تعارضات زناشویی

تعارض عبارت است از یک حالت هیجانی منفی که به علت ناتوانی در انتخاب دست‌کم یکی از دو هدف ناسازگار و سازگار به وجود می‌آید. به سخن دیگر، تعارض زمانی پیش می‌آید که فرد نتواند دست‌کم از دو راه سازش‌ناپذیر، یکی را انتخاب کند. تعارض زناشویی نوعی عدم توافق مداوم و معنادار بین دو همسر است که حداقل یکی از آنها آن را گزارش دهد . تعارض زناشویی می‌تواند شامل اختلاف‌نظرها، عدم توافق‌ها، بیزاری‌ها، تنش‌ها باشد و می‌تواند دامنه گسترده‌ای از آزارهای کلامی و جسمانی تا رفتارها و ویژگی‌های شخصیتی داشته باشد . تعارضات زناشویی در شدت، نرخ تکرار، محتوا و نیت با هم متفاوت‌اند و ممکن است آشکار یا پنهان باشند . حتی رد یک درخواست ساده می‌تواند در نظر یکی از زوجین نادیده انگاشته شدن هویت، ارزش یا جایگاه او قلمداد گردد .

درمانگران سیستمی تعارض زناشویی را تنازع بر سر تصاحب پایگاه‏ها و منابع قدرت و حذف امتیازات دیگری می‏دانند. زندگی مشترک همواره با دورنمایی زیبا برای زوجین آغاز می‌شود. امّا به دلیل تفاوت‌هایی بین زن و شوهرها که ناشی از تربیت در دو محیط متفاوت است و همچنین عدم شناخت کافی، پس از چندی مشکلاتی بروز می‌کند که چنانچه باتدبیر و درایت با آنها برخورد نشود، می‌تواند بنیان زندگی خانوادگی را به مخاطره بیندازد. با انتظارات سطح بالایی که افراد از ازدواج دارند، احتمالاً” جای تعجبی نیست اگر خیلی از افراد دریابند که روابطشان این انتظارات را برآورده نمی‌کند و تقریبا سه‌چهارم زوج‏هایی که برای درمان مراجعه می‏کنند، خشونت یک همسر نسبت به دیگری را در یک سال اخیر گزارش می‏کنند،‌این خشونت غالب اوقات به‌صورت پرتاب اشیاء، هل دادن، سیلی زدن یا پرتاب کردن می‏باشد، میزان خشونت اوایل رابطه یکی از پیش‏بینی کننده‏های مهم شکست در ازدواج است . به عقیده گاتمن ، کیفیت تعامل بین زن و شوهرها پیشگوی مهمی برای آشفتگی زناشویی یا طلاق است.

تعارض زمانی به وجود می‌آید که رفتار جانشینی وجود دارد و استرس به‌عنوان یک تعارض حل‌نشده است که به طبع آن به وجود می‌آید. اختلال‌های بالقوه تعارض شامل اختلال‌های هیجانی، شناختی و فیزیولوژیکی است. اختلال هیجانی تعارض به‌صورت دودلی، اضطراب، زودرنجی، خشم و افسردگی و احساس گناه است. تعارض علاوه بر اینکه در تهییج‌پذیری تأثیر دارد اختلال شناختی نیز تولید می‌کند. تحت شرایط تعارض زا، الگوی تفکر شخص اغلب آشفته می‌شود و کاهش حافظه و… به وجود می‌آید. تعارض کیفیت تصمیم‌گیری شخص را تحت تأثیر قرار می‌دهد، تصمیم‌گیری منطقی و جستجوی فعال اطلاعات و درک بی‌طرفانه را از فرد سلب می‌کند رابطه‌ی جنسی مطلوب بخش مهمی از زندگی زناشویی است، اما کاملاً تحت تأثیر جو روانی و عاطفی زندگی است.

امروزه یکی از معیارهای قابل‌سنجش برای بررسی میزان خوشبختی زوجین، میزان رضایت‌مندی آن‌ها از روابط جنسی است. اگر زن و شوهر بتوانند ازنظر جنسی یکدیگر را ارضا کنند، قادرند بسیاری از تنش‌های زندگی را هم مدیریت کنند؛ اما اگر رابطه‌ی جنسی خوبی با هم نداشته باشند، گاهی حتی کوچک‌ترین مسائل و مشکلات زندگی نیز تبدیل به بحران می‌شود. مطالعات وی نشان داد زوجینی که ارتباط منفی‏تری با همدیگر دارند، دارای ازدواج نابسامان بوده یا آشفتگی زناشویی در آینده را می‏توان به آنها نسبت داد؛ وی دریافت زوج‏هایی که درصدد طلاق هستند، در تعاملات زناشویی خود از هیجان‏های منفی بیش از هیجان‏های مثبت استفاده می‏کنند . امروزه بیش از آنکه مرگ عامل پایان دهنده رابطه زوجین باشد،‌این طلاق است که به زندگی مشترک یک زوج پایان می‌دهد؛ طلاقی که یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری آن اختلافات و تعارضات میان زوجین است؛ همان‌طور كـه بسـياري از پژوهش‌ها نشـان می‌دهند، رابطة جنسی پیش‌بینی قوي كيفيت زناشـويي است. هم درمانگران و هم زوج‌ها عقيده دارند كه شــايع‌ترين و مخرب‌ترین مشــكلات در ازدواج‌های شکست‌خورده مشكلات ارتباطي اسـت ماهيت ارتباط زناشويي سرچشمة عمدة ناخشـنودي و تعارضات زناشويي است .

عدم توافق در هر رابطة زناشويي طبيعي است. پـژوهش‌ها نشان داده‌اند كه اگر زوج‌ها بتوانند به شيوة مثبتي تعارضـات را مدیریت كنند و توانايي حل آنها را داشته باشند، وجود تعارض فـراوان آسیب‌زا نيسـت رابطـة تعارض و روابط زناشویی از پيشينة پژوهشي چندين ساله‌ای برخــوردار اســت و تعارضــات زناشويي يكي از مشكلات شايع زوج‌ها در دنياي امروز اسـت  وجـود تعـارض در روابـط انسان‌ها به‌ویژه زوج‌ها امري شايع اسـت .

تعارض زماني به وجود می‌آید كه زوج‌ها بـه دليـل همكـاري و تصمیمات مشتركي كه می‌گیرند، درجات مختلفي از استقلال و همبستگي را نشان دهند. اين تفاوت‌ها را می‌توان روي يـك پيوستار از تعارض خفيف تا تعـارضِ كامـل طبقه‌بندی كـرد همچنین  تعارض زناشـويي می‌تواند ناشي از ناهماهنگي زن و شوهر در نوع نيازها و روش ارضاي آن، خودمحوري، اختلاف درخواسته‌ها، طرح‌واره‌های رفتاري و رفتار غیرمسئولانه نسبت به ارتبـاط زناشـويي و ازدواج اسـت . از ديـدگاه  سوزان جانسون تعارض هنگامي رخ می‌دهد كـه چيز براي ديگري محروميت را به دنبال داشـته اسـت. وی دو نوع تعـارض را در روابـط زناشـويي مطـرح می‌سازد: تعارض سازنده و تعارض مخرب.

در تعـارض سازنده تمرکز بر حل مسئله است و در آن نزديكي، احترام مثبـت، اعتماد به يكديگر وجود دارد و ‌اندكي هيجان منفي و پاسخ كلامـي بـين زوج‌ها وجود دارد. در تعارض مخرب زوج‌ها همديگر را به‌جای مشكل موردحمله قرار می‌دهند. در اين تعارض از طريق سرزنش و انتقاد، هر يك سعي دارند ديگري را تحت نفوذ خود درآورد و اظهارنظرهاي بسيار منفي عليه يكديگر بـه كـار ببرنـد كـه در این حالت ارتباط درستي بين آنها برقرار نمی‌شود. . پژوهش‌ها در زمينة تـأثيرات مخـرب تعارضـات زناشویی‌شان می‌دهند كه تعارضات زناشـويي تـأثيرات زیان‌آوری بر سلامت جسم، روان و خـانواده دارد ، همچنين تعارضات زناشويي با پيامـدهاي مهـم در خانواده همانند فرزنـدپروري ناكارآمـد، سـازگاري ضـعيف فرزندان، افزايش احتمال تعارضات والد ـ فرزندي مرتبط است .‌ ورل  و جانسون، اصطلاح بهره‏برداری از تعارض را عنوان می‌کند و آن را فرایندی فعال و پویا در جهت استفاده زوج از تعارض و بسنده نکردن به حل مشکل تعریف می‏نماید؛ به نظر وی تعارض می‌تواند مثبت، مولد و عامل رشد باشد. هشت کارکرد مثبت تعارض ازنظر ترنر عبارت‌اند از:

•  بهره‏گیری از انرژی به‌جای سرکوب آن؛
•  استفاده خلاقانه از تعارض در جهت رشد پرسش‏ها و آرای جدید؛
•  برملا شدن احساسات و افکاری که تاکنون مخفی مانده‏اند؛
•  خلق شیوه‏هایی نوین برای مدیریت تعارض توسط زوجین؛
•   ارزیابی مجدد قدرت در رابطه؛
•   خلق یک فضای همکاری و مشارکت؛
•   یادگیری دیدی منطقی نسبت به مسائل؛
•   مذاکره دوباره در مورد قراردادهای دیرین و تغییر انتظارات در رابطه؛

 انواع تعارض و برخورد با تعارض

تعارض می‌تواند فعال یا منفعل باشد: در تعارضات فعال زوجین به‌طور مداوم و طولانی‌مدت به بهانه‌های مختلف یکدیگر را متهم می‌کنند، همدیگر را مورد ظلم قرار می‌دهند، از هم انتقاد می‌کنند، با هم مشاجره می‌کنند و به هم توهین می‌کنند؛ بدون آنکه به حرف‌های طرف مقابل اهمیت دهند . تعارض غیرفعال یا منفعل در روابط زناشویی به مخالفت‌ها و تعارض‌های گاه‌به‌گاه زوجین منجر می‌شود که به‌مرورزمان به سکوت و انفعال زوج می‌انجامد؛ به‌عبارت‌دیگر زوج دیگر با هم ارتباط کلامی برقرار نمی‌کنند و از حل‌وفصل موقعیت‌های تعارض دوری می‌جویند . در چنین شرایطی ارتباطات زوج بسیار کاهش‌یافته و تعارضات حل‌نشده به تضعیف و بدتر شدن روابط آنها، بیش‌ازپیش، می‌انجامد. گفتگو نکردن زوج سبب می‌شود احساس تخاصم و بیزاری در روابط آنها افزایش ‌یابد. بنابر‌این می‌توان نتیجه گرفت که تعارضات منفعل توازن زناشویی را از بین می‌برند و به خانواده آسیب می‌رسانند.

گاتمن ، رفتار زوجین به هنگام تعارض را این‌چنین طبقه‌بندی می‌کند:

•   ارزیابی تعارض
•   فرار از حل تعارض
•   اجتناب از بروز تعارض
•   رفتار خصمانه
•   رفتار خصمانه ,  دوری گزین

زوجینی که رفتارهای سه دسته اول را از خود نشان می‌دهند، معمولاً در طول زندگی زناشویی رفتارشان پایدار می‌ماند؛ اما زوجین متخاصم یا متخاصم,  دوری‌گزین معمولاً به‌طور متناوب به هنگام تعارض از رفتارهای دسته چهارم و پنجم استفاده می‌کنند.

منبع

امیدبیگی،مریم(1394)، اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در افزایش میل جنسی، افزایش احقاق جنسی و کاهش تعارضات زناشویی زنان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،دانشگاه خوارزمی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید