ملجأ ومرجع مردم

«وإذا جَعَلنا البَیت مَثابة للنّاسِ وأمناً… »(سوره بقره،آیه125)

ازجمله مشخصات بیت این است که (مثابة للنّاس) است.

(مثابة )به معنی مرجع وبازگشتگاه هست، محلی که هرساله مردم بدان رجوع می کنند.

طبرسی وجوه مختلفی درتفسیر« مثابة للنّاس » بیان می کند.از جمله اینکه: مردم هرسال به کعبه بازمی گردند –یعنی اینکه این امر تنها یکبار در زمان برمردم نیست این قول از حسن است- ودر خبر وارد شده که هرکس ازمکه برمی گردد وقصد حج درسال بعد راداشته باشد عمرش افزوده می شود وهرکس ازمکه خارج شود وقصد بازگشت به سوی آن رانداشته باشد اجلش نزدیک می گردد وگفته شده معنایش این است که حج انجام می دهند ودوباره به آن بازگشت می کنند ونیز گفته شده : مثابة ،پناهگاه وملجأ ونیز محل اجتماع است. معلنی مختلف تأویلش این است که پی درپی به مکه مراجعه وبازگشت می کنند.

مفهوم نیت و عمل خالص از منظر امام صادق

ازجمله مباحثی که درنظام عبادات جایگاه ویژه ای دارد، موضوع نیت وقصدقربت است. قرآن کریم هدف خلقت انسان راآزمایش برای مشخص شدن انسان هایی که عمل نیکو وخالص انجام می دهند، بیان می کند: «…. خَلَقَ المَوت والحَیوة لِیَبلُوَکُم اَیٌّکُم اَحَسنُ عَمَلاً… »

امام صادق(ع) عمل صالح رااین گونه تعریف نموده اند: «والعَمَل الخالص، اَلَّذی لاتُریدُ أَن یُحمَدک عَلَیه أَحَداً الا الله عَزَّوَجَلَّ والنیَّةٌ افضَلُ مِنَ العَمَلِ ،ألا وَإِن النیّة هِیَ العَمَل ،ثُمَّ تلاقولَه عزَّوجلَّ “قُل کلُّ یَعمَل عَلیَ شاکِلَته”یعنی علی نیّته». عمل خالص آن است که انسان نخواهدکسی غیراز خداوند متعال اورابه خطرعمل خیرش ستایش کند.

دقیقاً به علت اهمیت زیاد نیت است که امام علی آن را افضل ازخودعمل می شمارند.یعنی اگرنیت نباشدویا خالص نباشد، عمل وشکل آن ارزش نداردودرجمله بعدی می فرماید نیت درواقع اصل است، یعنی عمل بدون نیت خالص، به قدری بی ارزش است که بدون نیت، گویی عملی نیست و در حدیث دیگرحضرت رسول فرموده اند: « نیت المؤمن خیر من عمله ونیت الکافرشرّ من عمله وکل عامل یعمل علی نیّته».

برهمین اساس درعلم اصول فقه ،واجبات رابه تعبدی وتوصلی تقسیم کرده اند.درواجب توصلی فقط انجام و تحقق عمل مطلوب است وقصدونیت خاصی نیازنیست. درمقابل واجب تعبدی یاعبادات آن قسم واجباتی است که علاوه برانجام عمل، بایدباقصدقربت انجام گیرد. شکی نیست که حج یک واجب تعبدی است، یعنی انجام مناسک بایدهمراه باقصدقربت باشدوبدون نیت خاص.درقصدقربت همین مقدارکافی است که مکلف درمتن عمل ازآغازتا انجام چنین نیت کند که این کار رابه دستورخداوند انجام می دهم. چنین کاری درعبادی بودن آن عمل ،کفایت می کند.

منبع

چاوشی هریس،آمنه(1390)،مبانی وآثارحج ازمنظر قرآن وروایات،پایان نامه کارشناسی ارشد،تاریخ وفلسفه آموزش وپرورش، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید