« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »سوادهاي چندگانه
سواد علمي(پايه)
سواد پايه يکي از 34 نوع سواد محسوب مي شود. اولين تعريفي که يونسکو از سواد ارايه داد. سواد پايه يا علمي با معناي مصطلح آن در نظام آموزشي که دربرگيرنده مفهوم توانايي خواندن و نوشتن است. آگاهي نسبت به مفاهيم علمي مورد نياز در عصر اطلاعات، کنجکاوي نسبت به محيط و پيدا کردن سوال ها و پاسخ به آنـها جهت رفع نيازهاي اطلاعاتي، توانايي شرح، توضيح وپيش بيني روي داده ها، توان درک مضامين مقاله‌هاي علمي ومشارکت در گفتگوهاي علمي وتصميم گيري‌هاي محلي و ملي را شامل می شود.
سوادبصري
درک عناصر اصلي طراحي بصري، تکـنيک ها و رسانه ها، آگاهي نسبت به احساسات، روحيات، درک تصاوير نمايشي، سمبليک و…
سواد رايانه اي
امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بخش لاينفک زندگي جوامع مختلف شده است و به روشني تاثير آن را در جنبه‌هاي مختلف زندگي قابل مشاهده است. براي زندگي در چنين فضايي افراد نيازمند تغييراتي در نگره‌ها ، آموخته‌ها و شيوه‌هاي مختلف زندگي خود هستند. امروزه بسياري از امور علاوه بر آن که رايانه‌اي شده‌اند از سيستم‌هاي سنتي انجام امور فا صله زيادي گرفته‌اند که اين امر ايجاب مي‌کند دانش حداقلي نسبت به رايانه در افراد وجود داشته باشد. مهارت در بهره‌گيري از رايانه بخشي از کل ماجرا است و اصل قضيه در سواد اطلاعاتي است. سواد اطلاعاتي به مفهوم مهارت‌هاي بنياني در بهره‌گيري و استفاده از اطلاعات براي امور جاري و فرآيند‌هاي حل مسايل است. اين که هر کس حداقل مهارت‌هاي لازم را در شناسايي، جست و جو و پايش اطلاعات مورد نياز خود از منابع مختلف داشته باشد، بخشي از سواد اطلاعاتي است. مهارت‌هاي سواد رايانه‌اي بخش ديگري از سواد اطلاعاتي است. بروس(1385) بيان مي‌کند سواد اطلاعاتي همانند سواد كامپيوتري كه نيازمند شناخت فناورانه است و اينكه چطور نرم افزار و سخت‌افزاري را بسازيم نيست يا سواد كتابخانه كه نيازمند توانايي استفاده از مجموعه كتابخانه و خدماتش باشد، نيست. همچنين يك ارتباط قوي متعلق به همه اين مفاهيم وجود دارد. هر كدام از اين سوادها چندين سطح از تفكر را بصورت حياتي نياز دارند. اما در مقايسه با سواد كامپيوتري سواد اطلاعاتي صرفا به آنسوي دسترسي داشتن به دانش چطور استفاده نمودن از فناوري مي‌رود زيرا فناوري تنها كيفيت آموزش تجربي را تضمين نمي‌نمايد. بنابراين سواد رايانه‌اي گسترش از سواد سنتي است که مستلزم توانايي شخص در انجام اعمال اصلي و پايه با رايانه است. اعمالي مثل استفاده از بسته هاي نرم‌افزاري از پيش آماده، نرم افزارهاي کتابخانه‌اي، بانکهاي اطلاعاتي روي ديسک فشرده، پايگاه هاي اطلاعاتي پيوسته و اطلاعات شبکه‌اي روي اينترنت است باسواد رايانه اي (که هرکسي مي‌تواند بشود) قادر است رسانه هاي چاپي و الکترونيکي را رمزگشايي، ارزيابي، تجزيه و تحليل و توليد کند.
سواد شبکه اي
اين سواد دربرگيرنده دانشي است که معني آن متضمن مواردي است چون آگاه بودن از گستره و کاربردهاي منابع و خدمات اطلاعاتي شبکه هاي جهاني، شناخت نقش و نويد اطلاعات شبکه اي درمحل مشکلات و انجام فعاليتهاي حياتي پايه، و شناخت نظامي که اطلاعات شبکه اي به واسطه آن توليد شده، سر و سامان يافته و دسترس پذير مي شوند. مهارت‌هاي موردنياز اين سواد عبارتند از توانايي بازيابي انواع خاصي از اطلاعات از شبکه با استفاده از گروهي از ابزارهاي کشف اطلاعات و آمايش اطلاعات شبکه اي و الکترونيکي به واسطه ترکيب آنها با ديگر منابع، و نيز توانايي ارتقاء کيفيت اطلاعات جهت افزودن ارزش آن در موقعيت هاي ويژه و استفاده از اطلاعات شبکه اي براي تجزيه و تحليل و اتخاذ تصميمات مربوط به مسائل شخصي و کاري و کسب خدماتي که موجب ارتقاء کيفيت زندگي مي شوند.
سواد آموزي تابعي
يونسکو در سال1978، باسواد تابعي را اينطور تعريف مي کند: باسواد تابعي شخصي است که پس از کسب مهارت ها و معلومات اساسي بتواند در کليه فعاليت هاي اجتماعي که مستلزم سواد است به نحو موثري شرکت جويد و با استفاده از توانايي هاي خواندن و نوشتن و حساب کردن براي رشد خود و توسعه جامعه اش گام بردارد. به عبارت دقيق تر سواد آموزي (تابعي) خود تابعي از تغييرات محيطي و زمينه اي (فکري) هر جامعه در زمان هاي مختلف است.
سواد تکنولوژي
توانايي درک واستفاده از رايانه ، اينترنت، توانايي استفاده از اطلاعات فني درجامعه در زمينه‌هاي مختلف،توان تطبيق ، درک واستفاـه دائمي از نوآوري هاي صورت گرفته در زمينه فناوري را شامل می شود.
سواداجتماعي
آگاهي از نقش اطلاعات در جوامـع پيچيده امروزي، مسئوليت‌پذيري نسبت به اجتماع وتطبيق رفتارهاي فردي با خواسته‌هاي جامعه، دانش چگونگي نقش اطلاعات در زندگي گروه‌ها، شوراها و …
سواد رسانه اي
سواد رسانه‌اي يك نوع درك متكي بر مهارت است كه مي‌توان براساس آن انواع رسانه‌ها را از يكديگر تميز داد و انواع توليدات رسانه‌اي را از يكديگر تفكيك و شناسايي كرد. اين مورد طوري مفهوم سواد را گسترش مي‌دهد که شامل رسانه هايي که پس از چاپ ظهور کرده و چشم انداز اطلاعاتي ما را تحت استيلاي خود قرار داده اند، بشود؛ هم چنين اين سواد به مردم جهت درک، توليد و انتقال معاني در فرهنگي متشکل از تصاوير، کلمات و صداي نيرومند کمک نمايد. باسواد رسانه اي (که هر کسي مي تواند بشود) قادر است رسانه هاي چاپي و الکترونيکي را رمز گشايي، ارزيابي، تجزيه و تحليل و توليد کند. بنابراين سواد اطلاعاتي فن و توانمندي استفاده از رايانه و ابزارهاي مرتبط به رايانه و سواد رسانه‌يي به توانمندي استفاده و درک مطالب يا محتواي رسانه‌ها گفته مي‌شود.
سواد ارتباطات
از ديدگاه علماي علم ارتباطات، جامعه حاصل برقراري ارتباط بين افراد در سطوح مختلف بوده و ارتباط مبناي شکل گيري يک جامعه است. تعريف واحدي از ارتباطات که همه را قانع کند وجود ندارد. از نظر برخي معناي آن تبادل متفکرانه ديدگاه ها از طريق يک مکالمه معنادار بين دو انسان است؛ برخي آن را به پيام ساده ارسال شده، بدون تفکر يا درخواست بازخورد، اطلاق مي کنند، با اين تعريف اخير، مي توان گفت ماشين‌ها و جانوران نيز ارتباط برقرار مي کنند. بنا بر تعبيري سواد ارتباطات را اينگونه مي‌توان تعريف کرد : قابليتي است که فرد را در ايجاد، تداوم و تعميق رابطه با ديگران توانمند مي‌سازد.
سواد چند فرهنگي
سواد چند فرهنگي درک اعتقاـات ورسوم فرهنگي وتوجه به تفکرات ديگران درک شباهت ها و اختلافات درعقايد وظواهر زندگي، درک فناوري بر فرهنگ، درک پيامدهاي ناهنجاري هايي مانند تعصبات، تبعيض نژادي، درک اهميت فناوري در برقراري ارتباطات با ساير گروه هاي فرهنگي. منظور از سواد فرهنگي، شناخت «ميدان هاي» فرهنگي مختلف (به تعبير بورديو) يا شناخت قواعد نوشته و نانوشته، گونه‌ها، گفتمان‌ها، انواع سرمايه‌ها، ارزش‌هاي فرهنگي موجود، زمينه‌ها و ملزوماتي است که بر عمل انسان‌ها تاثير مي گذارند. اين شناخت، سواد خاصي را در ارتباط با «ميدان» معيني در اختيار افراد قرار مي‌دهد و به آنها امکان مي‌دهد که بدانند چه اتفاقاتي پيرامون آنها در حال وقوع است تا بتوانند در خصوص نحوه تعامل با آن ميدان‌ها تصميم بگيرند يعني بتوانند تشخيص دهند که چه رفتارها، کردارها، گونه‌ها يا گفتمان هايي در شرايط خاصي مناسب يا مقتضي هستند. از آنجا که معناسازي با توجه به «ميدان» صورت مي گيرد ميزان آشنايي افراد با نظام هاي معنايي مختلف (مثلا زبان بدن و يا مد) و کنش هاي مرتبط با آنها و همچنين توانايي افراد در خوانش و استفاده از نظام هاي معنايي مختلف، ميزان برخورداري آنان از سواد فرهنگي را تعيين مي‌کند. سواد فرهنگي همانند مفاهيم مکمل آن يعني سواد رسانه اي، سواد ديجيتال، سواد کامپيوتري، سواد اطلاعاتي، سواد سمعي و بصري زيربناي اصلي جامعه مبتني بر دانايي محسوب مي‌شود.
سواد جهاني
درک نقش اطلاعات در از بين بردن مرزهاي مجازي،درک عميق نسبت به جهان اطراف و جوامـع انساني را شامل می شود.
سواد ديجيتالي
ارزيابي وترکيب اطلاعات به شکل هاي مختلف،ارايه اطلاعات بااستفاده از فرصت هاي رايانه اي و تحليل و دسترسي به اطلاعات و پردازش داد ها...
سواد اقتصادي
توان ارزيابي هزينه‌ها، سودها ومحدوديت‌هاي منابـع و مقايسه هزينه‌ها و سودها، درک رقابت هاي اقتصادي، کمبودها، موانع تجاري، ارتباطات بين خريداران و فروشندگان، درک نقش موسسات خصوصي و ملي، درک ناهنجاري هاي مانند تورم، بيکاري و…
سواد تجاري
درک تاثيرفن آوري بر تجارت، توانايي تدوين استراتژي جهت خلق و استفاده از موقعيت هاي تجاري، نقادي موقعيت هاي مختلف تجاري وبالا بردن قابليت هاي کاري را شامل می شود.
سواد سلامتي
درک مفاهيم سلامتي ومشارکت در ترويج آن ،تونايي استفاده از آموزش هاي پزشکي ،توانايي تشـيص اشتباهات ودرک چرايي تجويزدـاروها…
سواد انتقادي
توانايي يادگيري مستمر، توان ارزيابي موضوع مورد نظر، مشارکت موثرو برقراري ارتباط مستمر در جامـعه با استفاده از تفکر منطقي و ترويج ، خلاقيت وآفرينش در امور روزمره.
سواد ابزاري
استفاده عملي وذهني از فن‌آوري اطلاعات، سخت افزارها ونرم افزارها، چند رسانه‌اي و رايانه‌اي...
سوادمنابـع
توانايي درک شکل، نوع، مکان و روش‌هاي دست يابي به منابع اطلاعات، آگاهي از تغييرات ايجاد شده در منابع را شامل می شود.
سوادپژوهشي
درک و توان بهره گيري از فن آوري اطلاعات مورد استفاده محققان و دانشمندان را شامل می شود.
منبع
پاخیزان، فریده(1396)، رابطه بین سواد اطلاعاتی با تاب آوری در دانش آموزان اول متوسطه، پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید