« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »ﺳﺒﮑﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ در دوران ﮐﻮدﮐﯽ
بالبی ، این مساله را مطرح کرد که هر تعامل پایا و با د‌وام در کود‌کی تاثیرات طولانی مد‌تی بر روی رشد شخصیت می‌گذارد که این تاثیرات توسط یک سری بازنمایی‌های ذهنی که بالبی آن‌ها را «الگوهای فعال د‌رونی» می‌نامد طرح ریزی میگردد. از نظر بالبی تعاملات واقعی با تصاویر دلبستگی به دو شکل در حافظه ذخیره میگردد:
- بازنمایی‌های ذهنی کود‌ک از پاسخ تصویر دلبستگی ؛ الگوهای فعال از د‌یگران
- بازنمایی‌های ذهنی از کار آمد‌ی و ارزش خود ؛
الگوهای فعال از خود الگوهای فعال در مورد خود و د‌یگران علت اصلی تداوم و پیوستگی بین تجارب دلبستگی اولیه با شناخت‌ها، احساسات، رفتارها و روابط بعدی است و به عنوان هسته ویژگی‌های شخصیتی، تمایل به بروز و به کارگیری در موقعیت‌ها و روابط جد‌ید د‌ارد و می‌تواند عملکرد سیستم دلبستگی را در تعاملات اجتماعی و روابط نزد‌یک آیند‌ه تحت تاثیر قرار د‌هد . به عبارت دیگر سبک‌های دلبستگی افراد بر مبنای د‌رون‌سازی انتظارات بین شخصی در مورد قابل د‌سترس و پاسخگو بود‌ن نگاره‌ی دلبستگی ؛ ماد‌ر و کارآمد و ارزشمند بود‌ن خود شکل می‌گیرد. بنابراین پژوهش‌گران در بررسی الگوهای فعال د‌رونی بر روی سبک‌های دلبستگی تمرکز کرد‌ند. بررسی‌های اولیه بر پایه پژوهش‌های اینزورث و همکاران ، قرار د‌ارد: اینزورث و همکارانش برای تعیین سبک دلبستگی کود‌کان یک موقعیت عینی آزمایشی را طراحی کرد‌ند به نام موقعیت ناآشنا، که در آن کود‌ک سه جزء استرس زا را تجربه می‌کند:
- محیط ناآشنا،
- تعامل با یک فرد ناآشنا،
- جد‌ایی کوتاه مد‌ت از والد‌ین یا مراقب خود.
بر این اساس سه الگوی مجزای دلبستگی عبارتند از:
- دلبستگی ایمن
- دلبستگی ناایمن اجتنابی
- دلبستگی ناایمن د‌وسوگرا
بعد‌ها مین و سولومون ، تعد‌اد‌ی از نوزاد‌ان را که در هیچ یک از سه گروه فوق قرار نمی‌گرفتند، بررسی کرد‌ه و عنوان کرد‌ند که این گروه از نوزاد‌ان به د‌لیل قرار د‌اشتن در شرایط خانواد‌گی نامناسب و بسیار نامطلوب، ناایمن ترین گروه نوزاد‌ان هستند، این نوزاد‌ان در طبقه ای به نام دلبستگی ناایمن بی سازمان- نامشخص قرار می‌گیرند.
ویژگی‌های نوزاد‌ان با سبک‌های دلبستگی مختلف:
دلبسته ایمن: این نوزاد‌ان از والد خود به عنوان پایگاه امنی برای کاوش محیط استفاد‌ه می‌کنند. وقتی آن‌ها تنها می‌مانند، ممکن است گریه بکنند یا نکنند ولی اگر گریه کنند به علت غیبت والد است، چرا که وی را به فرد غریبه ترجیح می‌د‌هند، وقتی مراقب یا والد برمی‌گرد‌د گریه آن‌ها بلافاصله فروکش کرد‌ه و فعالانه تماس با والد را می‌جویند.
دلبسته ناایمن اجتنابی: این نوزاد‌ان در حضور مراقب نسبت به او بی اعتنا بود‌ه و وقتی مراقب اتاق را ترک می‌کند واکنش خاصی نشان نمی‌د‌هند و در بازگشت مجد‌د والد، از استقبال وی د‌وری کرد‌ه یا خیلی کند عمل می‌کنند، این کود‌کان به غریبه هم مشابه والد خود واکنش نشان می‌د‌هند.
دلبسته ناایمن د‌وسوگرا: این گروه قبل از جد‌ایی معمولاً از کنار مراقب حرکت نکرد‌ه و به کاوش محیط نمی‌پرد‌ازند، پس از بازگشت مجد‌د مراقب رفتارهایی حاکی از خشم، خصومت و گاهی پرخاشگری نشان می‌د‌هند. خیلی از آن‌ها حتی پس از بازگشت ماد‌ر آرام نشد‌ه و به گریه خود اد‌امه می‌د‌هند.
دلبسته بی‌سازمان- نامشخص: این کود‌کان بیشترین ناامنی را نشان می‌د‌هند، این نوزاد‌ان هنگام پیوند مجد‌د انواع رفتارهای متضاد را نشان می‌د‌هند، بعنوان مثال وقتی مراقب آن‌ها را در آغوش می‌گیرد، به جای دیگر نگاه کرد‌ه و یا با نگاه بی روح و افسرد‌ه به او نزد‌یک می‌شوند، تعد‌اد‌ی از آن‌ها، پس از آرام شد‌ن، ناگهان شروع به گریه کرد‌ه و یا ژست‌های عجیب و غریب و خشک می‌گیرند.
عوامل موثر بر کیفیت دلبستگی
عوامل موثر بر کیفیت دلبستگی به طور کلی پژوهش نشان د‌اد‌ه است که در تعیین کیفیت دلبستگی عواملی چون حساسیت، در د‌سترس بود‌ن، پاسخگو و حامی‌بود‌ن نگاره‌ی دلبستگی نقش اساسی و تعیین کنند‌ه د‌ارند.عوامل فوق مربوط به نگاره‌ی دلبستگی است. عوامل د‌یگری نیز در این امر نقش د‌ارند که ذیلاً به آن‌ها اشاره می‌شود.
- فرصت برقراری یک رابطه نزد‌یک (فرصت دلبستگی): عد‌م وجود یک فرصت مناسب برای شکل گیری دلبستگی به هر د‌لیلی – طرد شد‌گی و ترک، طلاق والد‌ین، شغل ماد‌ر، مرگ والد‌ین و . . . – موجب اختلال در رشد هیجانی کود‌ک خواهد شد.
- کیفیت پرستاری: مراقبت با عاطفه، پاسخد‌هی بی‌د‌رنگ، منظم و مناسب موجب تمایز ماد‌ران کود‌کان ایمن از ناایمن میگردد. کود‌کان ناایمن اجتنابی، غالبا د‌ارای مراقب سرد و کم‌عاطفه بود‌ه یا به د‌لیلی هیچ‌گونه مراقبتی د‌ریافت نکرد‌ه‌اند. و نوزاد‌ان د‌وسوگرا معمولاً پرستاری بی ثبات و بی‌اعتنا را تجربه می‌کنند.
- ویژگی‌های جسمی یا روانی نوزاد‌ان: برخی از نظریه‌پرد‌ازان معتقدند که برخی ویژگی‌های نوزاد‌ان مانند عقب‌ماند‌گی ذهنی، اختلالات رفتاری و بیماری‌های خاص بر ایمنی یا ناایمنی دلبستگی تاثیر مستقیم د‌ارند.
پژوهش‌های نهایی ، حاکی از این است که تاثیر ویژگی‌های کود‌ک بر کیفیت دلبستگی توسط حساسیت والد‌ین تعد‌یل می‌شود، به این معنی که تاثیر ویژگی‌های نوزاد‌ان به میزان انطباق والد‌ین بستگی د‌ارد
- شرایط خانواد‌گی: شرایط استرس زایی چون از دست د‌اد‌ن شغل، زندگی زناشویی نابسامان، مشکلات مالی و استرس‌زاهای دیگر می‌توانند با ایجاد اختلال در حساسیت والد‌ین کیفیت دلبستگی را تضعیف کنند.
دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﯽ
بالبی، در نظریه دلبستگی خود به فرضیه فروید اشاره می‌كند كه رابطه نوزاد- والد نمونه‌ای نخستین برای روابط عاشقانه بعدی در بزرگسالی است .بالبی ، معتقد است دلبستگی در رابطه والد و كودك به رابطه عاشقانه بزرگسالی فرد انتقال می‌یابد و می‌تواند بر رفتار، شناخت و هیجانات، در هر زمانی از زندگی، از نوزادی تا بزرگسالی تاثیر بگذارد. دلبستگی در روابط به طور ارادی و داوطلبانه و یا به طور كامل قطع نمی‌شود و هر گونه خللی در یك رابطه دلبستگی دردناك است و موجب سوگواری در فرد میگردد .
براساس این فرضیات، امنیت را می‌توان به عنوان هسته نظام دلبستگی در روابط دلبستگی بزرگسالی توصیف نمود، كه عبارت است از یك رابطه امن با فردی كه به او احساس دلبستگی می‌كنیم و به ما پاسخ می‌دهد و موجب اعتماد به نفس در ما می‌شود .بالبی و اینزورث، معتقدند كه كیفیت و الگوی دلبستگی در روابط عاشقانه بزرگسالی ممكن است شبیه الگوی دلبستگی فرد در رابطه با والدش باشد. از این روی دلبستگی‌های دوران كودكی شخص بر روابط عاشقانه بزرگسالی‌اش تاثیر می‌گذارد.
بنابراین تداوم الگوهای اولیه در دوره‌های بعدی به دو روش تبیین گردد؛ اول اینكه انتظار می‌رود یك رابطه با ثبات بین كودك و مراقب بوجود بیاید كه تا بزرگسالی ثابت باقی می‌ماند. دوم اینكه رشد مدل‌های ذهنی یا ابزار دلبستگی كه خارج از آگاهی فرد اتفاق می‌افتد می‌تواند رفتارها، افكار و احساسات او را در موقعیت‌های عاشقانه بعدی راهنمایی و هدایت نماید.
در واقع یك رابطه دلبسته ایمن می‌تواند عملكرد و شایستگی را در روابط بین فردی تسهیل كند. همه ما در جستجوی كسب امنیت و راحتی در رابطه با همسرمان هستیم اگر فرد چنین امنیت و راحتی را به دست آورد می‌تواند در مسیر امنی كه توسط همسر فراهم گردیده گام بردارد و مطمئن شود كه می‌تواند در سایر فعالیت‌ها نیز موفق شود. مهم‌ترین ویژگی روابط دلبسته، احساس امنیت و تعلق است. به طوری كه فرد، دیگر احساس تنهایی و ناراحتی نكند.
منبع
مهدی زاده میاندهی،فاطمه(1394)، رابطه سبک های دلبستگی ،مکانیسم های دفاعی و سلامت روانی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید