نظریه نیازهای سه گانه مک کللند

این نظریه در محیط سازمانی برای درک انگیزه ها کاربرد و اهمیت  زیادی دارند.

• نیاز به کسب موفقیت : کوشش و پویایی برای درخشیدن و کسب موفقیت .
• نیاز به کسب قدرت : یعنی دیگران را وادار کنیم تا به گونه ای مخالف رفتار همیشگی خود رفتار کنند .
• نیاز به ایجاد ارتباط با دیگران :  تمایل به ایجاد ارتباط و داشتن روابط متقابل و دوستانه با دیگران.

نیاز به کسب موفقیت عبارتست ازخواسته های فرد برای رسیدن به هدف خود وانجام کاری مؤثرتراز قبل . نیاز به کسب موفقیت در دو سطح فرد و جامعه مورد مطالعه قرار می گیرد . هدف اصلی مطالعات در سطح فردی ، دست یابی به ویژگی های افراد است یعنی شناخت کسانی که دارای نیاز به کسب موفقیت بالایی هستند ،کشف پی آمد های مرتبط با کسب موفقیت و یافتن روش های افزایش کسب موفقیت. مک کللند ، تأکید داشت شخصی که برای احراز موفقیت نیازمندی های بالایی دارد ،از ویژگی های معینی برخوردار است که او را به انجام بهتر کارها و پیشبرد وظایف خویش در برخی موقعیت ها ترغیب می کند.

کسانی که در آن ها انگیزه ی کسب موفقیت بسیار شدید است در فعالیت هایی که به  نوآوری  و خلاقیت نیاز دارند بسیار موفق هستند . یکی از ویژگی های افراد توفیق طلب ، تعهد (مشغول بودن کاری) آن هاست . ایشان در مسیر رفتن به محل کار ، هنگام صرف نهار و در منزل به کار فکر می کنند .کنار گذاشتن کار برای آن ها مشکل است و هنگامی که مجبور می شوند کار کردن روی یک پروژه ی تکمیل شده را متوقف کنند دچار ناکامی می شوند . در نهایت این افراد خودشان مسئولیت کارهایی را که باید انجام دهند می پذیرند .آن ها به طور معمول داوطلب پذیرفتن وظایف اضافی هستند و واگذاری بخشی از کار به دیگران برایشان مشکل است . به همین ترتیب هنگامی که آن ها بدون کمک دیگران نسبت به دیگر همکاران خود ،کار بیشتری انجام می دهند احساس موفقیت می کنند.

شرکت افراد در فعالیت ها  و تعهد کاری

شرکت افراد در فعالیت ها می تواند به عنوان یک قوه محرکه تأثیر فراوانی داشته باشد ، وقتی در افراد سازمان این احساس به وجود می آید ، که کار از طریق مشارکت ، باعث بروز خلاقیت فردی و اجتماعی و در نهایت عملکرد شخصی در سطح بالایی تعهد خواهد شد .مشارکت دادن این افراد در برنامه ریزی و ارزشیابی و فراهم آوردن بازخورد مناسب ،ممکن است سب بروز تعهد و خلاقیت بیشتر در افراد شود .همچنین مسئله وفاداری فرد به سازمان هنگامی به اثبات می رسد که مدیران رده بالای سازمان کارها را شب ها به خانه ببرند ، تعطیلات آخر هفته به محل کار خود بیایند و حاضر شوند به شهرهای کوچکی منتقل گردند.

بهرنگی ، معتقد است اگر مسئول و مدیر اداری ،توانایی ترغیب افراد به مشارکت در امور سازمان را داشته باشند ، می توان نتیجه گرفت ادارات آموزش و پرورش می توانند با فهم نیازها، عقاید ،انتظارات و انگیزه های کاری در شناخت ، آموزش و حفظ مدیران موفق و با رغبت ، توان کاری سازمان های مدارس خود را افزایش دهند.ادارات آموزش و پرورش  با سهیم کردن مدیران آموزشی که خود به نوعی نماینده دبیران آموزشگاه خویش هستند و با اقدام مشارکت جویانه در اتخاذ تصمیم های جدید ، می توانند موجب رشد شخصیت ، خود رهبری و بالا بردن توان کاری ، افزایش انگیزه و رغبت ، رضایت شغلی ، نوآوری ، خلاقیت و یافتن راه ها و روش های بهتر انجام کار مدیران شوند و بالا رفتن احساس تعهد آن ها را به کار و سازمان موجب شوند.

شماری از مدیران درگیر شدن در کار را به اشتباه به مشارکت تعبیر می کنند .اینان در حرکت های کالبدی مشارکت وارد می شوند ، یعنی نشست هایی برپا می کنند ، از دیگران نظرخواهی می کنند و به کارهایی از این شمار می پردازند ، اما در واقع جویای اندیشه و نظری جز نظر و اندیشه ی خود نیستند و این به عبارتی سرگرم شدن است نه مشارکت و تعهد .

تعهد سازمانی

منظور از تعهد ، قبول شرط و پیمان و خود را ملزوم به انجام عملی کردن آن باشد .رایلی و کالدول ، تعهد را به عوامل و انگیزه های درونی و برونی شغل تقسیم می کنند. سامرز، تعهد مؤثر را نوعی وابستگی و انظمام به سازمان می داند. بنظر اتزیونی،  در صورتی که حرمت ، منزلت و حیثیت افراد از طریق تدبیر الگوهای مثبت نظیر گرامی داشت ها ، اعطای مرتبه ها و توصیه ها تحت تأثیر قرار داده شود . در آنان التزام شدید و مثبت یعنی تعهد به وجود خواهد آمد و در غیر این صورت در کارکنان ، التزام منفی یا از خود بیگانگی ایجاد خواهد شد .

از تعهد سازمانی تعریف های متعددی به عمل آمده است. تعهد سازمانی اغلب تعریف شده است ، به عنوان:

• تمایل قوی برای بقای عضو در یک سازمان
• تمایل برای تلاش بسیار زیاد برای سازمان
• باور قاطع در قبول ارزش ها و اهداف سازمان

بعبارت دیگر ، تعهد سازمانی یک نگرش درباره ی وفاداری کارکنان به سازمان و یک فرایند مستمر است که به واسطه ی مشارکت افراد درتصمیمات سازمانی،توجه افراد به سازمان و موقعیت و رفاه سازمان را می رساند. تعهد سازمانی ناشی از عوامل و متغیرهای مختلفی است که نتایج مختلفی به دنبال دارد .مدل زیر عوامل مؤثر بر تعهد و نتایج حاصل از تعهد سازمانی را نشان می دهد. در ارتباط با تعهد سازمانی مطالعات مختلفی صورت گرفته که یکی از مهم ترین این مطالعات به وسیله میروآلن، صورت گرفته و مدلی سه بعدی ارائه شده است . ابعاد این مدل عبارتند از :

• تعهد عاطفی : شامل وابستگی عاطفی کارکنان به تعیین هویت با سازمان و درگیر شدن (التزام )در فعالیت های سازمانی است.
• تعهد مستمر : شامل تعهدی که مبتنی بر ارزش نهادن به سازمان است و کارمند در زندگی سازمان سهیم می شود.
• تعهد تکلیفی ؛ هنجاری : شامل احساسات افراد مبنی بر ضرورت ماندن در سازمان است.

پورتر و همکارانش ، تعهد سازمانی را پذیرش ارزش های سازمان و درگیر شدن در سازمان تعریف می کنند و معیارهای اندازه گیری آن را شامل انگیزه ، تمایل برای ادامه کار و پذیرش ارزش های سازمان می دانند .تعهد سازمانی منجر به نتایج مطلوب سازمانی ،  همچون عملکرد بالاتر ، ترک خدمت کمتر و غیبت کمتر خواهد شد که تحقیقات متعددی نیز صحت آن را تأیید نموده است.سایر مطالعاتی که در مورد شاخص های اندازه گیری تعهد شغلی انجام گرفته ، نشان می دهد عواملی مانند : وابستگی حرفه ای ، وابستگی سازمانی ،پایبندی به ارزش های کار و مشارکت و درگیری شغلی (التزام) بیش از سایر فاکتورها در تعیین میزان تعهد شغلی نقش دارد .

وابستگی ،کشش درونی و علاقه ی باطنی به هر کاری که انسان ،تصدی آن را بر عهده می گیرد ، از عوامل بزرگ موفقیت انسان است . زیرا عشق و علاقه به کار ، مانع آن است که غبار خستگی بر روان انسان بنشیند، بلکه دوری از کار در او ایجاد می کند.یکی از مهم ترین علل موفقیت پیامبر اسلام (ص) ، ایمان و پایبندی والتزام به ارزش کار خود بوده است لذا پروردگار به هنگام توصیف پیامبر درباره ی او چنین می گوید: پیامبر به آن چه از سوی خدا بر او نازل شده ، ایمان آورده است. ( بقره 288)

ایمان عبارت است از : هر نوع گرایش و یقینی که به زندگی معنی و جهت بخشد.در سایه ی ایمان به موفقیت است که افکار به اعمال تبدیل می شوند. ایمان درهای موفقیت را به سوی افراد می گشاید، وقتی که به موفقیت خود ایمان کامل داشته باشید، در حالت روحی خاص قرار می گیرید. تلاش بیشتری می کنید ،نیرو و نشاط وافری در شما ایجاد می شود و در نهایت گام های موفقیت را سریع تر بر می دارید.

ایمان مهم ترین عنصر ذهن است ، وقتی ایمان با تفکر مثبت همراه باشد نیروی فرد را برای رسیدن به موفقیت دو چندان می کند. پژوهشی که توسط دو تن از استادان دانشگاه ها ی هاروارد و ویسکانسین انجام شده است، نشان می دهد که ؛ گروه عظیمی از کارکنان در طلب درگیر شدن و مشارکت (التزام) بیشتر در کارهای سازمانی و به دست آ آوردن اختیار تصمیم گیری بیشتر  در محل خدمت خود هستند.

منبع

قائدی،وهاب(1388)،رابطه تعهد شغلی بامیزان خلاقیت مدیران مدارس،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت آموزشی،دانشگاه آزاداسلامی بوشهر

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید