انواع ساختارهای سازمانی

هنری مینتز برگ بعد از تحقیقات فراوان دریافت که پنج نوع ساختار وجود دارد.‌این ساختارها عبارتند از ساختار ساده، بوروکراسی ماشینی، بوروکراسی حرفه‌ای، ساختار بخشی و ادهوکراسی.

  • ویژگی‌های ساختار ساده:
  1. تعداد ستاد فنی و پشتیبانی در سازمان بسیار کم است.
  2. تمرکز تصمیم‌گیری در سطح عالی سازمان.
  3. ساختار با حداقل رسمیت و تفکیک عمودی کم در اختیارات.
  4. هماهنگی از طریق سرپرستی مستقیم.
  • ویژگی‌های بوروکراسی ماشینی:
  1. ستاد فنی و پشتیبانی از خطوط عملیاتی سازمان منفک شده است.
  2. وجود عدم تمرکز افقی در تصمیم‌گیری بصورت محدود.
  3. سلسله مراتب دقیق و تعریف شده.
  4. قدرت زیاد ستاد فنی.
  5. وجود رسمیت زیاد از طریق خط مشی‌ها، رویه‌ها، قوانین ومقررات.
  6. هماهنگی از طریق استاندارد کردن فرایندهای کاری.
  7. کارآیی زیاد در عملیات.
  8. متناسب برای محیط‌های ثابت و بدون تغییر.
  9. واکنش کند به تغییرات محیطی و‌ایده‌های کارکنان.
  • ویژگی‌های بوروکراسی حرفه‌ای:
  1. تأکید بر روی متخصصان حرفه‌ای در هسته‌ی عملیاتی سازمان است.
  2. ستادهای پشتیبانی و فنی در خدمت کارکنان حرفه‌ای هستند.
  3. هماهنگی از طریق استاندارد کردن مهارت‌های افراد حرفه‌ای صورت می‌گیرد.
  •  ویژگی‌های بوروکراسی بخشی:
  1. مرکب از بخش‌هایی است که هر بخش ممکن است دارای ساختار مختص به خود باشد.
  2. هر بخش برای واکنش به تقاضای بازار محلی طراحی شده است.
  3. عدم تمرکز عمودی وجود دارد (از مدیران عالی به مدیران میانی)
  4. سطح میانی مدیریت، بخش کلیدی در سازمان است.
  5. استفاده از استاندارد کردن ستاده‌ها برای هماهنگی.
  • ویژگی‌های ادهوکراسی ؛ساختارهای موقت:
  1. بسیار ارگانیک و پویاست.
  2. حداقل رسمیت در آن وجود دارد.
  3. پروژه‌های موقت تیمی از تخصص‌های میان رشته‌ای تشکیل شده است.
  4. درجه تخصصی کردن افقی بر اساس آموزش‌های تخصصی و رسمی بسیار بالاست.
  5. هماهنگی از طریق فرآیند تنظیم متقابل و دو طرفه صورت می‌گیرد.
  6. ستاد پشتیبانی قسمت کلیدی سازمان است.

مینتزبرگ در نوشته‌های اخیر خود، ساختار جدیدی نیز به ساختارهای پنج گانه خود افزوده است.این ساختار جدید تحت عنوان ساختارهای‌ایدئولوژیک  طرح گردیده است که تناسب زیادی با ساختارهای نهادهای انقلابی همچون جهاد سازندگی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و… در کشورمان دارد.یکی از مشکلات اساسی بر سر راه کارآیی  و اثربخشی  سازمان‌ها در‌ایران (بویژه سازمان‌ها و مؤسسات دولتی)، مسائل ساختاری است. به گونه‌ای که ساختارهای سازمان‌ها، ساختارهایی کهنه و مبتنی بر مفروضات سنتی است که با وظایف فعلی آنها سازگاری نداشته، پویایی و تحولات محیط امروز‌این را مد نظر قرار نداده، علاوه برآن مطابق نیازهای کنونی جامعه اسلامی‌ایران بنا نشده و به ابعاد انسانی و انگیزشی نیروی کار توجهی نگردیده است. با توجه به‌اینکه یکی از وظایف مدیران سازماندهی است و سازماندهی نیز فرآیندی یکباره نمی‌باشد، فلذا بایستی هر چند وقت یکبار نسبت به کارا نمودن سیستم ساختاری سازمان‌ها اقدام مقتضی بعمل‌اید و سازماندهی مجددمتناسب با متغیرها و عوامل تأثیرگذار ،استراتژی و هدف، محیط، تکنولوژی، اندازه و…..صورت پذیرد

منبع

کریمی،مسعود(1393)، ساختار سازمانی بر رضایت شغلی کارکنان، پایان نامه کارشناس ارشد، مدیریت بازرگانی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

0