تاب آوری

تاب آوری از جمله ویژگی های است که می تواند در بالا بردن سطح بهداشت روانی افراد تاثیر بسزایی داشته باشد. تاب آوری ظرفیت بازگشتن از دشواری پایدار و ادامه دار و توانایی در ترمیم خویشتن است این ظرفیت انسان می تواند باعث شود تا او پیروزمندانه از رویدادهای ناگوار بگذرد و علی رغم قرار گرفتن در معرض تنش های شدید شایستگی اجتماعی، تحصیلی و شغلی او ارتقاء یابد. تاب آوری نوعی ویژگی است که از فردی به فردی دیگر متفاوت است و می تواند به مرور زمان رشد کند یا کاهش یابد و براساس خود اصلاح گری فکری و عملی انسان در روند آزمون و خطای زندگی شکل می گیرد. در سال های اخیر تاب آوری یکی از متغیر های نوین مهم در امر محیط های تحصیلی محسوب می شود که شناسایی این سازه بینشی دگرگون و امیدوار کننده ایجاد نموده و به قابلیت تطابق انسان در مواجه با بلایا یا فشارهای جانکاه، غلبه یافتن و حتی تقویت شدن بوسیله آن اشاره می نماید. این خصیصه با توانایی درونی شخص و مهارت های اجتماعی و تعامل با محیط حمایت می شود، توسعه می یابد و به عنوان یک ویژگی مثبت متبلور می گردد. از نظر هاسر و آلن (2011) اگر چه تاب آوری تا حدودی یک ویژگی شخصیتی و تا حدود دیگر نیز نتیجه تجربه­های محیطی افراد است ولی انسان­ها قربانی محیط یا وراثت خود نیستند. افراد می­توانند تحت آموزش قرار بگیرند تا ظرفیت تاب آوری خود را به وسیله آموختن برخی مهارت­ها افزایش دهند.

یکی از مهمترین پیشرفت های نیمه دوم قرن بیستم پیدایش نظریه هایی است که بر نقش فرایند های عالی موثر بر مهار و هدایت فرایندها شناختی تاکید می نماید. در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم می توان ورود سازه ی تاب آوری را به عرصه ی ادبیات پژوهشی به شمار آورد، از جمله عواملی که سبب سازگاری هر چه بیشتر آدمی با نیازها و تهدید های زندگی می گردد و با سلامت روان رابطه نزدیکی دارد تاب آوری است. به دلیل تاثیری که تاب آوری بر سلامت روانی دارد طی سال های اخیر توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است.تاب آوري فراتر از جان سالم بدر بردن از استرس ها و ناملايمات زندگي است. و با رشد مثبت، انطباق پذيري و رسيدن به سطحي از تعادل پس از به وجود آمدن اختلال در وضعيت تعادلي پيشين، مطابقت مي كند. بنابراين، تاب آوري به انطباق موفقي گفته مي شود كه در آوردگاه مصائب و استرس هاي توانكاه و ناتوان ساز آشكار مي گردد. اين تعريف از تاب آوري، بيانگر كنش وري و پويايي سازه اي است كه مستلزم تعامل پيچيده بين عوامل خطر ساز و محافظت كننده است.

کرنر و دیویدسون (2003) معتقدند، تاب آوری توانايي فرد در برقراري تعادل زيستي- رواني در شرايط خطرناك است. افراد تاب آور، نسبت به موقعيت، آگاه  و هشيارند، احساسات و هيجان هاي خود را مي شناسند، بنابراين از علت اين احساسات نيز باخبرند و هيجان هاي خود را به شيوه ای سالم مديريت مي كنند. در واقع تاب آوری به اين مسأله مي پردازدكه فرد به رغم قرار گرفتن در معرض فشارهاي شديد و عوامل خطر مي تواند توان اجتماعي خود را بهبود دهد و بر مشكلات غلبه و به موفقيت نايل شود. نتايج پژوهش هاي ایساكسون(2012) نشان داد كه دانش آموزان تاب آور قادرند احساس خودكارآمدي شان را حفظ كنند، شرايطشان را ارزيابي كنند، تعهد به اهداف شان را تقويت كنند و رفتار انگيزش را افزايش دهند و در نتيجه پيشرفت بالايي كسب مي كنند. مارتين و مارش(2006) با بررسي دانش آموزان دبيرستاني نشان دادند كه ميزان تاب آوري در كاهش يا افزايش انگيزه تحصيلي دانش آموزان نقش مهمي دارد. پژوهشگران اظهار مي دارند تاب آوري مي تواند با افزايش مهارت هاي زندگي و مهارت هاي اجتماعي تقويت گردد.تاب آوري به فرايند پوياي انطباق مثبت با تجربه هاي تلخ وناگوار اطلاق مي شود. تاب آوري، كه “مقاومت در برابر استرس  ” يا “رشد پس ضربه اي” نيز ناميده شده است، در امتداد يك پيوستار با درجات متفاوت از مقاومت در برابر آسيب هاي روان شناختي قرار مي گيرد.

منبع

پاخیزان، فریده(1396)، رابطه بین سواد اطلاعاتی با تاب آوری در دانش آموزان اول متوسطه، پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید