مهارت مقابله

مهارت مقابله کوشش های مقابله ای گاه به صورت انجام دادن کار، فعالیت و اقدام خاصی است و گاه به صورت فعالیت های ذهنی ودرون روانی است. به این ترتیب می توان گفت دو نوع مقابله وجود دارد: مقابله مسأله دار و مقابله هیجان مدار.

• مقابله مسأله دار: در مقابله مسأله دار فرد سعی می کند تا استرس را از میان بردارد، کاهش دهد یا ان را تحمل کند.
• مقابله های هیجان مدار: در مقابله های هیجان مدار فرد کار ختصی انجام نمی دهد، بلکه فقط سعی می کند خود را آرام سازدو ناراحتی خود را کاهش دهد.

مهارت خود آگاهی  

تعریف خود آگاهی: شناخت دقیق و درست از خود، به عبارت دیگر، شناخت نگرش ها، آراء، عقاید، اندیشه ها، هیجانات، توانایی ها و مهارت ها و کاستی های خود است. توانایی خود آگاهی شناخت خود و آگاهی از خصوصیات، نقاط ضعف و قدرت و خواسته ها و ترس ها و انزجارها است رشد خود اگاهی به فرد کمک می کند تا دریابد تحت استرس قرار دارد یا نه واین امر  معمولا پیش شرط ضروری روابط اجتماعی وروابط بین فردی مؤثر و همدلانه است. این مهارت ها از جمله موضوعاتی است که سبب می گردد که اولیاء و فرزندان به نحو صحیح از توانمندی های خود آگاه شده و برای رفع نواقص و نقاط ضعف خود گام بردارند. عدم تسلط افراد برای شناخت و رفع نقاط ضعف، باعث سوء استفاده احتمالی توسط گروه همسالان گردیده و اینان زمینه گرایش به رفتارهای نا هنجار و ورود به آسیب های اجتماعی را برای فرزندان مهیا می کنند.

خودآگاهی، عزت نفس واعتماد به نفس شاخص های اساسی توانمندیهاوضعفهای هر انسان است. این سه ویژگی فرد را قادر می سازد که فرصتهای زندگی را مغتنم شمرده وبرای مقابله با خطرات احتمالی آماده باشدبه خانواده وجامعه اش بیندیشد ونگران مشکلاتی که دراطرافش وجود دارد باشد وبه چاره اندیشی بپردازد.

انواع خود اگاهی

• خود فیزیکی: به تصویری که هر فرد از ظاهر فیزیکی خود دارد گفته می شود. ایا از مشخصه های ظاهری خود راضی هستم یا احساس خوبی ندارم، مشخصه ظاهری مانند: چهره، چاقی، لاغری، قد، تناسب اندام و…
• خود جنسی: تصور یا برداشتی است که هر کس از هویت جنسی (مرد یا زن بودن) تمایلات جنسی خود دارد. به عبارت دیگر آیا شخص از مرد بودن یا زن بودن خود احساس رضایت دارد.
• خود اجتماعی: به تصوری که فرد از جایگاه اجتماعی خود دارد اطلاق می شود. مانند: نگرش دیگران در رابطه با ما، پایگاه اجتماعی، از لحاظ کمرو بودن با خجالتی، یا افرادی با نفوذ بودن، نوع تعامل دیگران با ما و ما با دیگران چگونه هستیم و…
• خود معنوی: تصور شخصی از اعتقاد داشتن است که معمولا” به زندگی و باورها ی مذهبی او معنا می بخشد. مثلا” آیا به نیروی ماورای طبیعت اعتقاد داریم، آیا مذهبی هستیم، آیا به زندگی پس از مرگ معتقد هستیم.
• خود تاریک: جنبه خاصی از خود است که در بر گیرنده اسرار ماست چون دوست نداریم فاش شود، معمولا” انرژی زیادی برایش مصرف می کنیم.
• خود آرمانی: آن بخشی از ماست که می خواهیم به آن برسیم. در این فکر هستیم که چگونه به نظر می آییم، با نگاه به زندگی دیگران، خودمان را با آنها مقایسه می کنیم. سپس در ذهن خویش تصویری از خود می سازیم که دوست داریم آن باشیم، به آن خود آرمانی می گویند.
• خود واقعی: درونی ترین بخش وجود ماست که آن را بخوبی می شناسیم ولی افراد محدودی از آن آگاه هستند. ممکن است آن را از دیگران پنهان کنیم چون نگرانیم از این که دیگران خود واقعی مارا بشناسند. ممکن است علاقه شان را به ما از دست بدهند.

تمرین های کسب خود آگاهی

• فرصتی فراهم کنیم و سری به خودمان بزنیم و از خود سئوال کنیم که من کی هستم.
• به این باور برسیم که در جهان هستی وجودی منحصر به فرد هستیم و توانایی هایی داریم که دیگران فاقد آنند.
• گاهی اوقات در تنهایی، با خود خلوت کرده و به رفتار و عملکردهای خود بیندیشیم.
• عواملی که موجب نگرانی و اضطراب در ما می شود را شناسایی کنیم و با اولویت بندی در رفع آنها اقدام کنیم.
• شناخت علایق وتمایلات می تواند شوق به زندگی را در ما تزریق کند برای شناخت آنها در وجود خود تلاش کنیم.
• نقایص و معایب رفتاری، احساسی و عاطفی خود را شناسایی کنیم و در جهت رفع آنها اقدام کنیم.
• عشق ورزیدن را خود توسعه دهیم.
• گاهی با پناه بردن به سکوت می توانیم نداهای درونی خویشتن را بهتر بشنویم وبه آگاهی عمیق تر نسبت به خود دست یابیم.

منبع

مستشاری،معصومه(1393)،اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی برسلامت روان دانش آموزان،پایان نامه کارشناسی ارشد،مشاوره وراهنمایی، دانشگاه آزاداسلامی کرمانشاه

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید