« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »نشانههای مرضی
نشانههای مرضی در اصطلاح پزشكي به هرگونه انحراف از وضعيت كنش وري بهنجار گفته ميشود كه بيانگر اختلال رواني يا جسماني است. در چارچوب نظريه‌هاي رواندرمانگري نيز به برخي ويژگيها گفته ميشود كه براي بيمار پريشاني ايجاد ميكنندو مي‌توانند با ساير نشانه‌هاي مرض هم ارتباط داشته باشند.
ادراک بیماری
يكي از متغيرهاي روانشناختي و رفتاري مهم در تاخير بيمار در کمک جویی، ادراك علائم بيماري است. يكي از مدلهاي بويژه جالب كه چهارچوب مناسبي براي بررسي سيستماتيك تاخير پيش از بيمارستان (تاخير بيمار) و تصميم‌هاي مربوط به جستجوي درمان فراهم آورده است، مدل خودگرداني لونتال و همكاران است . ادراک بیماری شامل اطلاعاتي در پنج بعد است: يعني برچسب و علايم مربوط به بيماري مانند: ماهيت يا باور در مورد علل مسبب آغاز خستگي و ضعف ، علت يا ادراک فرد در مورد طول مدت بيماري ، مدت زمان بيماري بر حسب اين که حاد، دوره‌اي يا مزمن است، پيامدها و يافته‌هاي مورد انتظار فرد از بيماري برحسب اثرهاي کنترل،اقتصادي،اجتماعي،رواني و جسمی و مؤثر بودن درمان و بهبود. مدل خودگرداني بر ارزيابي علائم بيماري تاكيد دارد و معتقد است كه آگاهي و ادراك افراد از جمله ادراك خطر، تظاهرات ذهني آنها از بيماري را شكل داده و بر رفتار بيماري آنها اثر مى گذارد.
از نظر اين مدل، محرك دروني براي مثال، تجربه علائم و نيزمحركهاي ناشي از محيط ؛ براي نمونه، اطلاعات راجع به خطر و مشاهده بيماري بستگان، ممكن است تظاهرات هيجاني و شناختي را باعث شود و فرد براساس همين تظاهرات، يك طرح كنشي بمنظور مقابله با تهديدي كه ادراك كرده است اتخاذ مى كند.
اختلال خواب
اختلال خواب شامل يك اصطلاح كلي براي طيف مختلفي از مشكلات خواب است كه يا در خلال خواب و يا قبل از خواب اتفاق مي‌افتند از قبيل : بيخو ابي، وقفه تنفسي در خواب، نشانگان اكبوم، فزون خوابي، حمله خواب، كابوس يا بختك، اختلال وحشت زدگي در خواب، خواب گردي، خوابگويي.
مشكلات خواب در سالمندان
همه سالمندان از خواب نا كافي شكايت دارند. تقريباً 25-12 درصد از سالمندان سالم، بيخوابي مزمن گزارش مي‌كنند و ميزان بالاتر اين مشكل احتمالاً در سالمندان مبتلا به هر نوع بيماري جسمي و رواني گزارش ميشود . عوامل موثر بر خواب سالمندان شامل تغييرهاي بهنجار مرتبط با سن در زيست شناسي خواب، بيماريهاي جسماني و استفاده از داروهاي مختلف، بيماريهاي رواني و تغيير در سبك زندگي نظير بازنشستگي، يا بيوگي است . اگر چه نسبت به اين مسئله كه ناراحتيها و اختلالها مي‌توانند نوسانات خلقي را تشديد كنند يا سبب آشكار ساختن آن شوند. اتفاق نظر وجود دارد، اما اين مسايل در دستورالعملهاي درماني افسردگي اواخر زندگي بيشتر مورد بررسي قرار گرفته اند شايد به اين دليل كه اين اختلال در اين گروه سني به وفور رخ مي‌دهد. فنون موثري براي كمك به تنظيم خواب بيماران در دسترس هستند و توجه زياد بر مشكلات خواب مي‌تواند به نحو چشمگيري در فرايند درمان مفيد باشد. متخصصان باليني بايد نسبت به هر گونه شكايت از مشكلات خواب در بيمار سالمند آگاه باشند و با راهبردهاي تشخيصي و درماني مناسب آن را مورد بررسي قرار دهند ما دربارة تغييرات متداول وابسته به سن درباره خواب و ويژگيهاي بيخوابي اواخر زندگي و درمانهاي در دسترس بحث مختصري خواهيم داشت. بررسي مفصل بيخوابي يا ساير اختلالهاي خواب از حوصله اين فصل خارج است، اما خوانندگان علاقه مند مي‌توانند به ليچستين و مورين ، مراجعه كنند.
در چهارمين مجموعه تشخيصي و آماري اختلالهاي رواني انجمن روانپزشكي امريكا بيخوابي به منزله خواب ناكافي و بدون ترميم كنندگي به مدت حداقل يك ماه تعريف ميشود كه در كنش وري حرفه‌اي يا شغلي فرد اختلال ايجاد مي‌كند. براي رسيدن به تشخيص بيخوابي بايد ساير اختلالهاي خواب مثل : مكث تنفسي خواب يا اختلالهاي عضلاني مثل : نشانگان پاهاي بي قرار يا اختلال حركتي دوره‌اي اعضا رد شوند. بيخوابي مي‌تواند به سه روش ظاهر شود :
- بيخوابي آغاز خواب كه به منزله مشكل فرد در به خواب رفتن تعريف ميشود؛
- بيخوابي تداوم خواب كه به عنوان بيدار شدنهاي مكرر در خلال شب يا بيداري خيلي زود ؛ از زمان دلخواه در صبح و مشكل در دوباره خوابيدن تعريف ميشود.
- بيخوابي نوع مختلط هنگامي است كه فرد هم در آغاز و هم در ادامه خواب دچار مشكل ميشود. افزون بر اين بيخوابي نخستين متمايز از بيخوابي ثانوي است. بيخوابي نخستين هنگامي رخ مي‌دهد كه فقدان خواب با ساير بيماريهاي جسمي و بيماريهاي رواني يا مصرف مواد همراه نيست. بيخوابي ثانوي هنگامي رخ مي‌دهد كه اختلال در خواب با ساير بيماريهايي كه ذكر شد همراه است.
منبع
برقی ایرانی،زیبا(1392)، اثر بخشی شناخت_رفتار درمانگری سالمندی(CBTO)بربهبود نشانههای مرضی، همبستههای شناختی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید