تئوری روش دوسا

توانبخشی روانی – حرکتی

آنچه که در برنامه توانبخشی روانی مطرح می­شود در واقع تعریفی جدید از بدن مغز و حرکت است که خود به­خود باعث می­شود چهارچوب تکنیک­های درمانی مطرح شده در دیدگاه توانبخشی روانی معرفی گردد. در این دیدگاه اعتقاد بر این است که فرایندهای فیزیولوژیکی و روانشناختی بدن انسان به حدی به یکدیگر وابسته هستند که یکی را بدون دیگری نمی­توان در نظر گرفت و این موضوعی است که ارگانیسم انسان را بی نهایت از نظر ساختار و عملکرد پیچیده می­کند .

توانبخشی روانی ژاپنی به روش  دوسا

توانبخشی روانی و یا بعبارتی توانبخشی روانشناختی ژاپنی دوسا ، یک فرایند کلیست که شامل فعالیت­های روانی – داخلی حرکات بدنی می­شود وهو به معنی متد وروش است. فرآیند دوسا- هو را می­توان به دو بخش تقسیم نمود. بخش روان­شناختی شامل اراده وتلاش وبخش فیزیولوژیکی شامل حرکات بدنی  ووضعیت بدنی.

اصول حرکت از دیدگاه دوسا

 سیستم کنترل رفتار بشر بر اساس پردازش اطلاعات است. ابتدا اراده عمل حرکتی به وسیله تحریک حسی، ‌اما بوسیله نیازها رخ می­دهد. اراده ممکن است از یک تصور هدف یا از یک حرکت بدنی با یک فرایند از حرکت بدنی و طرح اجرای هدف تشکیل شود. تلاش واقعی و اراده برای حرکت واقعی بدن ضروری است. در نتیجه چنین تلاش مناسبی حرکت بدنی به دنبال یک تصور هدف اساسی و حسهای بینایی حرکت و غیره ظاهر می­شود. در نتیجه چنین ترکیبی حرکت بدنی مطابق اراده اولیه اجرا می­شود. در فرایند تلاش هدف­گرای مراجعه کننده، آموزش­دهنده قادر است ذهن مراجعه­کننده را فعال کند و فعالیتش را در سرتاسر تجربه هدفگرای دوسا تسهیل کند.در این روش تمرینات بصورت فرد به فرد بین مراجع و درمانگر صورت می­گیرد. درمانگر الگوی مناسبی از حرکات بدنی را به مراجع ارائه داده و مراجع با تلاش هدفدار خود سعی بر انجام آن حرکت می­کند و عملاً حرکت را تجربه می­نماید. بدین ترتیب نه تنها ذهن مراجع فعال می­شود، بلکه حس همکاری نیز در او برانگیخته شده و ارتباطات انسانی­اش تقویت می­گردد. لذا در روش دوسا، تکنیک­ها فعالیت­های کمکی هستند که به مراجع کمک می­کنند تا تجربه  جدید از حرکت بدن داشته باشد .

با تجربه  جدید دوسا، چشم مراجع به دنیای جدیدی باز می­شود که خود، دریچه­ای است به­سوی خودباوری و اعتماد به نفس. روش درمانی دوسا، به منظور حذف تنش عضلانی شدید و نامناسب که الگوی ارائه شده برای حرکت بدنی را مختل می­کند، شروع شد. آموزش آرمیدگی بر اساس قانون کنترل عملیات خود  توسط آرمیدگی تدریجی جاکوبسن صورت گرفته که در ابتدا با هیپنوز و سپس بدون آن و به مدت ده سال به کار برده شده است. بر اثر کاهش چنین تلاش­های عضلانی نامناسبی و به واسطه  برنامه­های درمانی، بسیاری از مراجعین بدون سختی زیاد قادر به حرکت راحت­تر و موفق­تر خود با اراده  خود بودند. اما از آن­جائی که برخی از مراجعین دیگر در اثر آموزش آرمیدگی دارای چنین تجربه­ای از بدن خود نبودند لذا نیاز به یک روش درمان جدید احساس شد. بنابراین در دوسا– هو درمانگر از مراجع می­خواهد تا بکوشد عضلاتش را آرام کند ؛خودآرمیدگی و یا خودش بدنش را حرکت دهد. در روش دوسا یک فرایند بسیار ضروری وجود دارد که در آن بیمار سعی در شناسایی حرکات ارادی بدن خویش دارد. او باید در آن واحد بر درمان و کنترل دو نوع اطلاعات تلقین شده بپردازد که شامل نیم حلقه ی اول وابران  که در بر اساس اراده  خود در بدن خود عمل کرده و در نیم حلقه  دوم که او از طریق آن، از نتایج عملکرد خویش آگاهی می یابد، است . وقتی مراجع برای انجام دادن الگوی اساسی تکلیف حرکتی که توسط درمانگر ارائه شده است تلاش و کوشش می­کند، کاملاً طبیعی است که در همان زمان و همراه این الگوی اساسی نوع دیگری از تنش و جنبش و حرکت، در بدنش ایجاد شود البته در موارد بسیار نادر این تنش و جنبش همراه با الگوی اساسی ممکن است برای انجام الگوی اساسی حرکت مفید باشد اما در اغلب موارد در الگوی حرکتی، اختلال عمل یا اشکال ایجاد می­نماید. به­منظور بهبود مشکلات حرکتی در افراد اتیستیک شرایطی لازم است که در آن مراجع بتواند بر تنش­ها و جنبش­هایی که همراه الگوی اساسی حرکت دوسا به وقوع می­پیوندد و با تلاش ناخودآگاه ایجاد می­شود، از طریق تلاش آگاهانه فایق آید؛ درمانگر در ایجاد چنین شرایطی به مراجع کمک می­کند؛ لذا، برای درک الگویی که فرد جهت انجام تکلیف حرکتی اراده کرده است مراجع بایستی در هر لحظه از فرایند دوسا کنترلی مناسب داشته باشد که با فعالیت به دو طریق صورت می­گیرد: یکی تلاش خودش برای ایجاد الگوی حرکت بدن بعنوان اطلاعات پیشخوراند و دیگری تشخیص حرکت واقعی بدن بعنوان تأثیر تلاش خود بصورت اطلاعات پسخوراند.

منبع

نادری،سارا(1393)، اثربخشی روش دوسابرنظریه ذهن درکودکان مبتلا به اتیسم،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید