ابعاد خلاقيت

خلاقيت در مرز بين شناخت و هيجان قرار گرفته است. از بعد شناختي، خلاقيت اغلب در ميان بزرگترين فرآيندهاي فكري عالي جاي مي‌گيرد و از بعد هيجاني، خلاقيت به عنوان حالتي هوشيارانه در برخي از شديدترين تجارب عاطفي از عميق‌ترين يأس‌ها و سرخوردگي‌ها تا بزرگترين شادي‌ها در نظر گرفته مي‌شود. در زبان عاميانه، شناخت به معناي فرآيند به­دست­آوردن دانش است و هيجان به معناي راهي است كه ما از طريق آن روي وقايعي كه با آن مواجه مي‌شويم، ارزيابي و عمل مي‌كنيم. با توجه به همه مفاهيم برگرفته از زبان عاميانه، شناخت و هيجان در نهايت روي رفتار قابل مشاهده‌اي كه در يك بافت اجتماعي تفسير مي‌شود، پايه‌ريزي مي‌گردد. و اين­طور نيست كه آن‌ها به عنوان ساز و كارهايي صرفاً روان­شناختي يا عصب شناختي معني شوند.

نكته‌ي ديگري كه در مورد ابعاد شناختي و هيجاني خلاقيت اهميت دارد، بر اساس اين گفته‌‌ي آوريل (1999) است كه مي‌گويد: «رفتارهاي شناختي و هيجاني اساساً در مفاهيم مربوط به ساز و كارهايي از قبيل ادراك، حافظه، تداعي، قضاوت و استدلال با هم تفاوتي ندارند. و اين ساز و كارها، شناخت و هيجان متوسطي در درجات و تركيبات متفاوت و بسته به شرايط ايجاد مي‌كند. كاربرد اين ايده در خلاقيت است، زيرا اين خلاقيت است كه ساز و كارهاي ذكر شده را هم به حوزه هيجان و هم به حوزه شناخت مرتبط مي‌سازد».

اكثر پژوهشگراني كه به تحقيق در زمينه خلاقيت پرداخته‌اند، خلاقيت را بيشتر به عنوان يك سازه‌ي ذهني- شخصيتي با ابعاد شناختي و اجتماعي، توصيف كرده‌‌اند. در بعد شناختي خلاقيت، تحقيقات بيشتر در حيطه‌ي سبك‌ها يا توانايي‌ها و مهارت‌هاي شناختي انجام شده است و در زمينه‌ي تفاوت‌هاي اجتماعي، هدف پژوهشگران آن است كه نشان دهند؛ چگونه عوامل موقعيتي، اجتماعي و فرهنگي نظير تسهيلات اجتماعي، انتظار فرد از خود و ديگران، تنبيه و پاداش، وضعيت فيزيكي و جو رواني مي‌تواند در توسعه‌ي خلاقيت مؤثّر باشد.

آوريل (1999) و آوريل و نانلي (1992) براي اولين بار به صورتي نظام‌مند به بررسي بعد هيجاني خلاقيت يا به عبارتي خلاقيت هيجاني پرداخته‌اند. در اين راستا طي سال‌هاي 1991 تا 1999، آوريل و همكارانش يك سري تحقيقات بر روي اين سازه جديد انجام داده‌اند و پرسشنامه‌اي نيز به منظور اندازه‌گيري خلاقيت هيجاني طراحي نموده‌اند.

منبع

خزاعی، علی(1395)، بررسی تاثیر راهبردهای شرح و بسط پیجیده بر خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر دوره ابتدایی منطقه خزل در سال تحصیلی95-1394، پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

0