مهمترين حقوق دانش آموزان در مدرسه

حق بازي

اصولا روحيه بازي کردن را مي توان جزء خواسته هاي ذاتي کودکان دانست و با توجه به اين روحيه آن را حقي براي کودکان دانست خالي از گزاف نگفته ايم اين حق در مدارس بايد رعايت شود و بايد ترتيبي اتخاذ گردد که کودکان از آن استفاده بهينه ببرند. از طرفي در بعضي کشورها از اين روحيه در جهت آموزش مسائل مختلف و رشد فکري کودک استفاده مي کنند و متاسفانه در بعضي کشورها و در بعضي مدارس نه تنها از اين روحيه بازي کردن استفاده نمي شود بلکه اين حق از کودکان به دلايل مختلف از جمله فضاي کوچک حياط گرفته مي شود ويا به دليل بازي کردن مورد مواخذه قرار مي گيرد که اين را مي توان به نوعي پايمال کردن حقوق کودک در زمينه بازي کردن تلقي کرد.

حق توجه و محبت

اصولا تمامي انسانها به توجه و محبت نياز دارند واين توجه و محبت در مدرسه توسط کليه کارکنان نسبت به کودکان جهت رشد رواني آنان لازم و ضروري است. پس مي توان آن را يک حق دانست. متاسفانه بعضا در مدارس و توسط بعضي افراد نه تنها دانش آموز مورد توجه و محبت قرار نمي گيرد بلکه به اشکال مختلف اين حق پايمال و حالت تخريبي به خود مي گيرد. مثلا از نگاه خشم آلود و تنبيه بدني و رواني گرفته تا اينکه يک کودک در يک سال تحصيلي حتي يک بار هم مورد ارتباط کلامي و عاطفي و توجه قرار نمي گيرد و…

حق نشاط و شادي

کودک به نشاط و شاد بودن جهت رشد رواني نياز دارد و متوليان آموزش و پرورش در طرح ها و برنامه هاي خود بايد بيشتر به اين مورد توجه داشته باشند چون يکي از ويتامين هاي رواني هر انساني بالاخص کودک محسوب مي شود پس اين مورد را هم مي توان يک حق براي کودک دانست. متاسفانه بعضا مشاهده مي شود کودک يا دانش آموز به خاطر نشاط يا چهره خندانش که جزء ويژگي هاي وي محسوب مي شود مورد مواخذه قرار گرفته و حتي بي انضباطي وي تلقي مي شود و…

 حق عدالت گري

عدالت گري نيز جزء ذاتي هر انساني مي باشد و نبايد اين طور تلقي شود که کودکان از اين قضيه چيزي نمي دانند. با کمي توجه و با توجه به مثال زير مي توان متوجه شد که کودکان نسبت به اين قضيه کاملا توجه و حتي حساسيت نشان مي دهند. مثال: در اختلافي که در حياط مدرسه بين 5 نفر دانش آموز که همه آنان مقصر هستند معاون مدرسه اگر با چهار نفر آنان برخورد کند، اولين گفته هاي آن چهار نفر اين خواهد بود که چرا شما به نفر پنجم کاري نداريد. اين نشان دهنده آن است که آنان بي عدالتي را نمي خواهند و از طرفي اگر به طور صحيح با آنان برخورد شود خواهيم ديد که به راحتي عيوب خود را قبول خواهند کرد.  يا تفاوت قائل شدن بين دانش آموز درس خوان و درس نخوان اصلا مورد قبول دانش آموزان نيست و يا…

حق تحصيل

يکي از حقوق مسلم کودکان تحصيل است که خوشبختانه در اکثر کشورها شناخته شده است ولي متاسفانه در نحوه اجرا و آموزش عمدتا مشکلاتي وجود دارد. مشکلاتي از قبيل کمبود مدارس که موجبات دلسردي کودک و والدين وي از تحصيل شده و در نهايت شايد منجر به ترک تحصيل کودک شود. بعضا نقص قوانين و آئين نامه هاي داخلي آموزش و پرورش و مدرسه در نهايت شايد با بي تدبيري بعضي از مديران منجر به ترک تحصيل يا اخراج دانش آموز از مدرسه شود. به طور مثال: دانش آموز به دلايل شيطنت يا بي انضباطي مجبور است از کلاس درس اخراج موقت يا يکروزه يا… شود. يا در پايان سال تحصيلي دانش آموزي به دلايل درسي يا بي انضباطي آن قدر با بي اعتنايي و به نوعي اذيت رواني مواجه شود که درس نخواندن را ترجيح مي دهد يا انگيزه لازم براي درس خواندن را از دست مي دهد.  نتيجه اينکه در تعليم و تربيت نبايد با روشهاي نامناسب موجبات عدم تحصيل کودک يا دانش آموز را فراهم کرد. در نتيجه حصول چنين اعمالي مي توان اين طور استنتاج کرد که حقوق کودک را سهوا پايمال کرده ايم.

حق بيان و اظهار نظر

اکثر جوامع دنيا اظهار مي دارند افراد جامعه با آزادي بيان و حق اظهار نظر وانتقاد و پيشنهاد روبرو هستند در حالي که گاهي در مدارس با عکس اين قضيه مواجه هستيم. به طور مثال: دانش آموز اگر انتقاد يا پيشنهادي از عملکرد معلم خود يا مدرسه دارد به شکل هاي مختلف سرکوب مي شود. يا در فرم هايي که به دانش آموز يا اولياي وي در خصوص “لطفا پيشنهاد يا انتقاد خود را بيان فرماييد” گاهي اوقات اين فرم عليه خود افراد استفاده مي شود.آيا برخوردهاي دوگانه اي که در خصوص آزادي بيان و اظهار نظر و… نسبت به کودکان مي شود اين تصور را در ذهن آنها ايجاد نمي کند که حقي در اين خصوص وجود ندارد؟

حق احترام

 يک مورد از رشد شخصيت و بالندگي تمامي افراد جامعه خصوصا کودکان احترام گذاشتن به آنها مي باشد در برخي مدارس اين حق به شکلهاي مختلف از جمله با کلمات تخريبي که بيشتر روان کودک را مورد آزار و لطمه قرار مي دهد، صورت مي گيرد.  متاسفانه مي توان اظهار داشت عده اي از کارکنان مدرسه آگاهي چنداني به نقش رواني کلمات ندارند. يکي از مواردي که بعضا توسط بعضي کارکنان مدرسه رعايت نمي شود شوخي کردن با دانش آموز مي باشد مثلا مربي جهت ايجاد نشاط و خنده در کلاس با شوخي کردن، شخصيت و احترام دانش آموز را نزد ديگران تخريب مي نمايد. متاسفانه اينکه اگر آن مربي محترم مورد اعتراض دانش آموز قرار گيرد شايد به کسر انضباط و احضار ولي و حتي اخراج دانش آموز از مدرسه منجر گردد.

حق بهداشت

بهداشت و رعايت آن در مدرسه بسيار مهم و قابل توجه است. فضاي بهداشت مدارس از بوفه و سرويس هاي آبخوري و دستشويي و… مي بايست طوري مجهز و آماده گردد که دانش آموز دچار مشکل يا بيماري و… نگردد. به نظر مي رسد با رفع کمبود اعتبار و در بعضي مواقع رفع عدم توجه مسئولان و مديران مدرسه تا حد زيادي مشکلات بهداشتي مدارس رفع گردد تا يکي ديگر از حقوق اوليه دانش آموزان پايمال نگردد.

حق داشتن وسايل و امکانات تحصيل

در دنياي امروز جهت تعليم دانش آموزان، ديگر وسايل ابتدايي (ميز و نيمکت و بعضا وسايل کمک آموزشي ناقص و اوليه) جوابگوي نياز دانش آموزان باشد نيست (ناگفته نماند متاسفانه نقاط محروم جامعه ما از همين نيازهاي اوليه و ابتدايي نيز برخوردار نيستند.   اگر با علم امروز خواهان آموزش اصولي ومنطقي باشيم نياز به تجهيز مدارس با امکانات روز هستيم در غير اين صورت بازدهي و کيفيت آموزش مسلما افت خواهد کرد و متاسفانه اين مورد را هم مي توان از موارد پايمال شدن حقوق دانش آموز تلقي کرد.

حق داشتن مربيان کارآزموده

مربي و معلم و يا هر فردي که با دانش آموز سروکار دارد بايد از آموزش هاي علمي و روانشناسي برخوردار باشد زيرا لازمه رشد و آموزش دانش آموز وجود افرادي است که توانايي علمي و از آن مهم تر توانايي و مهارت هاي آشنايي با مسائل روحي و رواني دانش آموز را داشته باشند. اگر چنين افرادي در آموزش و پرورش مشغول به انجام وظيفه نباشند دچار مشکلات خواهيم شد که بارزترين آنها عدم ارتباط صحيح ومنطقي بين دانش آموز و مربي وعدم نشاط و شادابي دانش آموزان و عدم روحيه لازم مي باشد. اگر واقع بينانه اين قضيه را بررسي کنيم نداشتن يا کمبود چنين مربيان قوي و کارآزموده يکي ديگر از موارد پايمال شدن حقوق دانش آموزي است.

 حق امنيت رواني

مسئله اي که در اين بعد مطرح است اين است که تحصيل يا آموزش دانش آموز در مدارس چگونه و توسط چه افرادي بايد صورت بگيرد؟ به عبارتي شيوه آموزش به صورتي نبايد باشد که امنيت روحي دانش آموز لطمه ببيند و حتي به خطر بيفتد مثلا بعضا در مدارس ديده مي شود از تهديد، اخراج موقت و دائم و يا ترساندن از تجديدي و مردودي و يا جمله معروف “به ولي ات تمام چيزها را خواهم گفت” توهين و شوخي هاي مربي در جمع نسبت به دانش آموز و يا… استفاده شود. در نتيجه اگر دانش آموز به هر شکلي امنيت را در مدرسه احساس نکند آموزش لازم را نخواهد داشت و يکي از عوامل افت تحصيلي و يا به عبارت حقوقي آن پايمال شدن حق دانش آموز در اين موضوع مي باشد.

منبع

داداش پور، اصغر(1392)، بررسی میزان اشنایی معلمان با حقوق دانش آموزان و رابطه آن با رضایت از تحصیل در میان دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر ارومیه، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید