مفهوم مديريت زمان
مفهوم مديريت زمان، براي اولين بار توسط فردريک تيلور در سال 1883به کار گرفته شد.وي يک کار مشخص را به عناصري تقسيم نمود و تکتک اين عناصر را مورد بررسي قرار داد. مديريت زمان عبارتست ازاستفاده مؤثر از منابع وراهي جهت رسيدن به اهداف شخصي،علاوه بر آن مديريت زمان استفاده بهينه ازوقت جهت زندگي راحتتر و آسودهتر است.مديريت زمان بمعني تحت کنترل گرفتن زمان براي استفاده حداکثر از آن در رسيدن به هدف است، چنين مديريتي باعث افزايش بهرهوري و کاهش مشکلات ناشي از کار است.مديريت زمان شامل مهارتهايي از قبيل:هدفگذاري،اولویت بندی ، برنامه ریزی، استفاده بهينه از لحظهها، انضباط شخصي، روشهاي سازماندهي و … ميباشد.اين مهارتها بخوبي ميتوانند باعث حذف بسياري از منابع استرس زماني شده،در نتيجه موجب بهبود بهداشت رواني افراد شوند.
مبانی نظری مدیریت زمان
اهمیت و اولویت زمان از دیرباز مورد توجه علما و اندیشمندان قرار داشته است. تا بدانجا که برخی برای شناخت بیشتر زمان، دست به پیشگویی زده و مرزهای آن را در هم شکستهاند. برخی تا سال 2100 میلادی نیز پیشگویی نمودهاند . استفان ليندر، درباره کمیابی فرایند زمان صحبت میکند و آن را یکی از مباحث اقتصادی میداند و اعتقاد دارد زمان میتواند به عنوان یکی از منابع کمیاب در علم اقتصاد مورد بررسی قرار گیرد.چونگ، میگوید: امروز جهان مشحون از چیزهای گرانبهاست، خانه، زمین، اموال و غیره. اما پرارزشترین آنها زمان است. هیچ جنگاوری بالاتر از زمان نیست و تنها اوست که فاتح نهایی است. اتلاف وقت حتي از هدر دادن پول هم اسفناکتر است. زیرا شما همیشه قادر به تحصیل پول خواهی بود اما زمان هرگز باز نمیگردد.
رضائیان بیان میکند که زمان یکی از منابعی است که هیچ کس نمیتواند برای شما بوجود آورد. اما افراد موفق همگی مبتکر زمان هستند و بر اصل و اساس هر وضعيت تمرکز میکنند. سروش، میگوید: وقت شما، عمر شما و ارزش شما معادل چیزهایی است در مقابل صرف عمرتان به دست آوردهاید .چونگ ، میگوید: بسیاری از فلاسفه اعتقاد دارند که زندگی انسان به اندازه کافی طولانی است. انسان چنانچه به طور مؤثر و مفید از وقتش استفاده کند طول عمر آنقدر خواهد بود که بتواند به موفقیتهای برجستهای دست پیدا کند. اما اگر عمر انسان به بطالت سپری شود و هیچ فرقی در زندگی نداشته باشد، پس از گذشت چند صباحی متوجه خواهد شد که دیگر فرصتی برای تغییر مسیر زندگی وجود ندارد، به هر حال عمر آدمی کوتاه نیست بلکه وی با اتلاف آن، عمر خود را کوتاه میکند.
اسلامی، میگوید: عقربههای ساعت را نمیتوان متوقف کرد و گذشت زمان را نمیتوان کندتر نمود، بیتوجهی به ارزش زمان باعث میشود که فرد نيازي به استفاده بهتر از اوقات احساس نکند و به اقدامات غیر ضروری و بیهوده بپردازد. ابراهیمی، اشاره میکند به اینکه دلیل تغییرات پر شتابی که در زمان رخ میدهد، زمان از ارزش و اهمیت کافی برخوردار است. بطوری که امروز کشورهای مترقی و در حال توسعه را براساس کندی و تندی تغییرات با یکدیگر مقایسه میکنند. هر چند در کشور ما چنانچه باید به مهمترین نکته یعنی آموزش مدیریت زمان توجه کافی مبذول نشده است.
زالی، میگوید: زمانهای از دست رفته بازگشتنی نیستند و شاید این بیرحمانهترین قوانین باشد. زمان همانند تیری است که از کمان رها شده و هرگز باز نمیگردد و با شتاب هر چه تمامتر به پیش میرود. شما همیشه میتوانید کار جدیدی آغاز و یا ثروت تازهای کسب کنید، اما هرگز قادر به توقف زمان نخواهید بود. زمان ،گرانبهاترین و ضروریترین منبع است و هیچ چیز جای وقت از دست رفته را نمیگیرد. جواهری زاده، میگوید: شاید زندگی جاویدان، آرزویی دست نیافتنی باشد، ولی زندگی طولانی میتواند دست یافتنی باشد. یکی از راههای طولانی کردن زندگی، استفاده بهتر از وقت و توجه به اهمیت و ارزش والای آن است .
کرامر، دريافته است که زنان در استفاده از وقتشان کارآمدتر هستند. همچنین ولیز،در پژوهش خود دریافت که بین مردان و زنان در استفاده از مدیریت زمان تفاوت وجود دارد. شناخت زمان و ارزش نهادن به آن از ويژگيهاي مردان و زنان بزرگ است؛ چه بسا فرصتها و زمانهاي مناسب که به علت بيتوجهي و يا غفلت، از دست ميروند. تشخيص درست و به موقع مشکلات و حوادث و راه حل آنها از ضروريات مديريت زمان است. شناخت مناسبترين زمان براي تصميمات و رفتارهاي تربيتي، تضمينکننده موفقيت مربيان و مديران آموزشي ميباشد. متأسفانه با اينکه علم مديريت پيشرفت چشمگيري داشته و در موضوعات مختلف کار شده، از مديريت زمان کمتر سخن رفته است.
يکي از بهترين راههاي استفاده از زمان محدود و با ارزش عمر، بکارگيري دائمي و هوشيارانه مديريت زمان است. مديريت زمان يعني اين که کنترل زمان و کار خويش را بدست بگيريم و اجازه ندهيم که امور و حادثهها ما را هدايت کنند. به تعبير ديگر اگر انسان در رابطه با جريانهاي زندگي، انفعالي عمل کند. زمان او به شدت هدر خواهد رفت، به تعببير ديگر مديريت زمان همان مديريت بر خويشتن است و جالب است که بدانيم مهارتهايي که ما براي اداره ديگران نيازمنديم همان مهارتهايي است که براي اداره کردن خود نيازمنديم .
در مديريت زمان، تعيين اولويتهاي کاري از اهميت به سزايي برخوردار است و اولويت با امور و کارهايي است که فوريت دارند و اهميت بيشتري دارند. اغب اين دو عامل در تعارض قرار ميگيرند، يعني ممکن است کاري فوري باشد اما مهم نباشد ويا برعکس؛ هميشه کار امروز فوريت دارد در حاليکه برنامههاي سال بعد فوريت روز نيست به اين سبب، امروز و فردا را تحتالشعاع قرار ميدهد و براي رفع اين مشکل لازم است اولويتهاي امروز و اولويتهاي برنامهريزي آينده را تعيين کنيم، ممکن است اين امر اغلب به اين معني باشد که برخي از کارهاي امروز از برنامه خارج شوند.
منبع
مصطفایی،احمد(1391)،بررسی میزان مهارت مدیریت زمان درنوجوانان وجوانان، پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی تربیتی،دانشگاه آزاداسلامی تهران
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید