نظریه سطوح پردازش

کریک و لاکهارت، به جاي تقسيم بندي انواع نظام‌هاي حافظه، چارچوب سطوح پردازش را براي حافظه پيشنهاد کردند. آنان فرض را بر این گرفتند که فرایند‌های ادراکی و توجهی زمان یادگیری تعیین می‌کند که چه اطلاعاتی در حافظه ذخیره شود. بر طبق این نظریه، پردازش اطلاعات در یک طیف سطحی – عمقی صورت می‌گیرد و عمق پردازش به معنای معنای برگرفته از محرک تعریف می‌شود. در پردازش سطحی، که مرحله مقدماتي از پردازش اطلاعات است، ويژگي‌هاي فيزيکي و حسي محرک‌ها پردازش مي‌شود، درحالي که در پردازش عمقی از محرک، پردازش عميق تر و معنایی تري به عمل می‌آید. ماندگاری اطلاعات، تابعي است از عمق پردازش و عوامل مختلفي نظير ميزان توجهي که به محرک‌ها اختصاص داده مي‌شود.

بر طبق نظریه کریک و لاکهارت ، بین مرور ذهنی نگهدارنده  و مرور ذهنی بسط دهنده  تفاوت وجود دارد. مرور ذهنی نگهدارنده تنها شامل تکرار پردازشی است که قبلا انجام گرفته است و مرور ذهنی بسط دهنده شامل تحلیل عمیق تر یا معنایی تر مواد یادگیری است. این ادعا با استعاره فضایی اتکینسون و شیفرین، که مرور ذهنی را عامل انتقال مطالب به حافظه درازمدت می‌دانست، منافات دارد. بر این اساس اگرچه مرور نگهدارنده نیز ممکن است سبب بهبود حافظه شود، ولی از این حیث کم اهمیت تر از مرور ذهنی بسط دهنده است.

بر این اساس معتمدی و شاهنده ، در تحقیق بر حافظه آشکار، به این نتیجه رسیدندکه سطوح پردازش عمیق تر به بازیابی بهتری منجر می‌شود. کریک و تالوینگ، نیز بسط معنایی را واجد اهمیت می‌دانند. آنان در پژوهش خود جمله‌ای را با یک جای خالی و واژه‌ای برای آن پیشنهاد نمودند و از آزمودنی‌ها پرسیدند که آیا این واژه برای جای خالی مناسب است یا نه؟ در مرحله آزمون آنها در یافتند که در جملاتی که دارای ساختارپیچیده تری بودند، یادآوری کلمات دو برابر بیشتر از کلماتی بود که برای جملات ساده تر مناسب بودند. این نشان می‌دهد که بسط معنایی برای بهبود حافظه بلند مدت مفید است .

عملکرد حافظه به نوع شرح و بسط معنایی و میزان آن نیز بستگی دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که میزان یادآوری در مورد تشبیهات دارای شرح و بسط چندگانه بهتر از میزان یادآوری در تشبیهات ساده تر است .علاوه بر بسط معنایی، تمایز معنایی و ایجاد ردهای حافظه منحصر به فرد در حافظه در مقایسه با ردهایی که تکراری و یا شبیه هم هستند، عملکرد حافظه را بالاتر می‌برند. از نظر آیزنک، واژه‌های با وضعیت غیر معنایی و متمایز بسیار بهتر از واژه‌های غیر متمایز و غیر معنایی بازشناسی شدند.

منبع

برقی ایرانی،زیبا(1392)، اثر بخشی شناخت_رفتار درمانگری سالمندی(CBTO)بربهبود نشانه­های مرضی، همبسته­های شناختی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید