باشند،ممکن است از مطالعه شعر و گفتن لذت ببرند.
• رغبت موسیقی:کسانی که از گوش سپردن به موسیقی یا آواز و یا رقص و یا نواختن یک آلت موسیقی لذت می برند دارای رغبت موسیقیایی هستند.
• رغبت به خدمات اجتماعی:کسانی که دارای این رغبت هستند دوست دارند کاری برای سایرین انجام دهند،آرزو دارند وضعیت آنها را برای زندگی کردن بهبود بخشند.
• رغبت کارمندی:میل خدمت به عنوان منشی یک موسسه،کمک حسابدار،ماشین نویس یا کارمند در این افرادی که رغبت کارمندی دارند،بروز می کند.این افراد میل دارند دفاتر وکتابهایشان را همواره مرتب نگه دارند،دفاتر کلاس را حفظ کنند،ممکن است از اشتغال به کارمندی یک موسسه یا حسابداری و غیره لذت ببرند.

منبع

نیک شهرستانی،آرزو(1392)، همبستگی تیپ های شخصیتی دانش آموزان بر اساس رغبت سنج هالند، پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته مشاوره، دانشکده پردیس علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید