مولفه ها و عوامل زيرساختي فناوري اطلاعات

مولفه‌هاي فناوري اطلاعات

فناوري اطلاعات به توليد، ذخيره، اصلاح، بازيابي و انتقال سريع اطلاعات به كمك رايانه و ديگر وسايل الكترونيكي اشاره دارد. سه مؤلفه ضروري براي فناوري اطلاعات عبارت است از: سخت افزار، نرم افزار، و بانك اطلاعات.

سخت افزار: سخت افزار اصطلاحي است كه در مورد اجزاي فيزيكي يك سيستم رايانه‌اي به كار مي‌رود. از ديدگاه كلي يك دستگاه رايانه شامل سه بخش اصلي واحد پردازنده مركزی وسايل ورودي ـ خروجي و حافظه‌ اصلي  است. واحد پردازنده مركزي را مي‌توان مغز رايانه ناميد، زيرا هم تمام محاسبات و عمليات را انجام مي‌دهد و هم كنترل قسمت‌هاي مختلف ديگر برعهده آن است.

وسايل ورودي و هر وسيله اي كه بتواند اطلاعات يا علايمي را به واحد پردازنده مركزي ارسال يا مستقيماً به داخل حافظه منتقل كند، همچنين هر وسيله‌اي كه بتواند اطلاعات يا علايمي كه واحد پردازنده مركزي توليد كرده يا داخل حافظه ذخيره شده است، به گونه‌اي دريافت كند يا به نمايش در آورده وسيله خروجي گويند. از جمله وسايل خروجي و ورودي مي‌توان به كارت خوان، چشم الكترونيكي، صفحه انگشتي حساس، صفحه كليد، و چاپگر اشاره كرد. حافظه اصلي در واقع انباره رايانه است. دركنار حافظه اصلي رايانه‌ها از حافظه كمكي كه معمول ترين آن ها ديسكت رايانه‌اي است، نيز استفاده مي‌نمايند.

نرم افزار: سخت افزار يا مجموعه اجزاي فيزيكي به تنهايي قادر به انجام دادن هيچ عملي نبوده و لازم است با اجراي فرمان هايي اين مجموعه فعال شود و دستورهاي كاربر را اجرا كند. دو گروه نرم افزار كاملاً مشخص وجود دارد. نرم افزار سيستم و نرم افزار كاربردي، نرم افزار سيستم عمليات رايانه را هماهنگ ساخته و نرم افزار كاربردي براي حل مسائل خاص تجاري طراحي مي‌شود.

بانك اطلاعاتي: به مجموعه‌اي از كليه داده‌هاي مورد استفاده در يك برنامه كاربردي ،خواه يك فايل يا چند فايل بانك اطلاعاتي اطلاق مي‌شود. پايگاه اطلاعاتي يا بانك اطلاعاتي مجموعه‌اي از فايل‌هاي مربوط به هم است. منظور از “مربوط به هم، اين است كه تغيير يك فايل از پايگاه اطلاعاتي ممكن است باعث يك سلسله تغيير در ديگر فايل‌هاي اين پايگاه شود. مزيت يك پايگاه اطلاعاتي ايجاد مجموعه‌اي از اطلاعات هم سان مربوط به يك سازمان و حذف افزونگي اطلاعات و عدم يك دستي است.

عوامل زير ساختي فناوري اطلاعات

فناوري اطلاعات به يك زير ساخت مناسب نياز دارد كه از تمام جنبه ‌ها از جمله جنبه‌هاي اقتصادي و اجتماعي متوازن باشد. عوامل زير ساخت متفاوتي نظير عوامل فني، مديريتي، كاركنان، اقتصادي، فرهنگي- اجتماعي و دولتي قطعاً بهره‌گيري فناوري اطلاعات در كتابخانه‌ها را تحت تأثير قرار خواهند داد. اين موارد به صورت زير دسته بندي مي‌شود:

• عوامل فني: سخت افزار و نرم افزار رايانه، ارتباط از راه دور، استانداردها، اشتراک رايانه‌اي، تأمين انرژي ،برق؛
• عوامل مديريتي: روند اجرايي، حمايت مديران رده بالا، صلاحيت ثبات در مديريت، همکاري
• عوامل کارکنان: کارکنان متخصص، استخدام کارکنان، نگرش کتابداران به فناوري اطلاعات، آموزش ضمن خدمت
• عوامل اقتصادي:منابع مالي،هزينه فناوري اطلاعات،مبادله ارز
• عوامل اجتماعي- فرهنگي: نظام آموزشي، کاربران ؛نگرش فرهنگي جامعه، زبان انجمن‌هاي تخصصي، صنايع داخلي اطلاع رساني
• عوامل دولتي: سياست ملي اطلاع رساني، قوانين و مقررات، سازمان ملي اطلاع رساني

اين مقولات به نحو دقيق از يکديگر منفک نبوده و تداخل زيادي ميان عوامل وجود دارد. ريشه اين متغيرها را در برخي موارد درون جامعه و در برخي موارد در درون کتابخانه بايد مورد مطالعه قرار داد. ميزان موفقيت بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين اطلاعات نيز به ميزان توافق اين متغيرهاي به هم مرتبط بستگي دارد. هر کدام از اين عوامل، مشخصات خاص خود را دارند، ولي اساساً حلقه‌هاي يک زنجير هستند و بستر را براي طراحي، نگاهداري و بهره‌گيري موفقيت آميز فناوري اطلاعات هموار مي‌کنند؛ لذا هنگام بهره‌گيري از فناوري اطلاعات بايد همه اين عوامل مورد نظر باشند.

منبع

ابراهيمي خيرآباد،فضه(1390)، ديدگاه كتابداران كتابخانه‌هاي عمومي در مورد تاثير فناوري اطلاعات بر ميزان مشارکت آنان در  فرايند تصميم گيري،پایان نامه کارشناسی ارشد،کتابداري واطلاع رساني،دانشگاه آموزشهای مجازی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید