کارکردهاي خانواده وتاثیرات وکارکردهای آن
خانواده با وجود اينکه به عنوان اولين واحد اجتماعي شناخته ميشود، ولي داراي پيچيدگيهاي فراواني است به طوري که شناخت آن، اهميت آن، و تأثيرات و کارکردهاي آن بسيار مورد توجه صاحبنظران مختلف بوده است. بر اين اساس همچنان که تعاريف متعددي از آن ارائه شده است و به اهميت آن در زمينههاي مختلف فردي، اجتماعي و غيره تأکيد شده است، کارکردهاي متفاوتي نيز براي ان ارائه شده است به طوريکه بسيار سادهانگارانه خواهد بود تنها يک يا دو کابرد براي آن معرفي ميشود.
کارکردزيستي و توليد مثل خانواده:
وجود فرزندان در خانواده موجب استحکام خانواده ميشود شايد اين کارکرد از جمله کارکردهايي است که تمام افراد چه صاحبنظر و غيره با آن آشنايي دارند زن و شوهري که ازدواج ميکنند، دير يا زود منتظر تولد فرزند خواهند بود هرچند ممکن است تفاوتهايي بين افراد مختلف، فرهنگها و جوامع مختلف از لحاظ زمان بچه دار شدن و تعداد فرزندان و فاصلهي سني آنها تفاوتهايي وجود داشته باشد اما تولد فرزند به طور مشترک در تمامي فرهنگها، جوامع طبقات مختلف اقتصادي و اجتماعي مورد توجه است امروزه در برخي جوامع به دلايل متعدد از جمله تعليم و تربيت، اقتصاد، بهداشت و ….. محدود کردن تعداد افراد خانواده را مورد تأکيد قرار ميدهند در جامعهي ما موضوع کنترل مواليد و تنظيم خانواده مورد توجه قرار گرفته و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي به کمک وزارتخانهها و سازمانهاي مختلف به تهيه و اجراي طرحهاي مناسب در اين راستا اقدام کردهاند.
کارکردهاي تربيتي و آموزشي خانواده:
يکي از وظايف اساسي خانواده علاوه بر به دنيا آوردن فرزندان، توجه به مسائل تربيتي آنهاست خانواده با فراهم کردن محيط مناسب، امکانات و شرايط مناسب و نظارت بر تربيت و آموزش فرزندان چنين کارکردي را مهيا ميسازند، در گذشته و قبل از تأسيس مکاتب و مدارس تمام وظايف تعليمي و تربيتي و ايجاد مهارتهاي شغلي بر عهده خانواده بوده است، و کودکان و نوجوانان از طريق آموزشهاي غيررسمي و نزد پدران و مادران و افراد بزرگسال خانواده با آداب اخلاقي، اجتماعي و همچنين حرفه و مشاغل مختلف جامعه، آشنا ميشوند. با توجه به شرايط فعلي زندگي به خصوص در جوامع پيشرفته و پيچيده مقداري از اين کارکرد بر عهده مهدکودکها،مدارس و ديگر موئسسات آموزشي و تربيتي گذاشته شده است. هيچ يک از اين موئسسات قادر نخواهند بود تأثيرات خانواده را به صورتي کامل داشته باشند. بر اين اساس ضروريست خانوادهها سهم خود را در اين وظيفه به خوبي رعايت نموده و بر اهميت آن اذعان داشته باشند .
ارضاء و اقناع نيازهاي جنسي بعنوان کارکرد خانواده:
در هر جامعهاي تلاش ميشود که مسائل و احتياجات جنسي به علت نيروي کششي زيادي که دارند بصورتي تحت نظارت قرار گيرند، هرچند شيوههاي متفاوتي را ميتوان از بين جوامع مختلف براي چنين کنترلي مشاهده کرد در هر حال در تمامي جوامع نقش اساسي و عميق تشکيل خانواده در تأمين نيازهاي جنسي به شيوهاي سالم مورد تأئيد است، خانواده با تأمين محيط سالم و مساعد و روابط مناسب، چنين نقشي را ايفا ميکند و از بروز مشکلات مرتبط با نياز طبيعي جنسي جلوگيري مي نمايد.
کارکرد خانواده به عنوان تأمين کننده سلامت جسمي و رواني اعضاء:
از وظايف مهم خانواده تأمين امنيت جسمي و روحي براي هر يک از اعضاء خانواده است تا از اين طريق سلامت روحي آنها را تضمين کنند. تأمين غذا، بهداشت و جو مناسب عاطفي و رواني شرايط را بر رشد و شکوفايي افراد فراهم ميسازد. بديهي است در خانوادههايي که اين کارکرد با مشکل روبرو است،عدم تأمين نيازهاي تغذيهاي، عدم رسيدگي به وضعيت بهداشتي و جسمي، زمينه را براي ابتلاء به انواع بيماريها فراهم ميسازد از سوي ديگر عدم توجه به مسائل عاطفي افراد خانواده، از جمله تأمين نيازهاي رواني آنها، اعمال شيوههاي ارتباطي مناسب، آموزش شيوههاي مواجه با مشکلات افرادي که از لحاظ رواني در وضع نامناسبي قرار گرفتهاند، تحويل جامعه خواهد داد، به اين جهت لازم است تکتک افراد ابتدا در زمان تشکيل خانواده و بعد از آن در طول زندگي مشترک به نيازهاي عاطفي، رواني خود و بقيه افراد خانواده توجه داشته و به آموزش و کسب اطلاعات لازم در اين زمينهها رغبت نشان دهند. زوجهايي که سلامت رواني کافي ندارند، اغلب فرزنداني ناسازگار و ناسالم پرورش ميدهند. مادران افسرده اغلب فرزندان افسرده دارند و افراد افسرده چه از لحاظ فردي و چه از لحاظ اجتماعي مواجه با مشکلات زيادي هستندکه تنها به افسردگي ختم نميشود، کليه ناراحتيهاي روحي چه ضعيف و چه خفيف در جو عاطفي خانواده انعکاس نامطلوبي دارد.
کارکردهاي اقتصادي و اجتماعي خانواده:
در اجتماعات سنتي خانواده اين کارکرد خود را با کار و فعاليت اقتصادي مستقيم و آموزش و انتقال مستقيم مشاغل از والدين به فرزندان انجام ميداد امروزه با صنعتي شدن جوامع، وضع به گونهاي تغيير يافته است و عمدتاً چنين کارکردي به صورت غيرمستقيم اعمال ميشود. امروزه ديگر کمتر به چشم ميخورد که مشاغل به صورت موروثي منتقل شوند، اما خانواده از لحاظ تأمين شرايط و امکانات لازم براي جوانان خود به شيوه فعاليت اقتصادي آنها و گزينش شغل آنها را تحت تأثير قرار ميدهد همچنين خانواده با آموزشهاي مستقيم و غيرمستقيم فرآيند اجتماعي شدن فرزندان را فراهم ساخته، ميزان موفقيت در امور اجتماعي را تحت تأثير قرار ميدهد خانوادههاي سالم معمولاً فرزنداني دارند که روابط اجتماعي مناسبتري دارند، فعاليتهاي مختلف اجتماعي دارند.
منبع
بهمن پور،زینب(1389)، بررسی موردی عوامل اجتماعی، فرهنگی فرزندسالاری در جوانان، پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور نجف آباد
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید