ویژگی های رهبری خدمتگزار

بنا به اعتقاد گرین لیف، ویژگی ­های رهبران خدمتگزار  عبارتند از:

• وجود فلسفه حمایتی دو سویه.
• روابط ورای ساختار رسمی‌ و به ‌طور دوستانه و آرمانی.
• موقعیت قدرت رهبری بیشتر به صورت فرهمندی.
• وجود اصول اخلاقی فی ما بین رهبر و کارکنان.

اومو، ده ویژگی را برای رهبران خدمت‌گزار  به شرح زیر برشمرده است:

گوش دادن: در تئوری رهبری خدمت‌گزار، گوش دادن دربرگیرنده فرایندی است که در آن، رهبر قادر به تشخیص احساسات درونی پیروان خویش بوده، نظرات و ایده‌های آنان را مورد توجه قرار داده و درصورت امکان، از آنها در تصمیم‌های خود استفاده کنند. رهبران خدمت‌گزار  از راه گوش دادن قادر خواهند بود که مراتب احترام و قدردانی خود را نسبت به دیگران ابراز دارند. گرین لیف معتقد است که رهبران خدمت‌گزار باید ابتدا شنونده خوبی باشند تا قادر به پاسخ گویی در برابر مشکلات باشند، زیرا یک رهبر خدمت‌گزار، می‌تواند از راه گوش دادن، تیم‌های کاری سازمان را تقویت کرده و فعالیت‌های مربوطه را برنامه­ریزی کند.

 همدلی: رهبران خدمت‌گزار باید همواره خود را به جای پیروانشان قرار داده تا از نیازها و خواسته‌های درونی آنان مطلع شوند. این کار، همدلی نامیده می‌شود. همدلی واکنشی آگاهانه بوده که به موجب آن، رهبران نقاط ضعف، مسائل و مشکلات پیروان را درک کرده و در پی رفع این مشکلات بکوشند. رهبران خدمت‌گزار مشکلات افراد خود را درک کرده و همواره درصدد یافتن راه حلی برای برطرف ساختن این مشکلات هستند. آنان به واسطه همدلی، روحیه افرادشان را به سمت تعالی تقویت کرده و تمایل آنان به همکاری و انجام کارهای گروهی را افزایش می‌دهند.

شفابخشی: شفا بخشی نیز فرایندی است که به واسطه آن، رهبر قادر خواهد بود تعارض‌های موجود میان افراد خود را به شکلی کارآمد و اثربخش حل و فصل کند. او تمامی‌ افراد را در قالب یک کل در نظر می‌گیرد و روابط بین فردی مناسبی میان آنان به وجود می‌آورد. وقتی رهبران خدمت‌گزار  بتوانند محیطی عاطفی و مملّو از احساسات مشترک؛ برای پیروانشان ایجاد کنند، اعتماد پیروان نیز به آنان افزایش یافته و در هنگام بروز مشکلات، از کمک و مشورت رهبران خود استفاده خواهند کرد.

 آگاهی: آگاهی به دو بخش آگاهی عمومی‌ و خودآگاهی تقسیم می‌شود. هر دو نوع آگاهی، به ویژه خودآگاهی، باعث بهبود و پیشرفت رهبر خدمت‌گزار می‌شود. رهبرانی که از خودآگاهی بهره­مند هستند، از شناخت کافی نسبت به هدف­ها و مسیر دستیابی به هدف­های خود نیز برخوردار خواهند بود، زیرا “آگاهی”، رهبران را قادر به پیش­بینی آنچه در آینده رخ خواهد داد ساخته و بدین ترتیب، رهبران می‌توانند خود را برای رویارویی با آن رویدادها آماده سازند.

متقاعدسازی: رهبران خدمت‌گزار از راه متقاعد سازی، میان پیروان خود اجماع به وجود آورده و به جای اجبار، آنان را متقاعد می‌سازد که تصمیم‌های رهبرشان را پذیرفته و به خواسته‌هایش جامه عمل بپوشانند. گرین لیف معتقد است که پیروان باید در رد یا قبول نقطه­نظرات و تصمیم‌های رهبران، آزاد و مختار باشند. متقاعدسازی یکی از مهم­ترین و اساسی­ترین مهارت­های رهبران خدمت‌گزار به­ شمار می‌رود. چنین رهبرانی، با هوش و ذکاوت خود، قادر خواهند بود به جای اجبار، پیروان خود را در مسیر دستیابی به رشد و تعالی­شان متقاعد سازند.

مفهوم­ سازی: مفهوم سازی به معنای برخورداری از دیدی بلند مدت نسبت به آینده، کل نگری نسبت به مسائل و کسب تجربه است. رهبرانی که از این ویژگی برخوردارند، علاقه زیادی به انجام فعالیت‌های نوآورانه داشته و پیروانشان به آنان اعتماد کامل دارند، زیرا افراد می‌دانند که آنان، رهبرانی آگاه بوده ونسبت به آینده شناخت کافی دارند.

آینده­ نگری و دوراندیشی: آینده­نگری به معنای حدس و پیش­بینی درست و زیرکانه نسبت به چیزی است که ممکن است در آینده ­روی دهد. رهبران خدمت‌گزار  از راه آینده نگری، ابزار و تجهیزات لازم برای بهره­برداری از موقعیت­ها را به‌دست می‌آورند. رهبرانی که از ویژگی “آینده­نگری” برخوردار هستند، از بینش وسیع­تری نسبت به پیروان خود برخوردارند. رهبران خدمت‌گزار  قادر خواهند بود آینده و حتی نتایج به‌دست آمده از تصمیم‌های خود را نیز پیش بینی کرده که این امر، مزیتی بزرگ برای آنان محسوب می‌شود. زیرا این توانایی، به‌طور معمول در سایر رهبران کمتر دیده شده و یا اصلاً وجود ندارد.

خادمیت و سرپرستی: خادمیت و سرپرستی، ویژگی اصلی رهبران خدمت‌گزار است. خادمیت دربرگیرنده رفتاری است که بیان می‌کند رهبران ملزم به خدمت­دهی به پیروان خود هستند. از خادمیت و سرپرستی، به­ عنوان تعهد خدمت­رسانی یاد می‌شود. حرکت در مسیر خادمیت و سرپرستی، نگرشی جدید در رهبری قلمداد می‌شود. رهبران خدمت‌گزار، خادمانی هستند که نیازها و خواسته‌های پیروان خود را بر نیازها و خواسته‌های خود ارجح می‌دانند. این رهبران، ایده خدمت­دهی را در سازمان ترویج داده و پیروانشان را به ارایه ایده‌های خود در جهت رشد و تعالی سازمان ترغیب می‌کنند.

تعهد به رشد افراد: تعهد به رشد افراد، جنبه دموکراتیک رهبری خدمت‌گزار محسوب می‌شود. رهبران خدمت‌گزار، افراد خود را پرورش داده تا بدین ترتیب بتوانند از راه تشویق آنان به نوآوری و تلاش بیشتر، از تمام توان آنان استفاده کنند. این رهبران، ذهنیتی مثبت به پرورش و بهبود کارکنان شان داشته و معتقدند آنان با ارزش ترین دارایی­های سازمان هستند. یک رهبر خدمت‌گزار، همواره در جهت پرورش پیروان خود در تمامی‌ جنبه‌ها کوشیده، بهترین‌ها را برای آنان فراهم آورده و در نهایت آموزش­های لازم را برای مشاغل فعلی و همچنین آموزش­های عملی مورد نیاز را برای احراز پست­های بالاتر، مهیا می‌کند.

ایجاد گروه: این ویژگی، بیانگر آن است که رهبر خدمت‌گزار ، فرهنگ احترام و شأن و مقام افراد را در سازمان پرورش می‌دهد. رهبران خدمت‌گزار، باید همواره در پی ترویج ارزشهای همکاری کارکنان در امور مختلف سازمانی و دمیدن روح مشارکت در میان آنان باشند. در نتیجه، اگر هر یک از کارکنان نیز در موقعیت و مقام رهبر خدمت‌گزار خود جای گیرند، نیز به انجام همین عمل مبادرت خواهند ورزید. لاری اسپیرز بیان کرد که که نوشته‌های رابرت گرین لیف ده ویژگی برای رهبران خدمت‌گزار ارایه می‌کند که این ده ویژگی جامع و کامل هستند ولی نویسندگان بعدی ویژگی‌های دیگری را شناسایی کرده­اند که ویژگی‌های قابل تمیز از رهبری خدمت‌گزار ارایه می‌دهد که ده ویژگی گرین لیف را به نوعی پوشش می‌دهد که در دو طبقه ویژگی­های لازم و ملزوم قرار می‌گیرند:

ویژگی‌های لازم و ملزوم رهبران خدمت‌گزار

ویژگی­های رهبر فرانوگرا یا رهبر خدمت‌گزار  از نظر بیچ و دنی

– رهبران فرانوگرا، رهبران خدمت‌گزار هستند.

– رهبران در خدمت شبکه هستند و خود را از کارکنان متمایز نمی­دانند.

– رهبران به افراد اختیار و آزادی می‌دهند و دموکراسی را در سازمان اعمال می‌کنند.

– رهبر حکایت‌ها و روایت‌هایی از تاریخچه سازمان و موفقیت‌ها و حتی آینده پیش­روی سازمان نقل می‌کند.

– مردان و زنان به یک اندازه در رهبری سهیم هستند.

– رهبر تیم‌های مختلف را به صورت شبکه به هم و به مصرف کننده متصل می‌سازد.

– رهبر محرک، راهنما، و ایجاد کننده یک شبکه کاری از تیم‌های خودمختار می‌باشد.

ویژگیهای رهبری خدمت‌گزار  از دیدگاه دانشمندان مختلف

با نگاهی به مدل­های مختلف رهبری خدمت‌گزار می‌توان دریافت که بسیاری از ویژگی­های مورد نیاز برای ایجاد بستر فرهنگی مناسب برای مدیریت دانش توسط رهبران خدمت‌گزار  ایجاد می‌شوند. جدول ذیل به مقایسه برخی از این ویژگی­ها می‌پردازد.

مقایسه ویژگی‌های فرهنگی مؤثر بر مدیریت دانش و ویژگی‌های رهبران خدمت

رهبران خدمت‌گزار  با ایجاد ویژگی‌هایی چون اعتماد، تعهد و گسترش فضای دوستی و مهرورزی میزان ارتباطات میان اعضای سازمان را گسترش داده و روابط اجتماعی سازمان را تقویت می‌کنند.

منبع

نویدی، پرویز(1394)، بررسی رابطه بین رهبری خدمتگزار با سرمایه اجتماعی با تاکید بر نقش میانجی معنویت در محیط کار در میان کارکنان بانک کشاورزی استان همدان، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه بوعلی سینا همدان.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید