تعاریف خلاقیت

قرآن کریم هدف از خلقت انسان و جایگاه او را، رسیدن به مقام جانشینی حضرت حق و دست یافتن به آن مرحله از رشد و تکامل می داند که همچون او آفریننده و خلاق باشد.  از این رو خلاقیت عالی ترین، پیچیده ترین و ارزشمندترین کارکرد ذهن انسان محسوب می شود.

برای خلاقیت تعاریف مختلفی ارائه شده است. استرنبرگ، خلاقیت را شامل برقرار کردن ارتباطات جدید و تعریف جدید، دیدن چیزها از راه های جدید و تعریف جدید مسائل می داند. کرافت^، از آب به عنوان یک مضمون استعاره ای برای توصیف خلاقیت استفاده می کند و خلاقیت را به عنوان یک “سفر” اکتشافی پر ماجرا تعریف می کند.

فرهنگ لغت جهانی جدید وبستر خلاقیت را اختراعات هنری یا عقلانی تعریف می کند. خلاقیت را تولید محصولاتی نامعمول، دارای کیفیت بالا و از لحاظ اجتماعی مفید هستند، می دانند. دیدگاههای خیلی نظری اشاره بر شکلی از بازتعریف ایده ها دارند .  همچنین خلاقیت عاملی است که افراد برجسته ی جامعه را مشخص می سازد . تاکنون نظریه های متعددی پیرامون خلاقیت مطرح شده اند و بر اساس توافق کلی، فرآیند خلاقیت به توانایی استخراج افکار و تجربه های گذشته و ترکیب آن ها به شیوه های بدیع گفته می شود. تایلور، خلاقیت را شکل دادن تجربه ها در سازمان بندی های تازه تازه می داند.

خلاقیت استعداد ابتکار و خلق کردن است که به صورت بالقوه در هر فردی و در هر سنی وجود دارد و با محیط اجتماعی-فرهنگی رابطه تنگاتنگی دارد، برای تحقق این گرایش طبیعی شرایط مساعدی ضرورت دارد. خلاقیت یکی از سازه‌های مرتبط با فرایند یادگیری و تعلیم و تربیت است. ازآنجاکه اهداف مهم آموزش‌وپرورش، پرورش استعدادهای خلاق است ونیز بر اساس تحقیقات مختلف خلاقیت بر پیشرفت تحصیلی اثرگذار است .توجه به این توانایی اندیشیدن در مورد امور به شیوه‌های بدیع و غیرمعمول و دستیابی به راه‌حل‌های بی‌بدیل برای مسائل می‌داند.

آیزنگ نیز خلاقیت را فرایند روانی می‌داند که منجر به حل مسئله ایده پردازی، مفهوم‌سازی، ساخت اشکال هنری و محصولاتی می شودکه تازه و منحصربه‌فرد باشد.

عوامل مؤثر بر خلاقیت

برخی پژوهشگران بر این عقیده اند که غالباً در افراد تمایل به انجام اعمال خلاقانه وجود دارد. اما آنها چنین تمایلاتی را به خاطر ترس از طرد شدن از سوی اجتماع بازداری می کنند. چنین افرادی ممکن است بیشتر به وسیله ی نیاز به پذیرش یا تعلق برانگیخته شوند و نه نیاز به تجربه تغییر و تنوع. چنین افرادی مطابق سنت ها و آداب و رسوم رفتار می کنند،  پژوهشگران معتقدند که خلاقیت نیازمند فراتر رفتن از دیدگاههای سنتی متداول است. بنابراین افراد نیاز دارند در ترکیب مجدد چیزها با روش های جدید و مختلف احساس آزادی داشته باشند، حتی اگر این ترکیبات احمقانه یا اشتباه به نظر برسند. استرنبرگ در نظریه سرمایه گذاری خود معتقد است که برای پرورش و سرمایه گذاری در خلاقیت باید به شش منبع توجه کرد. این منابع عبارتند از: دانش، توانایی های عقلانی، سبک های تفکر، انگیزش، شخصیت و محیط.

استرنبرگ، معتقد است که ویژگی های شخصیتی افراد خلاق عبارتند از: تحمل ابهام، تمایل به غلبه کردن بر موانع، اشتیاق برای رشد و پیشرفت، انگیزش درونی، مخاطره جویی، نیاز به شناسایی و تشخیص و اشتیاق برای کار به خاطر رسیدن به شناسایی و تشخیص. از نظر استرنبرگ افراد خیلی خلاق با جمع مقابله می کنند، بسیار مصمم و جدی هستند، انعطاف پذیرند و تمایل به غلبه بر موانع و مشکلات دارند.

منبع

قنبری،فرزانه(1393)، اثر آموزش توانمندسازی روانشناختی بر خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی دانش آموزان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید