« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »آموزش عالی در ایران
آموزش عالی در ایران بخشی از آموزش و پرورش در ایران است و در حال حاضر زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران برای علوم مربوط به درمان و بهداشت اداره و سازماندهی می‌شود. دانشگاه‌های ایران ارائه دهنده آموزش های دانشگاهی می‌باشند که منتهی به مدارک کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد ودکتری می‌گردد.
تاریخ آموزش عالی در ایران
آموزش عالی در ایران به فرم نوین و آکادمیک سابقه یکصد ساله، و بصورت جامع به دوران نظامیه و حتی ساسانی باز می‌گردد.
پیش از اسلام
امروزه منابع متفرقه‌ای از دوران کهن باقی مانده که اشاره بر وجود مراکز و نظام‌های آموزش عالی در سرزمین‌های ایران باستان می‌کند.از برجسته‌ترین این مراکز می‌توان نخست فرهنگستان نصیبین زیر نظر دولت ساسانی را نام برد که در آن اساتید رانده شده از آتن در حال کنکاش و آموزش مسائل پزشکی و ریاضیات و نجوم بودند. فرهنگستان گندیشاپور از مراکزی بود که شهرت آن در پزشکی تا به امروز باقیست و در تأسیس مستقیم بیت الحکمه در بغداد سالهای سال بعد بسیار با اهمیت نمایان گردید. از نمونه‌های دیگر مدارس علوم پیشرفته در ایران باستان می‌توان سارویه و ری شهر (فارس) را نام برد.
دوران اسلامی
پس از تأسیس بیت الحکمه در دوران خلافت عباسی، آموزش عالی در سرزمین‌های اسلامی رفته رفته وضع فراگیرتری به خود دید تا جایی که مدارس نظامیه در دوران سلجوقی در چندین شهر همانند: بغداد، بلخ، نیشابور، هرات، و اصفهان دایر گشتند. در مراغه نیز خواجه نصیرالدین طوسی پژوهشکده و رصدخانه ای بزرگ تأسیس نمود که به روایتی کتابخانه آن ۴۰٬۰۰۰ کتاب از اقصی نقاط گیتی گردآوری شده داشت، و بخوبی توسط هولاکوخان ایلخانی تامین مخارج می‌گردید.
دوره معاصر
« وزارت علوم » ایران نخستین بار در سال ۱۲۳۴ هجری شمسی تأسیس شد، وعلیقلی میرزا اعتضاد السلطنه از سوی ناصرالدین شاه قاجار به سمت وزیری برگزیده شد. تاریخ آموزش عالی در دوره نوین عموماً با تأسیس دارالفنون آغاز می‌گردد. با این حال پیش از آن هم فعالیت های متعددی برای کسب علوم و تخصص از خارج از کشور وجود داشت. بطور نمونه عباس میرزا براي اولين بار تعدادی دانشجوی بورسیه را جهت تحصیلات به فرنگ اعزام داشت. در سال ۱۸۱۱ ایران نخستین دانشجوی خود را به خارج از کشور اعزام نمود. این رقم در سال ۱۹۳۰ میلادی فراتر از ۱۵۰۰ دانشجو شد. طولی نکشید که مدارس و موسسات برجسته آموزش عالی دیگر نیز همراه دارالفنون مشغول به کار گردیدند. از این جمله می‌توان مدرسه نظام(تأسیس ۱۲۶۴) را نام برد که با بودجه‌ای معادل ۱۰۰۰۰-۱۲۰۰۰ تومان تأسیس گردید. و نیز می‌توان از مدرسه علوم سیاسی (تأسیس ۱۲۷۸) را نام برد که زیر نظر وزارت امور خارجه وقت اداره می گشت.
در سال ۱۳۱۱ بود که کالج آمریکایی‌ها (که چند سال بعد به دستور رضاخان به دبیرستان البرز تغییر نام و تغییر سطح پیدا کرد) به توسط دانشگاه ایالتی نیویورک رسماً پروانه تایید (چارتر) گرفت. از کسانی که در توسعه و پیشرفت این موسسه پیش دانشگاهی زحمات فراوانی کشیدند دکتر ساموئل مارتین جردن آمریکایی بود که برخی وی را «پدر آموزش نوین ایران» خوانده اند. خیابان جردن تهران نیز (بلوار آفریقای فعلی) به افتخار همین شخص نام گذاری گردید .زنان ایرانی نيز نخستین بار در سال ۱۳۱۶ در سیستم دانشگاهی ایران پذیرش شدند.
اولین دانشگاه جامع ایران
فکر تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۰۵ خورشیدی توسط دکتر سنک نماینده مجلس در مذاکراتی با سید محمد تدین پدیدار شد. در سال ۱۳۱۰ خورشیدی وزیر دربار وقت، عبدالحسین تیمورتاش، از طرف رضا شاه، دکتر عیسی صدیق (صدیق اعلم) را مامور کرد تا به ایالات متحده آمریکا سفر کرده و پس از مطالعه در «تاسیسات علمی دنیای جدید» ، طرحی برای تاسیس دانشگاه در کشور به دولت تقدیم نماید. طرح دکتر صدیق مورد قبول کفالت وزارت معارف وقت، علی‌اصغر حکمت، قرار گرفت و سر انجام با پیگیری ایشان، دکتر علی‌اصغر حکمت، دکتر محمود حسابی و دیگران، دانشگاه تهران را در هشتم خرداد ماه ۱۳۱۳ به تصویب مجلس شورای ملی رساندند.
این موسسه با ادغام کردن دارالفنون، مدرسه علوم سیاسی، مدرسه طب، مدرسه عالی فلاحت و صنایع روستایی، ( مدرسه فلاحت مظفر ) اولین مدرسه کشاورزی در ایران،(مدرسه صنایع و هنر( تأسیس توسط کمال الملک، مدرسه عالی معماری، مدرسه عالی حقوق، و چند مرکز آموزش عالی دیگر تهران در پردیسی در جنوب پارک لاله فعلی تهران دایر گشت. این دانشگاه بر اساس موسسات آموزش عالی فرانسه الگوبرداری شد و حتی طراحان ساختمانهای دانشگاه تهران مهندسین فرانسوی بودند.
دوران محمدرضا پهلوی و توسعه آموزش عالي
پس از جنگ جهانی دوم رفته رفته محمدرضا شاه پهلوی تصمیم به تغییر الگوی موسسات آموزش عالی ایران از سیستم دانشگاهی فرانسه به سیستم‌های آمریکایی گرفت. از این رو؛ از اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی سعی در جلب همکاری دانشگاه‌های آمریکایی نمود. در این میان، به‌دنبال دعوت محمدرضا پهلوی از رئیس دانشگاه پنسیلوانیا به ایران، پس از مذاکراتی، دانشگاه شیراز مستقیماً تحت نظر و مدیریت این دانشگاه صاحب نام آمریکایی قرار گرفت تا جایی که روابط علمی و فرهنگی بین این دو دانشگاه از مستحکم ترین روابط علمی فرهنگی میان ایران و آمریکا گردید و تا روزهای آخر حکومت شاه ادامه داشت. تدوین بسیاری از دروس، طراحی و توسعه پردیس های دانشگاه، تربیت اساتید، و بنیانگذاری بسیاری از موسسات تحقیقاتی دانشگاه پهلوی همه و همه در اختیار این دانشگاه آیوی لیگ{آیوی، ازمعروف‌ترین گروه‌های دانشگاهی جهان است. این گروه متشکل از هشت دانشگاه پرآوازه می‌باشد. علت نامگذاری این دانشگاه‌ها ساختمانهای بسیار قدیمی است که نمای آنها با پیچک و پاپیتال پوشیده شده است}قرار گرفتند.
از نمونه‌های بارز دیگر «دانشگاه صنعتی آریامهر در تهران»، (دانشگاه صنعتی شریف فعلی) و «دانشگاه صنعتی آریامهر اصفهان»، ( دانشگاه صنعتی اصفهان فعلی ) بودند که مستقیماً بر اساس الگوی دانشگاه ام آی تی در آمریکا الگوبرداری گردیدند. دانشگاه فردوسی مشهد نیز از نظر علمی و آکادمیک زیر نظر دانشگاه جرجتاون قرار داشت. همچنین دانشگاه بوعلی سینا در همدان نیز به کمک فرانسوی ها، و دانشگاه گیلان زیر نظر مقامات آلمانی تاسیس شدند.در جمع، دست کم ۵۹ دانشگاه آمریکایی در توسعه و تاسیس آموزش عالی در ایران نقش و فعالیت داشتند.
آموزش عالی در حال حاضر
آموزش عالی در حال حاضر در ایران، شامل آموزش‌های دانشگاهی منتهی به مدارک کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد ودکتری است.
اطلاعات وآمار آموزش عالی
با توجه به آمار ارائه شده در خرداد ماه سال ۱۳۹۳ ؛ حدود ۴۰۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی در ايران مشغول فعاليت مي باشند كه بيش از ؛ ۲،۱۰۰ رشته تحصیلی و 4500000 دانشجو دراين مراكز مشغول به تحصيل مي باشند.
طبق جدول ونمودار (2-1)؛ 36.9 درصد دانشجو تا سال 1393 در دانشگاه هاي آزاد اسلامي ،25.4 درصد در دانشگاه پيام نور،14.1 درصد در دانشگاه هاي دولتي،10 درصد در دانشگاه جامع علمي كاربردي،10 درصد در موسسات غير انتفاعي وغير دولتي و3.5 درصد در دانشگاه هاي فني وحرفه ايي كشور مشغول به تحصيل مي باشند. در ایران به ازای هر سه کارشناس یک فوق دیپلم وجود دارد و این در حالی است که در کشورهای صنعتی و توسعه یافته به ازای هر پنج فوق دیپلم و تکنسین یک کارشناس وجود دارد.
منبع
رضا، محمد حسين(1394)، بررسي جايگاه تصوير ذهني (برند)، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید